Η κυβέρνηση επικαλείται την αναδιανομή του εισοδήματος (από τους πλούσιους προς τους φτωχούς) ως δικαιολογία για την επιβολή νέων φόρων και εισφορών. Μήπως όμως αυτή η μέθοδος που ακολουθεί αντί να γεννήσει φως, τελικά μας πνίξει στο σκοτάδι;
Για να τεκμηριωθούν τέτοιοι φόβοι -που θα προσδιοριστούν καλύτερα στη συνέχεια- πρέπει να χρησιμοποιηθούν απλοποιημένες έννοιες ώστε το σκεπτικό να γίνει πιο κατανοητό.
Συνεπώς, ορισμούς οικονομικών μελετητών, όπως «αστική τάξη», «εργατική τάξη» «αγροτική τάξη», «βιομήχανοι», «καπιταλιστές», «προλετάριοι» κ.λπ., ας τους αφήσουμε καλύτερα στην άκρη.
Ισως τελικά, αγαπητοί μου αναγνώστες, να είναι πιο απλές και πιο ξεκάθαρες, οι οικονομικές (και κατ’ επέκταση κοινωνικές) διακρίσεις των πολιτών που υπάρχουν στη χώρα μας αν τις διαχωρίσουμε ως εξής:
Η πρώτη ομάδα είναι «Οι κατεστραμμένοι»: Πολύ ή λίγο κατεστραμμένοι δεν μας ενδιαφέρει. Ξέρουμε όμως ότι αυτή η πολυπληθής ομάδα είναι «μείον», «μπαίνει μέσα» που λένε και στην αργκό… Οι υποχρεώσεις της ομάδας αυτής είναι μεγαλύτερες από τις απαιτήσεις της και τα μέλη της καταναλώνουν μεν, αλλά δεν ικανοποιούν το σύνολο των βασικών τους αναγκών. Περικόπτουν κάθε φορά και κάτι… Η σπατάλη μπορεί να τους ήταν γνωστή στο παρελθόν, αλλά τώρα είναι απαγορευμένη λέξη. Τα οικογενειακά τους εισοδήματα είναι κάτω των 20 – 25 χιλιάδων ευρώ ετησίως. Οσο λιγότερα από αυτά τόσο περισσότερο «κατεστραμμένοι».
Η δεύτερη ομάδα είναι «Οι οριακοί»: Συντριπτικά μικρότερη ομάδα πολιτών από την προηγούμενη ομάδα, η οποία όμως καταφέρνει οριακά να ικανοποιεί το σύνολο των βασικών της αναγκών. Δεν μπορεί να σπαταλά πια, αλλά όμως ούτε και να αποταμιεύει. Λίγο να εισπράξει ακόμα θα κρατήσει και φέτος την ασφάλεια ζωής που έχει. Λίγο να πάνε χειρότερα τα πράγματα θα την κόψει. Μα το παιδί θα έχει τα βασικά του. Στην ομάδα αυτή είναι κάποιοι σχετικά καλά αμειβόμενοι μισθωτοί μόνο που πρέπει να είναι και οι σύζυγοί τους το ίδιο για να ενταχθούν σε αυτήν την κατηγορία. Κάτοικοι της ομάδας αυτής είναι και αρκετοί μικρομεσαίοι επαγγελματίες. Τα οικογενειακά τους εισοδήματα είναι κάτω των 40 – 45 χιλιάδων ευρώ ετησίως. Οσο λιγότερα λαμβάνουν από τα ποσά αυτά τόσο επισπεύδουν το φτιάξιμο της βαλίτσας για την επικείμενη μετακόμισή τους στην ομάδα των «κατεστραμμένων».
