Έχουµε ανάγκη γεφυροποιών στην Εκπαίδευση, στις επιχειρήσεις, στο ∆ηµόσιο και στην πολιτική; Ποιοι είναι αυτοί και τι κάνουν;
Σε αυτά τα ερωτήµατα προσπαθώ να απαντήσω στο σηµερινό σηµείωµα. Γεφυροποιοί υπήρχαν πάντοτε σε όλες τις διαδροµές της Ιστορίας. Απλά, σήµερα ο ρόλος τους µεγεθύνεται!
Είναι τα άτοµα που βλέπουν τη µεγάλη εικόνα, εντοπίζουν σχέσεις µεταξύ φαινοµενικά άσχετων ιδεών και αξιοποιούν αυτή τη γνώση για να λάβουν καλύτερες αποφάσεις.
∆ιαθέτουν ένα µοναδικό µείγµα δηµιουργικότητας και αναλυτικής σκέψης που τους επιτρέπει να πλοηγούν σε δύσκολες ατραπούς.
Ποιοι είναι;
Τους έχω συναντήσει σε όλα τα κοινωνικά στρώµατα στις συνοικίες µας από τον Αϊ Γιάννη µέχρι τα Παχιανά. Είναι τα άτοµα που αναδεικνύουν ευκαιρίες, εκεί που οι άλλοι βλέπουν εµπόδια.
Μερικές έξυπνες ερωτήσεις σε µια προφορική συνέντευξη και ένας έµπειρος παρατηρητής τους εντοπίζει. ∆εν ξεπερνούν το 10-15% του µαθητικού πληθυσµού! ∆υστυχώς, κάποιους τους χάνουµε.
Αργότερα, γίνονται επιστήµονες που κάνουν πρωτοποριακές ανακαλύψεις συνδέοντας τα φαινοµενικά ασύνδετα µεταξύ διαφορετικών πεδίων.
Είναι οι σχεδιαστές που δηµιουργούν καινοτόµα προϊόντα συνδυάζοντας νέες τεχνολογίες και υλικά µε απροσδόκητους τρόπους.
Τα χαρακτηριστικά τους
Οι αποτελεσµατικοί γεφυροποιοί διαθέτουν µοναδικές δεξιότητες και χαρακτηριστικά που τους επιτρέπουν να υπερέχουν…
Είναι δηµιουργικοί στοχαστές που βρίσκουν καινοτόµες λύσεις σε σύνθετα προβλήµατα. Βλέπουν κάθε τι από διαφορετική οπτική γωνία.
Είναι αναλυτικοί στοχαστές. Κατανοούν µεγάλες ποσότητες δεδοµένων. Αναγνωρίζουν σχέσεις µεταξύ διαφορετικών οµάδων πληροφοριών.
Επικοινωνούν αποτελεσµατικά. ∆ιατυπώνουν τις ιδέες τους καθαρά και πειστικά. Ενώνουν και ενθουσιάζουν µε φρέσκιες ιδέες.
Βλέπουν τη µεγάλη εικόνα. Εντοπίζουν µακροπρόθεσµες τάσεις και ευκαιρίες.
Αναπτύσσουν και εφαρµόζουν στρατηγικές που επιτρέπουν στους οργανισµούς τους να πρωτοπορούν.
Κλασσικό παράδειγµα ο Jeff Bezos. Εντόπισε αναδυόµενες τάσεις στο διεθνές εµπόριο, δηµιούργησε την Amazon που έγινε ο γεφυροποιός πολλών κλάδων.
Από τα θρανία στον στίβο…
Τα κρίσιµα ερωτήµατα αφορούν την Εκπαίδευση µας…
Προετοιµάζουµε τους µαθητές µας να προσαρµόζονται γρήγορα σε µεταβαλλόµενες συνθήκες;
Είναι οι µαθητές µας σε θέση να εντοπίζουν αναδυόµενες τάσεις και ευκαιρίες;
Κατανοούν µεγάλες ποσότητες δεδοµένων; Τα µετατρέπουν σε πρακτικές ιδέες;
Είναι ευρυµαθείς;
Έχουν οι µαθητές µας την ικανότητα να απορρίπτουν, τα άσχετα, τα ασήµαντα, τα πρόσκαιρα;
∆υστυχώς οι επιδόσεις των µαθητών µας στην κατανόηση κειµένων καταρρέουν (Εξέταση PISA). Αυτή είναι µια δεξιότητα που βελτιώνεται αργά, µε προσπάθεια και σύστηµα. Χωρίς αυτή κτίζουµε στην άµµο.
