Michel Foucault, καθηγητής στο College de France, εξέχων δομιστής φιλόσοφος, διάσημος συγγραφέας
Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ σειρά Επιστήμες του ανθρώπου, υπεύθυνος καθηγητής Στέφανος Ροζάνης
Μετάφραση από τα γαλλικά: Τιτίκα Παναγούλια
Σ’ έναν κόσμο απόλυτα ανυπεράσπιστο. Αναφορά στο σπουδαίο αυτό βιβλίο με την ευκαιρία της νέας πολιτικής πραγματικότητας.
Μετά τις εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου στη χώρα μας, τη συγκρότηση της νέας κυβέρνησης Συριζα – ΑΝ.ΕΛ., την ορκωμοσία της, τη σημαντική μετάβαση του πρωθυπουργού στις Βρυξέλλες και στον Ο.Η.Ε. – Αμερική, την ορκωμοσία των βουλευτών και την εκλογή νέου έμπειρου και νηφάλιου προέδρου.
Αλλά και τη συζήτηση συνολικά επί των προγραμματικών δηλώσεων της νέας κυβέρνησης και τη μεταμεσονύκτια διεξαγωγή της ψηφοφορίας των κομμάτων για ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, η οποία δεν δόθηκε από κανένα από τα 6 κόμματα που το καθένα από αυτά για τους δικούς του λόγους αρνήθηκε την ψήφο εμπιστοσύνης.
Για να βασιστεί η κυβέρνηση στη δική της αυτοδυναμία για να σηκώσει τη μεγάλη ευθύνη της εφαρμοστικής πολιτικής της νέας συμφωνίας, η οποία όμως είναι τόσο επώδυνη για τον λαό.
Τώρα άρχισε η επιτάχυνση του εφαρμοστικού καταναγκασμού των πολιτών με ένα κλίμα συνολικής κατατρομοκράτησης από την πρώτη στιγμή της καταιγιστικής ενεργοποίησης λόγω προθεσμιών που επιβάλλουν οι δεσμευτικοί όροι της συμφωνίας…
Με όλα αυτά τα δύσκολα δεδομένα επιλέξαμε να αναφερθούμε στο σπουδαίο βιβλίο του Φουκώ “για την υπεράσπιση της κοινωνίας”. Ενα βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί από τους πολιτικούς, κοινωνικούς, εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς φορείς κυρίως όμως από τους πολλούς νέους πολιτικούς της Βουλής που σχηματίστηκε από τις εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου.
ΣΕ ΜΕΓΑΛΗ ΚΡΙΣΗ ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΑΞΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΑΠΑΝΘΡΩΠΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Σε ολόκληρο τον κόσμο οι πραγματικές έννοιες, αξίες και θεμέλια του δημοκρατικού πολιτισμού βρίσκονται σε συνεχή κρίση.
Σ’ αυτή την κρίση παραπαίει (βυθισμένη στα δυσμενή αποτελέσματά της) και η Ελλάδα στην οποία γεννήθηκε η Δημοκρατία και δημιουργήθηκε ο πρότυπος δημοκρατικός πολιτισμός της ανεπανάληπτης εκείνης δημοκρατίας της αθηναϊκής πολιτείας.
Η ελληνική πολιτική κρίση, συναρτημένη και εξαρτημένη από την εξαθλιωτική οικονομική κρίση της αδυσώπητης μνημονιακής εκμεταλλευτικότητας, γίνεται εξαιρετικά οδυνηρή. “Επ’ ελπίδι Αναστάσεως” της οικονομίας με ιστορική ευθύνη της νέας κυβέρνησης αλλά και της μείζονος και ελάσσονος αντιπολίτευσης.
ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ
Με το πολιτικό σκηνικό της χώρας να έχει αλλάξει εξ ολοκλήρου με βασικό κορμό της κυβέρνησης που σχηματίστηκε (από τις πρόσφατες εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου 2015) το κόμματα της ευρωαριστεράς Συριζα σε συνεργασία με το κόμμα δεξιάς φοράς τους Ανεξάρτητους Ελληνες. Σχήμα όμοιο όπως εκείνο της προηγούμενης κυβέρνησης.
Αυτή καθ’ εαυτή η πολιτική συνεργασία εκφράζει μια νέα στρατηγική αντίληψη για τη συνεργασία των κομμάτων. Μια αντίληψη που προεκτείνεται τόσο στην προηγούμενη όσο και στην παρούσα Βουλή και στα άλλα, ευρωπαϊκής κατεύθυνσης κόμματα και της νέας Βουλής, η οποία αποτελείται από οκτώ κόμματα.