Η τρίτη ομάδα είναι «αυτοί που τους περισσεύουν»: Ελάχιστοι. Τους περισσεύει πολύ ή λίγο δεν μας ενδιαφέρει. Η οποιαδήποτε μείωση του εισοδήματός τους (βέβαια μέχρι το όριο της δεύτερης ομάδας) δεν τους επιφέρει κανέναν περιορισμό στην ικανοποίηση των βασικών τους αναγκών. Μία τέτοια μείωση βέβαια θα δημιουργούσε τον σχετικό (μα και δικαιολογημένο) θυμό τους σε εκείνους που έφτυσαν αίμα ή αφιέρωσαν όλη τη ζωή τους για να έχουν αυτήν τη στιγμή την οικονομική άνεση ή «το περίσσευμα» που λέμε. Θυμό βέβαια θα έχουν και τα λαμόγια που με παράνομους τρόπους κατάφεραν να αποκτήσουν και αυτοί το προαναφερόμενο «περίσσευμα»… Διότι πώς να το κάνουμε, τελικά, δικαίωμα στον θυμό έχουν όλοι… Τα οικογενειακά τους εισοδήματα είναι άνω των 50-60 χιλιάδων ευρώ ετησίως και βέβαια χωρίς κανέναν απολύτως περιορισμό…
Αυτές, λοιπόν, είναι οι τρεις κατηγορίες. Απλά πράγματα. Ούτε «προλετάριους», ούτε «καπιταλιστές», ούτε άλλες κακοχώνευτες λέξεις. Μόνο οι «κατεστραμμένοι», οι «οριακοί» και «αυτοί που τους περισσεύουν». Αυτοί τελικά απαρτίζουν τη συνολική οικονομία της χώρας μας.
Και έρχεται, λοιπόν, φίλοι μου η κυβέρνηση της ελπίδας (μην πει κανένας τίποτα γιατί μαλώνω) και νομοθετεί ή ας πούμε προσπαθεί να νομοθετήσει.
Και ορίζει την αναδιανομή, στην οποία αναφερθήκαμε στην εισαγωγή του άρθρου, στα 15.000 ευρώ ετησίως χωρίς να σταθμίσει καν αν υπάρχει τέτοιο εισόδημα και από τους δύο συζύγους. Εχεις φίλε μου πάνω από 15.000 ευρώ, έστω και αν έχεις άνεργη σύζυγο ή παιδιά; Κανένα πρόβλημα. Πρέπει να προσφέρεις στην αναδιανομή που έχει οραματισθεί ο κ. Τσακαλώ και ο κ. Κατρουγκαλώ…
Ναι, αλλά όλα κι όλα… τους εγκαλώ..!!!
Δυστυχώς η διάκριση των τριών ομάδων που προαναφέραμε δεν λαμβάνεται υπόψη γι’ αυτούς. Για κακή μας τύχη φίλοι μου, δεν τις γνωρίζουν…
Μια τέτοια όμως παράλειψη μπορεί τελικά να είναι καταστροφική;
Ας το δούμε λίγο:
Κατ’ αρχάς ας δεχτούμε ότι ζητούμενο των πολιτών είναι η δίκαια αναδιανομή του εισοδήματος. Αναμφισβήτητα δεν είναι το μόνο ζητούμενο, αφού για παράδειγμα ζητούμενο είναι και η μετάβαση από ένα «κράτος κλόουν» σε ένα κράτος σοβαρό, κοινωνικό, ανταποδοτικό.
Αλλά επειδή το θέμα μας είναι η συνεχής αναφορά της κυβέρνησης ότι επιβάλλει φόρους και εισφορές χάριν αυτής της αναδιανομής ας ασχοληθούμε και εμείς με αυτήν την περίφημη «δίκαια αναδιανομή του εισοδήματος».
Αν την ορίζαμε εμείς, οι κομματικά άσχετοι, άρα γνώστες της πραγματικότητας, θα λέγαμε πως δίκαια αναδιανομή εισοδήματος είναι αυτή που θα ζητήσει από «αυτόν που του περισσεύει» για να τα δώσει σε «αυτόν που τα χρειάζεται».
Να το ξαναπώ:
Δίκαια αναδιανομή είναι αυτή που θα ζητήσει από «αυτόν που του περισσεύει» για να τα δώσει σε «αυτόν που τα χρειάζεται».
Και ποιο εισόδημα είναι αυτό που περισσεύει, ώστε να το δώσει αυτός που το έχει σε κάποιον άλλον που το χρειάζεται;
Ολοι θα συμφωνήσουμε ότι το εισόδημα που περισσεύει είναι αυτό που μένει μετά την ικανοποίηση των βασικών αναγκών του πολίτη.
Και ποιες είναι οι βασικές ανάγκες του πολίτη;
Ας μην κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας λέγοντας ότι οι βασικές ανάγκες είναι διαφορετικές από πολίτη σε πολίτη και έτσι δεν μπορούμε να τις προσδιορίσουμε. Αυτά είναι ψεύδη για να σταματήσει η σκέψη λίγο πριν το φως. Οι βασικές ανάγκες είναι απόλυτα προσδιορίσιμες και οι τυχόν αποκλίσεις μεταξύ των ατόμων στον προσδιορισμό αυτό είναι ήσσονος σημασίας. Το ότι δεν μπαίνει το κράτος στον κόπο να τις προσδιορίσει για να βρει τα όρια αντοχής των πολιτών του είναι άλλο θέμα. Το κράτος δεν ασχολείται με δείκτες κοινωνικής ευημερίας, αλλά με άλλους άψυχους δείκτες… (αναφερθήκαμε στο θέμα αυτό σε άρθρο πριν δύο Δευτέρες, αν θυμάμαι καλά…).