Χρειαζόµαστε νέες γενιές γεφυροποιών επειγόντως. Ο λόγος; Φέρνουν οφέλη σε όλους. Στις επιχειρήσεις είναι ταχείς, εντοπίζουν τάσεις, ευκαιρίες και δηµιουργούν προϊόντα ή υπηρεσίες. Σε επιτελικές θέσεις βλέπουν σχέσεις ανάµεσα σε κλάδους και βιοµηχανίες ανοίγουν νέες αγορές και πρωτοπορούν. Στα εθνικά θέµατα είναι ευέλικτοι, στήνουν γέφυρες επικοινωνίας, γρήγοροι και αποτελεσµατικοί στις αποφάσεις τους.
Εκπαίδευση
στην δηµιουργικότητα
Ο δρόµος προς την δηµιουργικότητα είναι δύσκολος. Για να τον περπατήσουν οι έφηβοι µας χρειάζεται:
Να γίνουν παµφάγοι αναγνώστες για να αποκτήσουν ευρεία κατανόηση πολλών θεµάτων.
Να παρακολουθούν εκδηλώσεις, σεµινάρια και συνέδρια του κλάδου που τους ενδιαφέρει.
Να µοιράζονται ιδέες και να αλληλοεπιδρούν.
Να αναρωτιούνται συνεχώς πώς θα µπορούσαν να γίνουν τα πράγµατα διαφορετικά. ∆ηλαδή, να ξεβολεύονται.
Να αναλύουν στοιχεία συνεχώς για να µάθουν να εντοπίζουν µοτίβα και σχέσεις.
Να εντοπίζουν τα δυνατά σηµεία, τις αδυναµίες, τις ευκαιρίες και τις απειλές µιας συγκεκριµένης κατάστασης.
Να οπτικοποιούν δεδοµένα.
Προκλήσεις και εµπόδια
Οι γεφυροποιοί συχνά αγωνίζονται ενάντια των βολεµένων µονοσήµαντων που αρνούνται ή δεν µπορούν να αλλάξουν το status quo.
Ο κατακλυσµός συχνά άσχετων πληροφοριών είναι εµπόδιο.
Η έλλειψη πόρων τους δυσκολεύει να υλοποιήσουν νέες ιδέες και στρατηγικές.
Στο Ηράκλειο…
Στο 11ο Συνέδριο του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστηµών τον ερχόµενο Μάιο θα αναπτύξω το θέµα ‘‘Oφέλη από τη χρήση Εννοιολογικών ∆ικτύων στην Εκπαίδευση’’.
Tα Εννοιολογικά ∆ίκτυα είναι ένα κλασσικό εργαλείο στη φαρέτρα των γεφυροποιών.
Συµπερασµατικά
∆ηµιουργούµε νέες γενιές γεφυροποιών ενισχύοντας… την ευρεία ανάγνωση ποικίλων θεµάτων, καθιερώνοντας τη συνεχή επιµόρφωση µε αµοιβή και την επιβράβευση της δηµιουργικής σκέψης.
Η ανταµοιβή των γεφυροποιών είναι απαραίτητη επειδή αντιµετωπίζουν αρκετές προκλήσεις στους ρόλους τους, και σοβαρή αντίσταση στις αλλαγές που προτείνουν.
Η ικανότητα των γεφυροποιών να εντοπίζουν αναδυόµενες τάσεις και ευκαιριών κάνει την διαφορά µεταξύ επιτυχίας και αποτυχίας.
Οι γεφυροποιοί είναι τα κλειδιά για την προώθηση της καινοτοµίας σε όλους τους τοµείς σε ένα περιβάλλον που αλλάζει ταχύτατα.
*Πτυχ. Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στη ∆ιά Βίου Μάθηση. Επικοινωνία polygnosi@otenet.gr
Τα βιβλία ‘In the search of mythical Talos’, ‘Μαθαίνω εύκολα΄ ‘Θυµάµαι εύκολα’ ‘Μελετώ αποτελεσµατικά’ διατίθενται από τα βιβλιοπωλεία Libraire και ΚΥΒΟΣ.
