«Ζάτουνα, Φεβρουάριος 1969. Αρχίζει η μελέτη. Η αυτογνωσία. Η σύνθεση. Ο κλοιός γύρω μου ασφυκτικός. Τα μέτρα σκληρά και ηλίθια. Τα νεύρα μου τεντώνουν. Η ψυχή μου πονάει. Ξαφνικά, ακούω τη χάλκινη φωνή του Σικελιανού: “Ομπρός οι δημιουργοί”. Βλέπω τον ποιητή μπροστά μου, γιγάντιο άγγελο να περνά, να φεύγει και να ξανάρχεται. Η φωνή του βροντερή, όπως τον Φλεβάρη του 1943 στη γερμανική κατοχή, όταν στον τάφο του Παλαμά και κάτω από τη μύτη των γερμανικών όπλων, βροντοφώναζε το σάλπισμα για Αγώνα και Λευτεριά. Ο στίχος του με τυλίγει σ’ ανεμοστρόβιλο. “Ομπρός, βοηθάτε να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω από την Ελλάδα”. Έξω χιονίζει. Είμαι μόνος. Οι φρουροί μου τουρτουρίζουν στο κρύο. Τους φωνάζω μέσα στη ζεστασιά. Τους κερνώ τσικουδιά. Βγάζουν τις χλαίνες, κάθονται γύρω από τη φωτιά και με παρακολουθούν αμήχανα που συνθέτω με συντροφιά το πιάνο. Ξαφνικά, οι χωροφύλακες γουρλώνουν τα μάτια: “Για ξαναπαίχ’ το!” Παίζω το τραγούδι από την αρχή και προχωρώ. Κερνώ ξανά τσικουδιά!». Από το βιβλίο “Μίκης Θεοδωράκης: Θρησκεία μου είναι η Ελλάδα” του Γιώργου Λογοθέτη.
Ένας γέρω – κυπάρισσος, που οι ρίζες του σταυροδένονται με τις μνήμες της Ελληνίδας γης και η κορφή του βιγλίζει τον Έλληνα ουρανό, είναι ο Μίκης Θεοδωράκης, που έγινε τις προάλλες (στις 29 Ιουλίου) 94 χρονών. Ο Μίκης ο Ουρανομήκης! Έτσι τον είχε ονοματίσει πριν από μερικά χρόνια ένας άλλος Κρητικός γέρω – κυπάρισσος, ο Άγιος στη λαϊκή συνείδηση μακαριστός μητροπολίτης Ειρηναίος Γαλανάκης. Μίκης ο Ουρανομήκης… Γιατί είναι πρώτα απ’ όλα και πάνω απ’ όλα… Ελληνομήκης!
«Γεια σου, Μίκη/ Δεν σ’ έχω δει ποτέ,/ όμως η μελωδία σου/ τραντάζει την καρδιά μου/ Ρωτάω τον ουρανό:/ Γιατί;/ Μ’ απαντάει γιατί είσαι γιος του,/ Η μελωδία σου πηγάζει από τον ουρανό.// Δεν σ’ έχω δει ποτέ,/ όμως η δύναμή σου/ μεταδίδεται στο αίμα μου./ Ρωτάω τη γη:/ Γιατί;/ Μ’ απαντάει γιατί είσαι ο γιος της./ Η δύναμή σου πηγάζει από τη γη.// Δεν σ’ έχω δει ποτέ,/ όμως η ψυχή σου/ χτυπάει την ψυχή μου./ Ρωτάω τον λαό:/ Γιατί;/ Μ’ απαντάει γιατί είσαι γιος του./ Η ψυχή σου πηγάζει από τον λαό.// Ω! Μίκη!/ Η Ελλάδα θα γίνει πιο νεότερη/ λόγω των τραγουδιών σου./ Η ζωή θα γίνει ωραιότερη/ λόγω της μουσικής σου./ Η αγάπη θα γίνει γλυκύτερη/ λόγω της μελωδίας σου.// Ω! Μίκη!/ Ήθελα να σε δω από κοντά!/ Ήθελα να σου πω από κοντά/ μόνο μια λέξη, Γεια σου, Μίκη!» Ποίημα (γραμμένο στα ελληνικά και στα κινέζικα) της Κινέζας ποιήτριας Σιου Κάι.
Και τα ποιήματά της οδοί μας
«Θάλασσας θάρρος δε μου ’λειψες ποτέ/ εσύ μου παραστάθηκες. Είχες τ’ αθάνατο αλάτι/ μ’ εμπιστοσύνη σου ’δινα τις πληγές μου./ Μες στους αφρούς σου εσαπουνίστηκα κι ανάπνευσα/ κι αλάφρωσα απ’ το αίμα το πηχτό/ μου ’δωσες φύκια κι όστρακα να παίξω/ τον αχνό περπάτησες ως τα ρηχά για να τον πάρω/ άμπωτη με συμπόνεσες/ σπαρταριστό άφηνες το κεφαλόπουλο στην άμμο». Βικτωρία Θεοδώρου (“Εκδρομή”, 1973).
«Ας έχουμε την επίγνωση της ανεπάρκειάς μας/ Ας μην ταυτίζουμε το γήρας μας μ’ αυτό του Κόσμου./ Μην όλα τα μετράμε με τα μέτρα μας/ Γεγονός πως φεύγουμε αδικαίωτοι/ Όμως οι δρόμοι καθόλου δεν τελειώνουν/ Τα οράματα θα συνεχίσουν την τροχιά τους/ κι οι εξεγέρσεις αλλεπάλληλες/ σαν τις εκρήξεις του άστρου της ημέρας/ αέναα θα ξεσπούν/ Όλα θα οικοδομούνται και χωρίς εμάς/ Όλα θα βαίνουν στην αρχή τους και/ στο τέλος τους/ χωρίς εμάς». Βικτωρία Θεοδώρου (“Μειλίγματα”, 1990).
«Πήγαινε εκεί που κανένας δεν πάει./ Τόλμησε τους επικίνδυνους δρόμους/ τις περιφρονημένες ατραπούς./ Άκουσε ακόμα μια φορά τους αλλότριους./ Εκεί σκέψου τις πόλεις των εχθρών./ Κρίνε αυστηρά την παρόρμηση, τη φαντασία, τη φήμη./ Ψαύσε ο ίδιος την απειλή./ Συνομίλησε με τους εναντίους./ Μετάφρασε το αλφάβητό τους. Δέξου πως είναι σαν κι εσένα». Βικτωρία Θεοδώρου (“Οι ευνοημένοι”, 1998).
«Φιλολογικό μνημόσυνο – ημερίδα για την ποιήτρια και αγωνίστρια Βικτωρία Θεοδώρου στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης, το περασμένο Σάββατο 27 Ιουλίου. Με αφορμή το 6μηνο μνημόσυνό της στο παρακείμενο Μοναστήρι της Γωνιάς. Να δοθεί το όνομά της σε μια οδό στην περιοχή της Νέας Χώρας Χανίων καθώς και να φιλοτεχνηθεί μια προτομή της, η πρόταση από τον πρόεδρο του Κέντρου Κρητικής Λογοτεχνίας Κώστα Μουτζούρη. Την προσυπογράφουμε άπαντες. Πάντα πάντως θα είναι για όλους μας οδοί και τα ποιήματά της!