Ξαναδιαβάζοντας προσφάτως δημοσιευμένο κείμενο, έντρομη διαπιστώνω ότι απουσιάζει ένα ολόκληρο… τελικό σίγμα! Φαίνεται πως ο διαβόητος δαίμων του τυπογραφείου ή αν προτιμάτε, του κακόβουλου ηλεκτρονικού μου υπολογιστή, βγήκε πάλι στο προσκήνιο, αναλαμβάνοντας δυναμικά δράση.
Και επειδή ως γνωστόν, “scripta manent” και ουδεμία σχέση με “έπεα πτερόεντα” δεν έχουν, το ζήτημα συνέχισε να με ταλανίζει όλη την υπόλοιπη μέρα. Και την επόμενη. Και τη μεθεπόμενη!
Μια βδομάδα μετά το μείζον ζήτημα του γραμματικοτυπογραφικού -έστω και ακούσιου- λάθους εξακολουθεί να τριγυρίζει στο μυαλό μου. Και τότε είναι που αρχίζω σοβαρά να προβληματίζομαι. Δεν μπορεί να είναι απλά θέμα επαγγελματικής σχολαστικότητας. Μήπως στην πραγματικότητα η όλη υπόθεση έχει να κάνει μάλλον με την ανθρώπινη τάση ψυχαναγκαστικά να αυτοβασανιζόμαστε, επίμονα να θέτουμε τη ζωή μας ολόκληρη κάτω από έναν μεγεθυντικό φακό, εξετάζοντάς την εξονυχιστικά, αναζητώντας τυχόν λάθη και παραλείψεις, απουσίες και ελαττώματα;
Γιατί άραγε αυτή η ψυχοφθόρα, πλην όμως ακατανίκητη, έξις να εστιάζουμε στα κακά και όχι στα καλά, στις αστοχίες, όσο ασήμαντες κι αν είναι, και όχι στις επιτυχίες, όσο μεγάλες και αν είναι; Γιατί να επιλέγουμε, συνειδητά ή ασυνείδητα, να χάνουμε τη συνολική εικόνα, δίνοντας έμφαση σε ελάσσονες λεπτομέρειες που μόνο εμείς εντοπίζουμε, ενώ για τους γύρω μας, κατά κανόνα, περνάνε εντελώς απαρατήρητες;
Αμέσως προβάλλει ισοπεδωτικός ο αντίλογος. Καλά όλα τα παραπάνω, αλλά δεν είναι επίσης κοινός τόπος πως η λεπτομέρεια είναι αυτή που κάνει τη διαφορά; Αναμφίβολα υπάρχουν περιπτώσεις, όπου το δέντρο έχει μεγαλύτερη σημασία από το δάσος. Και αν στην ουσία, η ζωή μας δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα πολυσχιδές συνονθύλευμα, ένα πολύπλοκο μωσαϊκό λεπτομερειών, τότε δεν μπορεί όντως κάτι τόσο απλό όσο ένα “σίγμα τελικό” να αλλάξει ολόκληρη την εικόνα, ολάκερη την πορεία μας;
Με τούτα και κείνα, τείνω να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα δεν μπορεί παρά να είναι καταφατική και αποφατική συνάμα! Έτσι, ενώ η επιδίωξη της τελειότητας ορισμένες φορές θα πρέπει να είναι ξεκάθαρη προτεραιότητά μας, από την άλλη είναι ακριβώς αυτή η αποδοχή του ατελούς της ανθρώπινης φύσης, η οποία συνιστά μοναδικό μονοπάτι για την κατάκτηση του όποιου κομματιού -μικρού ή μεγάλου, δεν έχει σημασία- ευτυχίας μας αναλογεί…