Η ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΟΚΤΩ ΚΟΜΜΑΤΩΝ
Ομως αυτή η Βουλή των οκτώ κομμάτων έχει τα δύο απόλυτης ιδεολογικής κατεύθυνσης κόμματα της αριστεράς και της ακροδεξιάς. Οπου ανάμεσά τους έχει αναδειχτεί και το κόμμα των Κεντρώων του γεραρού πολιτικού Λεβέντη.
Με την ορκωμοσία της νέας Βουλής το Σάββατο 3 Οκτωβρίου και την εκλογή του νέου προέδρου της ολοκληρώθηκαν οι σχηματισμοί κυβερνητικού και κοινοβουλευτικού θεσμού.
Για να αρχίσουν τάχιστα οι κυβερνητικές και κοινοβουλευτικές δράσεις για τη νεοεφαρμοστική πραγμάτωση των νέων δυσκολότατων υποχρεώσεων της νέας μνημονιακής συμφωνίας.
Μια περίοδος για τους προσεχείς μήνες μεγάλων δυσκολιών.
ΣΥΝΕΧΗΣ Η ΚΑΤΑΠΙΕΣΗ ΤΩΝ ΔΑΝΕΙΣΤΩΝ
Τόσο για την κυβέρνηση της Βουλής, την αντιπολίτευση, τους κρατικούς, θεσμικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς φορείς σε όλη τη χώρα. Με συνεχή καταπιεστική – εκβιαστική πολιτική από την πλευρά των δανειστών Ευρώπης καθώς και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Σ’ αυτό το δραματικό σκηνικό το κόμμα της μείζονος αντιπολίτευσης, της ΝΔ, με εκλογές νέου αρχηγού ετοιμάζει τη δική της ενδυνάμωση για να διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο ως το πρώτο κόμμα της αντιπολίτευσης στη νέα πολιτική αντίληψη και δράση για αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει ως τώρα.
Ο ΝΗΦΑΛΙΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΒΟΥΛΗΣ
Η νέα κυβέρνηση συνεργασίας των δύο κομμάτων Συριζα – ΑΝ.ΕΛ. συγκροτήθηκε μετά τις εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου. Μετά τις ενδιαφέρουσες επισκέψεις του πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα στην Αμερική για συμμετοχή της Ελλάδας στη σημαντική διάσκεψη του Ο.Η.Ε., τις συναντήσεις του με τον πρόεδρο Ομπάμα και πολλούς ηγέτες -μεγάλων και μικρών κρατών- η νέα κυβέρνηση προχώρησε στην επίσημη ορκωμοσία των αντιπροσώπων της νέας Βουλής, στην εκλογή ενός νηφάλιου και έμπειρου πολιτικού, του πρώην υπουργού Εσωτερικών κ. Βούτση καθώς και των αντιπροέδρων.
Με άμεση έναρξη των συζητήσεων για τις προγραμματικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης.
ΜΟΝΗ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΤΟΝ ΕΦΑΡΜΟΣΤΙΚΟ ΓΟΛΓΟΘΑ
Ακολούθησε το τριήμερο των συζητήσεων – μετά από πολλές και έντονες θέσεις και αντιπαραθέσεις τόσο από τα δύο κόμματα της αριστεράς και της ακροδεξιάς, αλλά και από τα κόμματα του λεγόμενου δημοκρατικού και ευρωδυτικού τόξου.
Το τριήμερο αυτό κατέληξε στην υπερψήφιση – έγκριση των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης από την κυβερνητική αυτοδυναμία της συγκυβέρνησης Συριζα – ΑΝ.ΕΛ. με 154 ψήφους υπέρ και 1 κατά! Δηλαδή σύσσωμη η μείζον και ελάσσων αντιπολίτευση καταψήφισε, κατά βάση τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝ.ΕΛ. με κορυφαία τη δήλωση Μεϊμαράκη: «Δεν σας έχουμε εμπιστοσύνη».
ΘΑ ΕΡΘΕΙ ΑΝΟΙΞΗ Ή ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΤΕΙ ΧΕΙΜΩΝΑΣ;
Για να απαντήσει, πολλές φορές και τελικά ο πρωθυπουργός ότι: Στις 20 Σεπτεμβρίου ο ελληνικός λαός με πλήρη συνείδηση των βαρύτατων όρων της νέας Συμφωνίας, μας εμπιστεύθηκε (με διαφορά 7 μονάδων από το κόμμα της ΝΔ) τη διακυβέρνηση της χώρας. Για να την οδηγήσουμε προς στο τέλος της τετραετούς διακυβέρνησής μας στην έξοδό της από τη βαρύτατη κρίση στην οποία έχει περιαχθεί. Κυρίως από το 2009 και μετά. Ενώ ο Χανιώτης υπουργός Οικονομίας στην τελική ομιλία του επί των προγραμματικών δηλώσεων διαβεβαίωσε ότι η ανάκαμψη για ανάπτυξη θα διαφανεί από την άνοιξη του 2016.
