Ι.-ΔΕΝ είναι μόνο η Μικρασιατική Καταστροφή που πρέπει να θυμόμαστε. Είναι και η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου από τους Τούρκους, η οποία συμπλήρωσε από την επίσημη έναρξή της από τον Κεμάλ (19/5/1919) 103 χρόνια! Από τους Βαλκανικούς Πολέμους και έπειτα, έχοντας επισήμως Γερμανούς συμβούλους, οι Νεότουρκοι πείστηκαν απ΄αυτούς ότι μονάχα με την εξαφάνιση Ελλήνων, Ασσυρίων και Αρμενίων από τα εδάφη της Μικράς Ασίας (με εθνοκάθαρση), θα μπορούσαν οι Τούρκοι να καταστήσουν “πατρίδα” τους την Τουρκία (Ιωνία, ενδοχώρα και παράλια του Πόντου). Έτσι, εφαρμόστηκαν ποικίλες μορφές ανείπωτης βίας γερμανικής έμπνευσης (που αργότερα θα τις δούμε επί ναζιστικής Γερμανίας).
H ΑΠΟΦΑΣΗ εξόντωσης κάθε μη τουρκικού/μωαμεθανικού στοιχείου (αλλόθρησκοι), είχε παρθεί από το κίνημα των Νεότουρκων (1911), εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου (η Τουρκία ήταν σύμμαχος της Γερμανίας) και ολοκληρώθηκε από τον Μουσταφά Κεμάλ, από το 1919 μέχρι το 1923. Το Νεοτουρκικό Κομιτάτο “Ένωση και Πρόοδος” (1889), στο εν Θεσσαλονίκη συνέδριό του αποφάσισε τη μετατροπή της Μικράς Ασίας σε μουσουλμανική χώρα. Έτσι, Τούρκοι “άτακτοι και τακτικοί” επιδόθηκαν χωρίς κανέναν οίκτο και εμπόδιο από πουθενά, στην εξόντωση και των Ελλήνων του Πόντου. Επιστράτευσαν όλους τους άνω των 15 έως 45 ετών και τους έστειλαν στα περίφημα “Τάγματα Εργασίας” (αμελέ ταμπουρού). Αμφισβήτησαν το δικαίωμα των Ελλήνων να ασκούν ελεύθερα τα επαγγέλματά τους στην Τουρκία, ενώ απαγόρευσαν και στους οθωμανούς μουσουλμάνους να συνεργάζονται επαγγελματικά με τους Έλληνες – μάλιστα με άγριες τιμωρίες από τις τουρκικές στρατιωτικές Αρχές. Αν δεν υπήρχε το αντάρτικο του Πόντου θα είχαμε θρηνήσει πολλαπλάσια θύματα.
ΙΙ.- ΤΟ ΕΤΟΣ 2007 η Διεθνής Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών (International Association of Genocide Scholars ή IAGS) αναγνώρισε επίσημα τον εξολοθρεμό των Ελλήνων και Ασσυρίων, ως Γενοκτονία (Genocide). Η Κύπρος ήταν η πρώτη χώρα που αναγνώρισε τη Γενοκτονία των Ποντίων, μετά την Ελλάδα (19 Μαΐου 1994). Από τότε τιμά τη μνήμη των θυμάτων ταυτόχρονα με την Ελλάδα. Διαχρονικά η Γενοκτονία των Ποντίων έχει αναγνωριστεί από τη Σουηδία (11 Μαρτίου 2021), την Αρμενία (Μάρτιος του 2015), την Ολλανδία (9 Απριλίου 2015), από πολλές πολιτείες της Αμερικής (Νέα Υόρκη, Νιου Τζέρσεϊ, Κολούμπια, Νότια Καρολίνα, Τζόρτζια, Πενσιλβάνια, Φλόριντα, Κλίβελαντ, Ρόουντ Άιλαντ, Ιντιάνα, Νότια Ντακότα, Δυτική Βιρτζίνια κ.λπ). Επίσης την έχουν αναγνωρίσει πολλές πολιτείες της Αυστραλίας και του Καναδά…
ΙΙΙ.- Η ΚΡΗΤΗ, ανέκαθεν ανεκτική, υποδέχθηκε μεγάλο αριθμό προσφύγων το 1923. Αν και είχε δημιουργηθεί στην Ελλάδα, από τους “Κωνσταντινικούς” φιλομονάρχες ένα αρνητικό προπαγανδιστικό στερεότυπο για τους πρόσφυγες και τους Κρητικούς (εθεωρούντο όλοι τους φιλοβενιζελικοί!), η Κρήτη αγκάλιασε τους πρόσφυγες, τους βοήθησε να επιβιώσουν, τους αγάπησε, τους ενσωμάτωσε, τους ανέδειξε… Νομίζουμε πως τα ντοκουμέντα που έχουν στη διάθεσή τους Προσφυγικοί Σύλλογοι, Δημοτικές Βιβλιοθήκες Ηρακλείου, Ρεθύμνου, Λασιθίου και Χανίων, το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης, τα ΓΑΚ Νομού Λασιθίου, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος”, τα πλούσια δημοσιεύματα των “Χανιώτικων νέων” και άλλων κρητικών εφημερίδων καθώς και πολλές ιδιωτικές συλλογές, απογόνων προσφύγων και μελετητών, θα ήταν ευχής έργον να εκτεθούν σε μια “αναμνηστική” μεγάλη Έκθεση (χώροι υπάρχουν), ώστε οι νέες γενιές να γνωρίσουν σφαιρικά το γεγονός, τόσο της Μικρασιατικής Καταστροφής, όσο και της προσφυγιάς στην Κρήτη…
