Από πολλές προσωπικότητες της επαρχίας και μεγάλους αγωνιστές της Κισάμου έχει λεχθεί επανειλημμένα ότι η Κίσαμος έχει αδικηθεί στην προβολή της συμμετοχής της στην ιστορία και τους αγώνες της για την πατρίδα, η οποία είναι πολύ μικρή σε σχέση με την πολύ μεγαλύτερη προσφορά της (Στέφανος Μυλωνάκης γυμνασιάρχης, Παρθένιος Περίδης κ.ά.) (πηγή: Ιστορία της Κισάμου επί Τουρκοκρατίας Μ. Αναστασάκης).
Θα ήθελα να καταθέσω τις απόψεις μου με την ελπίδα ότι αυτό θα βοηθήσει ώστε να καλυφθούν πληρέστερα τα θέματα που αφορούν την επαρχία μας.
Τα θέματα αυτά ανήκουν στις παρακάτω ενότητες:
Α’ ΙΣΤΟΡΙΑ – Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΤΟΥ 1866
Η Επανάσταση αυτή κηρύχθηκε σύμφωνα με όλες τις υπάρχουσες αξιόπιστες και αναμφισβήτητες ιστορικές πηγές «εν τω μικρώ ναΐσκω του παλαιού καθολικού» και μάλιστα με πρωτεργάτες τους αδελφούς της Ιεράς Μονής Γωνιάς Παρθένιο Περίδη και Παρθένιο Κελαϊδή, τον Ηγούμενό της Παρθένιο Φρυδάκη εκ Σπηλιάς, τον Πολύχρονη Πολυχρονίδη, παπά Ροδωπιανό και 50 οπλαρχηγούς αγωνιστές από όλες τις περιοχές της Κισάμου. «Εγινε κατανυκτική δέηση χοροστατούντος του Ηγουμένου της Μονής Παρθενίου Φρυδάκη και του Π. Πολυχρονίδη, παπά Ροδωπιανό, ενώ όρκισαν πάντας οι Παρθένιος Περίδης και Παρθένιος Κελαϊδής. Αφού εξήγησε ο πρώτος τους σκοπούς των συνεννοήσεων καθ’ όλη την Κρήτη, προέβησαν εις ένορκον επί του Ιερού Ευαγγελίου διαβεβαίωση ότι θα συνεχίσουν τον αγώνα. Πεντήκοντα εν όλω οι συνελθόντες και ορκισθέντες την επαύριο είχον απέλθει λάθρα εις τα ίδια επιστρέφοντες». Πηγή Μιχ. Αναστασάκης. Ετσι το παλιό καθολικό της Ιεράς Μονής Γωνιάς. Υπήρξε για την Κρήτη και την επανάσταση το 1866 ότι η Αγία Λαύρα στα Καλάβρυτα για την Επανάσταση του 1821.
Πρόεδρος της Επαναστατικής Συνέλευσης καθ’ όλη τη διάρκεια της Επανάστασης πλην ελαχίστων περιπτώσεων υπήρξε ο Κισαμίτης Παρθένιος Περίδης εκ Ρογδιάς Βλάτους, αρχιμανδρίτης, θεολόγος, αδελφός της Ιεράς Μονής Γωνιάς.
Ο συνετός πρωτεργάτης της Επανάστασης δεν υπήρξε μόνο ο θεολόγος αρχιμανδρίτης και ιερομόναχος, αλλά διέθετε και ένα σπάνιο και ιδιαίτερα στρατηγικό νου.
Εχαιρε μεγάλης αποδοχής και εκτίμησης από τους συναγωνιστές του και εξευτέλισε με τους συναγωνιστές του όλους τους πασάδες που έστελνε ο Σουλτάνος για να καταπνίξουν την επανάσταση. Απογοητευμένος ο Σουλτάνος αναγκάσθηκε να στείλει τον στρατάρχη της Αυτοκρατορίας, με μία τεράστια πολεμική μηχανή και σύγχρονο εξοπλισμό για να καταστείλει την επανάσταση, η οποία διέθετε ελάχιστο και πεπαλαιωμένο εξοπλισμό με ελάχιστα πολεμοφόδια (όπλα με τσακμακόπετρα που στην παραμικρή βροχή δεν μπορούσαν να πυροβολήσουν καθόλου).
Συμπληρώθηκαν φέτος, ως γνωστό, 150 χρόνια από την επανάσταση αυτή. 150 χρόνια το παλιό καθολικό της Ιεράς Μονής Γωνιάς αγνάντευε τον κόλπο του Κολυμπαρίου σιωπηλό.