ΛΑΘΟΣ ΕΝΑΡΞΗ ΜΕ ΚΑΤΑΤΡΟΜΟΚΡΑΤΗΣΗ
Ομως πριν ακόμα να κλείσει η αυλαία επί των προγραμματικών δηλώσεων οι αρμόδιοι κυβερνητικοί φορείς των εφαρμοστικών λειτουργιών της 3ης αγριότατης μνημονιακής συμφωνίας άνοιξαν τον ασκό του Αιόλου για κατατρομοκράτηση (όχι μόνο των πλουσίων), αλλά ολόκληρου του ελληνικού πληθυσμού, με εφαρμογή γερμανικών μεθόδων εξανδραποδισμού των πάντων για να θωρακιστεί υπέρμετρα η θέση των δανειστών με παράδοση της χώρας και των εργαζομένων στους τοκογλύφους, οι οποίοι θα μπορούν να ζητούν οτιδήποτε τους έρθει στο μυαλό για να αυξηθούν τα δημόσια έσοδα από τη στιγμή που ξέρουν πως αυτός ο όρος έχει ψηφιστεί από τη Βουλή και η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη τυπικά πάντα να τα ψηφίσει και να τα υιοθετήσει όπως δημοσιεύεται -σε 46σέλιδο άρθρο του Λεωνίδα Βατικιώτη στο περιοδικό Hellenic Nexus με τίτλο: “Νομικό και θεσμικό Αουσβιτς το Γ’ μνημόνιο”.
ΠΟΣΟ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΕΤΑΙ Ο ΠΟΛΙΤΗΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ
Αλλά πέρα από τις απόψεις που διατυπώνονται στο σκληρό αυτό άρθρο πόσο προστατεύεται ο καταναγκαζόμενος απόλυτος πολίτης μέσα σ’ αυτή τη νέα πραγματικότητα της απογνωστικής λιτότητας που συνέχει ολόκληρη την Ευρώπη, μη εξαιρουμένης της πολυμήχανης πρωτεύουσάς της, τις Βρυξέλλες απ’ όπου σχεδιάζονται και επιβάλλονται τα οδυνηρά μέτρα της ανυπεράσπιστης ευρωπαϊκής κοινωνίας, ιδιαίτερα της Ελλάδας, με δικαιολογία τον εκσυγχρονισμό της, με αφανισμό του αγροτικού πληθυσμού, όλων των μικρομεσαίων επιχειρήσεών μας, των πληθυσμών των νησιών και όλων των θεσμικών θεμελιακών λειτουργιών της χώρας, αλλά τελικά και της Ευρώπης, των κρατών της.
Αυτή την απειλή την είδαμε προχθές στις τηλεοράσεις με τη μαζική και δυναμική εξέγερση 100.000 Βέλγων πολιτικών κατά της νέας λιτότητας των πολιτών των Βρυξελλών…
Ο ΜΗ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΜΗ ΒΙΑ ΔΙΝΟΥΝ ΜΟΡΦΗ ΣΤΟ ΚΡΑΤΟΣ
Για αυτή την τραγική σημερινή μη υπεράσπιση του Ελληνα (και συνολικά του Ευρωπαίου) πολίτη ο αείμνηστος πολύ μεγάλος και διάσημος Γάλλος δομιστής φιλόσοφος, διανοητής και συγγραφέας σπουδαίων έργων ο Michel Foucault έγραψε το 1997 το σημαντικό βιβλίο με τίτλο “Για την υπεράσπιση της κοινωνίας” (ελληνική μετάφραση 2002 από την Τιτίκα Δημητρούλια με πρόλογο: Στεφάνου Ροζάνη, εκδόσεις Ψυχογιός).
Στη σύνοψη του σπουδαίου αυτού έργου του αναφέρει και τα εξής: Τέλος, αντί να θεωρήσουμε εκ προοιμίου τον νόμο ως κατ’ εξοχήν εκδήλωση εξουσίας, θα είναι, ίσως καλύτερο να προσπαθήσουμε να εντοπίσουμε τις διάφορες τεχνικές, καταναγκασμού που χρησιμοποιεί…
Ακόμα η κυριαρχία -είτε πρόκειται για μια πολιτική κοινότητα θεσμισμένη είτε για μια κοινότητα απόκτησης- δεν συγκροτείται με βάση την πολεμική επιβολή, αλλά αντιθέτως με βάση έναν υπολογισμό χάρη στον οποίο αποφεύγεται ο πόλεμος γιατί ο μη πόλεμος θεμελιώνει και δίνει μορφή στο κράτος.