Οι βασικές ανάγκες μας ικανοποιούνται όταν μπορούμε να έχουμε τη βασική ένδυση και τροφή, τον βασικό οικιακό εξοπλισμό, τη δυνατότητα πληρωμής ενοικίου ή δόσης ενός στεγαστικού για το κεραμίδι πάνω από το κεφάλι μας… Α ναι… και τα παιδιά. Να μην λείπουν τα βασικά από τα παιδιά… Να έχουμε τη δυνατότητα μιας εβδομάδας διακοπές τον χρόνο, αλλά και τη δυνατότητα για μια ασφάλεια ζωής για να καλυφτεί η οικογένεια που στηρίζεται πάνω μας. Να έχουμε μια φορά τον μήνα τη δυνατότητα να φιλοξενήσουμε και να φιλοξενηθούμε.
Βάλτε τέλος πάντων κι άλλα. Αφαιρέστε άλλα. Δεν θα φύγετε μακριά. Στη δεύτερη ομάδα θα καταλήξετε, αυτή των «Οριακών»…
Συνεπώς, σύμφωνα με τα ανωτέρω, η προτεινόμενη αναδιανομή έπρεπε λογικά να αφαιρέσει από την τρίτη ομάδα εισόδημα, δηλαδή από «αυτούς που τους περισσεύουν» και να το δώσει σε αυτούς που το χρειάζονται, δηλαδή κατά κύριο λόγο στην ομάδα των «κατεστραμμένων». Ομως η κυβέρνηση αποφάσισε ότι δεν της αρκεί το ήδη βεβαρημένο φορολογικό και ασφαλιστικό περιβάλλον της δεύτερης ομάδας (σ.σ. των «Οριακών») και πρέπει να αφαιρέσει επιπλέον εισόδημα ΚΑΙ από αυτήν. Από ποια όμως είπαμε να αφαιρέσει; Από την Οριακή ομάδα; Μα γι’ αυτό την ονομάσαμε «οριακή» φίλοι μου γιατί με οποιαδήποτε μείωση εισοδήματος στα μέλη της ομάδας αυτής τότε, θα τα οδηγήσει μαθηματικά στην πρώτη ομάδα, δηλαδή στην ομάδα των «κατεστραμμένων».
Αν τελικά η πολιτική της κυβέρνησης κατακρημνίσει και τη δεύτερη ομάδα, τότε θα μιλάμε για μια νέα καταστροφή, συμπληρωματική της προηγούμενης καταστροφής των μισθωτών, συνταξιούχων και μικροαυτοαπασχολούμενων επαγγελματιών.
Τότε όμως δεν θα μείνει τίποτα εκτός το κεφάλαιο. Διότι η τρίτη ομάδα έχει μόνο μια δύναμη: Το κεφάλαιο. Και μια οικονομία μόνο με κεφάλαιο είναι μια οικονομία τελειωμένη.
Τέλος, αν κάποιος επιχειρηματολογήσει ότι η προτεινόμενη από την κυβέρνηση αναδιανομή του πλούτου δεν ζητά μόνο από τη δεύτερη ομάδα (σ.σ. των «Οριακών»), αλλά και από την τρίτη ομάδα (σ.σ. «αυτών που τους περισσεύει»), τότε έχω να τους πω πως ουσιαστικό θέμα είναι η καταστροφή της δεύτερης ομάδας και όχι η μείωση του ανενεργού χρήματος αυτών που τους περισσεύει. Διότι η τρίτη ομάδα μόνη της, έχοντας καταστραφεί από καιρό η πρώτη -και τώρα η δεύτερη ομάδα- έχει μόνο μια διέξοδο, σχετικά εύκολη γι’ αυτήν.
Τη φυγή.
Αυτές οι συνθήκες στις οποίες αναφέρθηκα, αυτές είναι που ποτίζουν κάθε μέρα τον φόβο μου μήπως η μέθοδος που ακολουθεί η κυβέρνηση, αντί να γεννήσει φως, τελικά μας πνίξει στο σκοτάδι…
*οικονομολόγος Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής Θεσ/κης
E-mail: eurohania@yahoo.gr
