Στις δύο φωτογραφίες είναι η περιοχή του Γιαλί Τζαμί στο λιμάνι μας, στα Χανιά, με διαφορά ένα (1) αιώνα μεταξύ τους. Η πρώτη είναι περί το 1900 και η δεύτερη σημερινή!!
Δυο φωτογραφίες, τόσο ίδιες και τόσο διαφορετικές, τόσο κοντά, αλλά και μακριά ταυτόχρονα!! Δυο φωτογραφίες, που η καθεμιά μόνη της, σου προκαλεί τα δικά της, ανάλογα συναισθήματα, αλλά και οι δύο μαζί, μας στέλνουν άλλα, τελείως διαφορετικά και πολύ σκληρά μηνύματα!!
Όμως, τόσο τα συναισθήματα, όσο και τα μηνύματα που προσλαμβάνει ο καθένας, είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τα βιώματα και τις παραστάσεις του, σε σχέση με την περιοχή!! Με αυτά τα βιώματα βλέπει τις φωτογραφίες και αποκωδικοποιεί τα μηνύματά τους!!
Κοιτάζοντας προσεκτικά την παλιά φωτογραφία, βλέπω ότι οι «αλλοιώσεις» του χρόνου, δεν είναι πολλές και ότι το λιμάνι μας, διατηρεί τα βασικά χαρακτηριστικά του!! Αυτό όμως που έχει αλλάξει τελείως, είναι το «χρώμα» του λιμανιού μας!!
Είναι αυτή η ίδια ματιά και η ίδια λαχτάρα, με την οποία συναντάς, μετά από πολλά-πολλά χρόνια, κάποιο παλιό συμμαθητή σου, αγαπημένο φίλο ή συνάδελφό σου και τον κοιτάς επίμονα, ταυτόχρονα με τις εικόνες των αναμνήσεών σου, που αναβλύζουν μέσα σου!! Κοιτάς τις ρυτίδες στο μέτωπό του, την ώρα που μπροστά σου, εσύ τον βλέπεις να ανασηκώνει την πλούσια καστανή φράντζα του, αποκαλύπτοντας το λαμπερό του πρόσωπο. Στα πανιασμένα μάγουλά του, δεν υπάρχουν πλέον, αυτές οι μακριές πλούσιες φαβορίτες του!! Όμως, ακόμα και σήμερα, κάνει αυτές τις ίδιες μικρές χαρακτηριστικές κινήσεις – χειρονομίες, καθώς εκφράζεται, με τρόπο που πάντα και από μακριά τον ταυτοποιούσαν!! Είναι τόσο ίδιος, με τέτοια διαφορά!! Ο χρόνος αλλοίωσε την εμφάνισή του, αλλά άφησε αναλλοίωτο το χρώμα της έκφρασης και συμπεριφοράς του!!
Πορείες, από το βάθος του χρόνου, διαφορετικές και αντίθετες!!
Ο παλιός φίλος μας, φαίνεται να φθείρεται εξωτερικά, αλλά να διατηρείται και να ωριμάζει εσωτερικά. Να χάνει την εξωτερική νεανική του λάμψη, αλλά να μεστώνει την εσωτερική ομορφιά, με την εμπειρία και τη σοφία των χρόνων του!! Να γκρεμίζεται η σάρκα και η όψη του, αλλά να κερδίζει την ψυχή του!!
Το παλιό μας λιμάνι αντίθετα, φαίνεται να αναζωογονείται από τον χρόνο, να ομορφαίνει και να εκσυγχρονίζεται!! Όμως ταυτόχρονα, φαίνεται να αλλάζει ρόλο και «χαρακτήρα»!! Τότε, ήταν το οικονομικό κέντρο της πόλης μας, ο εμπορικός της πνεύμονας, εκεί όπου οι ακτοπλοϊκές και ναυτικές αρτηρίες, συγκέντρωναν και διακινούσαν τον πλούτο, όχι μόνο της πόλης των Χανίων, αλλά όλης της περιοχής και της Κρήτης γενικότερα!! Σήμερα, είναι μόνο η «βιτρίνα», για να προσελκύσει τουρίστες και να διαφημίσει τις άλλες «χάρες» της πόλης μας, που δεν έχουν όμως σχέση, με το εμπόριο και τον μόχθο του ναυτικού, αλλά με τις φυσικές ομορφιές του νησιού μας, τις χάρες και τις αρετές του λαού μας, την ιστορία και την παράδοση μας!! Τότε, το λιμάνι μας, μύριζε ιδρώτα του ναύτη, ψαρίλα από τα δίκτυα και μούχλα αμπαρίλας των πλοίων, ενώ έσφυζε από τις φωνές και τις αργκό κουβέντες των ναυτικών, των λιμενεργατών και των εμπόρων της πιάτσας και πλημμύριζε από λεβεντιά και μπέσα λιμανίσια!! Σήμερα, παντού μυρίζει αντηλιακό, μαγειρεμένο φαγητό, ποτό και σφύζει από φωνές σ’ όλες τις γλώσσες της Βαβέλ, κάτω από την έντονη ξένη μουσική των μεγαφωνικών εγκαταστάσεων!! Τους μεθυσμένους ναύτες του λιμανιού, αντικατέστησαν οι μεθυσμένοι τουρίστες και τις καλοχτενισμένες λάγνες «κυρίες του Λιμανιού», οι ημίγυμνες τσουρουφλισμένες από τον ήλιο, τουρίστριες!!
Ίδιος χώρος, άλλος κόσμος!! Ίδια εικόνα, άλλη ζωή, διαφορετικό πνεύμα!!
Για μας τους παλιούς Χανιώτες, το λιμάνι μας, είναι πολλά περισσότερα από ένα αξιοθέατο, διότι συμβολίζει το ρομαντισμό μας, τις πρώτες μας αγάπες και τις νεανικές μας αναμνήσεις, την περηφάνια μας, την παράδοση και τη νοσταλγία, που μας «δένει» με την πόλη μας, τα Χανιά μας!!
Το παλιό λιμάνι μας είναι πάντα εδώ, αλλά όμως… «άραγε, είναι ακόμα εδώ, η ψυχή του»!;;