Να θεωρήσουμε ότι ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα δώσει μορφή μη πολέμου για τη θεμελίωση δίκαιου κράτους με θεμέλιο την υπεράσπιση της κοινωνίας.
11 ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ ΒΑΘΙΑΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΠΙΕΣΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ
Τα 11 κειμενα του Φουκώ του βιβλίου του για την υπεράσπιση της κοινωνίας είναι οι διαλέξεις που έκαμε ο διάσημος συγγραφέας και φιλόσοφος του δομισμού στο College De France το 1975-76.
Από αυτές τις σπουδαίες διαλέξεις παραθέτουμε τα πιο χαρακτηριστικά περιεχόμενα της κάθε μιας:
1η διάλεξη: Εξουσία, το μείζον ζήτημα των γενεαλογιών – νομική και οικονομική έννοια της εξουσίας. Η εξουσία και καταπίεση και μη πόλεμος.
2η διάλεξη: Η φιλοσοφία και τα όρια της εξουσίας. Νόμος επιβολή και επιταγή. Θεωρία κυριαρχίας – πειθαρχική εξουσία…
3η διάλεξη: Θεωρία της κυριαρχίας και φορέας επιβολής -ο πόλεμος και αρχή ανάλυσης της εξουσίας- ο λόγος του διαρκούς πολέμου.
4η διάλεξη: ρωμαϊκή ιστορία και ιστορία της βίβλου – ο επαναστατικός λόγος – γέννηση μεταλλαγή του ρατσισμού… η ναζιστική μεταλλαγή και η σοβιετική μεταλλαγή του ρατσισμού.
5η διάλεξη: Απάντηση στον αντισημιτισμό. Ο λόγος της κατάκτησης στην Αγγλία, στους βασιλόφρονες, τους κοινοβουλευτικούς και τους ισοπεδωτές…
6η διάλεξη: Ο τρωικός μύθος. ΦραγκοΓαλλία, ιστορία και το δημόσιο δίκαιο – το δικαστικό, η υπηρεσία και η γνώση της αριστοκρατίας.
Ενα νέο ιστορικό υποκείμενο – ιστορία και σύνταγμα.
7η διάλεξη: Εθνος και έθνη. Μεγαλείο και παρακμή των Ρωμαίων. Η προέλευση της φεουδαρχίας. Η εκκλησία, το δίκαιο, η γλώσσα του κράτους, ιστορικούς νόμους φύσης, οι τρεις γενικεύσεις του πολέμου.
8η διάλεξη: η δημιουργία ενός ιστορικού – πολιτικού contimunium… τραγωδία και δημόσιο δίκαιο, η προβληματική του διαφωτισμού και η γενεαλογία των γνώσεων… η φιλοσοφία της επιστήμης, η πειθαρχία των γνώσεων
9η διάλεξη: …Τακτική γενίκευση της ιστορικής γνώσης, σύνταγμα, επανάσταση και κυκλική ιστορία. Ο άγριος και ο βάρβαρος, τρεις τρόποι ελέγχου του βάρβαρου, το πεδίο της επιστήμης και ο αντιιστορισμός της αστικής τάξης…
10η διάλεξη: πολιτική επανεπεξεργασία της ιδέας του έθνους… οι δύο κώδικες κατανόησης της νέας ιστορίας: επιβολή και ολοκληρωτική τάση – γέννηση της διαλεκτικής.
11η διάλεξη: Από την εξουσία της κυριαρχίας στην εξουσία επί της ζωής. Χαρίζοντας σε κάποιον ζωή κι αφήνοντάς τον να πεθάνει…
Από τον άνθρωπο – σώμα στον άνθρωπο – είδος, γέννηση της βιοεξουσίας. Ο πληθυσμός περί θανάτου, διαρθρώσεις της πειθαρχίας και της ρύθμισης βιοεξουσίας – ρατσισμός, ναζισμός, σοσιαλισμός…
Ενα καταπληκτικό βιβλίο για ανάγνωση, ιδιαίτερα από τους νέους μας πολιτικούς που κόπτονται κομματικά για την υπεράσπιση της κοινωνίας, αφήνοντας ουσιαστικά τους ανυπεράσπιστους ανθρώπους στην τραγωδία του χαμού, του πνιγμού και του νεοολοκληρωτισμού.
