«Οι αστικοί νόμοι μας δε θα γίνουν ποτέ όσο πρέπει ευλύγιστοι, για να προσαρμόζονται στην απέραντη και ρευστή ποικιλία των γεγονότων. Αλλάζουν με σιγανότερο ρυθμό από τα ήθη»
Μαργαρίτας Γιουρσενάρ
«ΑΔΡΙΑΝΟΥ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ»
Oφείλουμε μια απάντηση σ’ αυτούς που όποτε αναφέρονται στην κατάληψη της rosa nera που υπήρχε στο κτήριο του Πολυτεχνείου, λένε ότι ήταν «παράνομη». Αρχικά θα λέγαμε ότι μια κατάληψη από μόνη της είναι παράνομη, οπότε είναι περιττό να την χαρακτηρίζουμε ως τέτοια, είναι δηλ. σαν να λέμε παράνομη ληστεία. Αυτό είναι γνωστό, ότι δηλ. η κατάληψη ενός εγκαταλελειμμένου κτηρίου είναι αντίθετη με τους νόμους της αστικής δημοκρατίας. Οι πολίτες όμως που πέρασαν από εκεί με οποιοδήποτε τρόπο, που έζησαν την κατάληψη, το πρώτο πράγμα που θα έχουν στη μνήμη τους όταν αναφέρονται στην κατάληψη της rosa nera δεν θα είναι το «παράνομη». Έτσι κι αλλιώς ο χαρακτηρισμός «παράνομη» δεν λέει απολύτως τίποτα, γιατί το να παραβαίνει κανείς ένα νόμο δεν σημαίνει ότι κάνει και λάθος, επειδή υπάρχει και το ηθικό στοιχείο σε κάθε ενέργειά μας. Το νόμιμο δεν είναι απαραίτητα και ηθικό.
Είναι νόμιμο να γίνεται έξωση σε μια οικογένεια επειδή δεν πλήρωσε το δάνειο σε μια τράπεζα ενώ κόπηκαν οι μισθοί στο μισό, είναι όμως και ηθικό; Είναι νόμιμο να διώκεται κάποιος επειδή έχει βρει καταφύγιο σε ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι, είναι όμως ηθικό να κοιμάται στο παγκάκι; Επίσης γνωρίζουμε ότι οι νόμοι, οι κανόνες με τους οποίους οργανώνονται οι κοινωνίες συντάσσονται από την εκάστοτε εξουσία, την εκάστοτε τάξη που εξουσιάζει για τα δικά της συμφέροντα. Και δεν συμβαδίζουν πάντα οι νόμοι με την ανάπτυξη της κοινωνίας, πολλές φορές η κοινωνία κάνει εμπρός άλματα, αλλά οι νόμοι μένουν πίσω ως «αναχρονιστικοί».
Δεν είναι λοιπόν οι νόμοι θέσφατο, δεν είναι θεόσταλτοι, είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να είναι ζωντανό και να εξελίσσεται παράλληλα με την ανάπτυξη της κοινωνίας. Υπάρχουν παραδείγματα στην Ευρώπη που οι καταλήψεις δεν αντιμετωπίζονται ως «παράνομες» αλλά ως κοινωνικά πειράματα και δεν διώκονται. Η δήμαρχος της Βαρκελώνης μάλιστα, το 2015 δήλωσε ότι «το έγκλημα του να αφήνεις κενά τα κτήρια, όταν υπάρχουν στεγαστικές ανάγκες είναι μακράν σοβαρότερο του να τα χρησιμοποιείς χωρίς άδεια».
Για να μην μακρηγορούμε όμως, επί του προκειμένου, ρωτάμε όλους αυτούς που μιλάνε για «παράνομη» κατάληψη:
– Γνωρίζουν ότι η κατάληψη φιλοξενούσε πρόσφυγες και μετανάστες, σε καιρούς μάλιστα που άλλες δημόσιες και δημοτικές υπηρεσίες αδυνατούσαν να πράξουν;
– Γνωρίζουν ότι ο χώρος έχει φιλοξενήσει πολλές φορές συλλογικότητες από όλο το φάσμα του κινήματος της πόλης για τον συντονισμό της αντιφασιστικής-αντιρατσιστικής δράσης ως απάντηση στη νεοναζιστική εγκληματική (και με απόφαση δικαστηρίου πλέον) δράση της Χρυσής Αυγής;
– Γνωρίζουν ότι αν δεν ήταν η κατάληψη το κτήριο θα είχε πολλά προβλήματα στατικότητας όπως τόσα μνημεία στα Χανιά;
– Γνωρίζουν ότι έχουν προσφερθεί συλλογικά εκατοντάδες ώρες εργασίας και έχουν μπει στο κτήριο πολλά υλικά για την συντήρησή του;
– Γνωρίζουν ότι η κατάληψη έκανε όλα αυτά τα χρόνια δεκάδες πολιτιστικές εκδηλώσεις στον χώρο με συμμετοχή εκατοντάδων πολιτών χωρίς αντίτιμο;
– Γνωρίζουν ότι υπήρχε στην κατάληψη δανειστική βιβλιοθήκη;
– Γνωρίζουν ότι η κατάληψη ήταν η στέγη για πολλά θεατρικά και άλλα καλλιτεχνικά εγχειρήματα της πόλης χωρίς προφανώς αντίτιμο;
– Γνωρίζουν ότι υπήρχε καφενείο με ελεύθερη συνεισφορά;
– Γνωρίζουν ότι εκτός από το «νόμιμο» κέρδος του πολιτικοκοινωνικού συστήματος υπάρχει και η «παράνομη» αυτοδιαχείριση που δεν μετρά την αξία με χρήμα αλλά με κοινωνική αλληλεγγύη;
Ποιες από αυτές τις δράσεις μπορούν να ξαναγίνουν στο χώρο του κτηρίου (τώρα που η κατάληψη απομακρύνθηκε) με τον ίδιο τρόπο, δηλ. έξω από την λογική της ανταλλακτικής αξίας;
Τι μπορεί να γίνει που θα το σεβαστεί ο χρήστης, θα το αγαπήσει, θα το θεωρήσει σπίτι του, θα βάλει μέσα την ψυχή του, θα το κάνει με σεβασμό στο χώρο;
Ας αναρωτηθούμε όλοι για όλα τα παραπάνω και ας μην βάζουμε τόσο εύκολα ταμπέλες.
Οι χιλιάδες άνθρωποι που στήριξαν και στηρίζουν το εγχείρημα έχουν ήδη απαντήσει με την έμπρακτη συμμετοχή τους.