Οι φορείς της Κισάμου οργάνωσαν στις 10 Απριλίου 2016 μία σεμνή, αλλά λαμπρή, τελετή μνήμης την οποία παρακολούθησε πλήθος κόσμου. Πιστεύουμε ότι και το Συνέδριό σας, διά της Οργανωτικής του Επιτροπής, θα πρέπει να κάνει τουλάχιστον μία επιγραμματική αναφορά για την Επανάσταση, αφού συνεδριάζει στην Ο.Α.Κ., ελάχιστα μέτρα πέρα από τον τόπο που κηρύχθηκε η επανάσταση. Ηρθε και πάλι η ώρα πάνω ψηλά από το παλιό καθολικό της Ιεράς Μονής Γωνιάς να σταλεί και πάλι το μήνυμα των αγωνιστών που θυσιάστηκαν για την πατρίδα, ιδιαίτερα χρήσιμο σήμερα στους δύσκολους καιρούς που περνάμε. Ακόμη οι νικηφόρες μάχες του Καστελιού, της Γραμπούσας, της Ιεράς Μονής Γωνιάς, των Βουβών, του Δρομόνερου, του Πύργου, των Βουκολιών επέφεραν συντριπτικά κτυπήματα στον Τούρκο κατακτητή και οδήγησαν στην απελευθέρωση της Κρήτης.
Β’ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Η Κίσαμος έχει ένα θαυμάσιο και μοναδικό φυσικό περιβάλλον (ήμερης και άγριας φύσης), πανέμορφες ακτές, αλλά και ανθρωπογενές. Διαθέτει μέγα πλούτο ελαιώνων με τα αρχαιότερα ελαιόδεντρα στον κόσμο, αμπέλια με σπάνια και ξακουστά κρασιά και άλλες σημαντικές καλλιέργειες.
Συμβαίνει όμως μία βαθμιαία και γρήγορη καταστροφή χωρίς σημαντικές παρεμβάσεις για την αποτροπή της. Τεράστιοι δρυγιάδες, πλατάνια και άλλα δένδρα, αλλά και θαμνώδης και ποώδης χλωρίδα, χρόνο με τον χρόνο εξαφανίζονται στο πλαίσιο μίας γενικότερης αδιαφορίας. Κάθε χρόνο η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος επισημαίνει με μηνύματα και με εγκυκλίους του την αξία του περιβάλλοντος και κάνει έκκληση για τη σωτηρία του.
Δεν γνωρίζω αν εισακούεται όσο θα έπρεπε.
Κορυφαία πράξη απετέλεσε η αποδοχή της πρότασης του Δήμου Κολυμπαρίου για κήρυξή του σε επίτιμο δημότη τους με την προτίμησή του να γίνει η διαδικασία της κήρυξής του κάτω από τα κλαδιά της αρχαίας ελιάς των Βουβών, «Υπερμαθουσάλειας Ελαίας», όπως χαρακτηριστικά, αλλά και πολύ εύστοχα, την αποκαλούσε.
Γ’ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Η Επαρχία Κισάμου, ιδιαίτερα εύφορη, ανέπτυξε έναν σημαντικό παραγωγικό πλούτο, ο οποίος βοήθησε και στην πολιτισμική και πληθυσμιακή ανάπτυξή της.
Σήμερα η ενδοχώρα και γενικότερα η ύπαιθρος εγκαταλείπεται και μάλιστα με ιδιαίτερα ταχείς και επικίνδυνους ρυθμούς.
Δεν υπάρχει κανείς σοβαρός σχεδιασμός για την αποτροπή της. Ομως υπάρχουν τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξής της με την καλύτερη ανάπτυξη του γεωργικού τομέα, του αγροτουρισμού, τη διατήρηση της λαϊκής αρχιτεκτονικής και των θαυμάσιων παραδοσιακών οικισμών, την αξιοποίηση του υδατικού δυναμικού, τη βελτίωση των καλλιεργειών και δημιουργία νέων, την ανάδειξη του κεκρυμμένου πλούτου (γεώτοποι κ.ά.).
Το παράδειγμα των Βουβών, όπου ένας εγκαταλελειμμένος οικισμός αναδείχθηκε σε ένα κέντρο παγκόσμιου ενδιαφέροντος και δεκάδων χιλιάδων επισκεπτών μέσα σε λίγο χρόνο, με τεράστια ωφέλεια όχι μόνο για την περιοχή τοπικά, αλλά γενικότερα για όλη τη χώρα μας, την ελαιοκομία μας, τον τουρισμό και τον πολιτισμό μας, το επιβεβαιώνει.
Σας παραθέτω τα παραπάνω αποκλειστικά και μόνο για να βοηθήσω την Επιτροπή σας μέσα από έναν δημιουργικό διάλογο όπως εζητήσατε. Να γίνει μία πιο ολοκληρωμένη αναφορά στις ενότητες και θέματα που αφορούν την επαρχία μας.
Οπως προκύπτει σαφώς από τα παραπάνω υπάρχει ανάγκη διοργάνωσης και άλλων εκδηλώσεων ή άλλου συμπληρωματικού Συνεδρίου (Β’ Μέρος) για να καλυφθούν τα παραπάνω ή και άλλα θέματα, αφού ήδη με το 1ο Συνέδριο έχουν καλυφθεί σε μεγάλο ποσοστό με ιδιαίτερα σημαντικές εισηγήσεις τα θέματα αρχαιολογίας, λαϊκού και θρησκευτικού πολιτισμού, μουσικοχορευτικού ιδιώματος της κισαμίτικης παράδοσης (περίφημη ανάλυση από τον πάντα δραστήριο κ. Αθανάσιο Δεικτάκη και άλλους).
