Για τo καλο-πσιμόκαιρο

Το καλοκαίρι στα δικά μας χωριά δεν βγαίνουνε εύκολα παράδες. Μασε κυνηγούνε τα έξοδα, απου δε σταματούνε, αρχινίζουνε κι οι γάμοι και δεν έεις που να πρωτοδίνεις παράδες. Μουδέ μπορείς σα γ-και παλιότερα να πάεις ένα μπουκάλι λάδι απου την αλοτέσινη βεδέμα, στου μπακάλη να πσουνίσεις, να μη μεγαλώνουνε τα βερεσέδια.

Δεν είναι σαν τα καμπίτικα χωργιά απου σουλουπώνουνε λιγάκι ακόμης και τα χαλόσπιτα γή τσι στάβλους, τα νοικιάζουνε και βγαίνουνε καλούς παράδες τσι πλια μήνες του χρόνου. Ανε κσαναγενώ είκοσι χρονώ κι ανύπαντρος, εκεια θα πσάσκσω νύφη. Θα πρέπει όμως ν΄ άλλάκσω και το νου επειδής πάντοτες κι ακόμης εγώ λέω να πσάκσεις άθρωπο νε σε συντροφέπσει και να το συντροφέπσεις στη ζωή και πράμα άλλο.

Δεν υπάρχουνε γεννήματα να πουλήσεις, μόνο να πεις πως απού τα κηπικά βρίστεις να βάλεις πράμα στο τσικάλι να μεγερέπσεις. Ούλη η απαντοχή πέφτει, αν έχεις καμωμένη πράμα σερμαγιά αλλά και που να πρωτοφτάκσει. Παλιότερα απου εσπέρναμε, εμπόρειε να πουλήσεις πράμα στάρι, κριθάρι γή ότι άλλο έβγανες απού το αλώνι σου, για να κάμεις το κουμάντο σου. Το πσιμοκαίρι ήτονε και τα σταφύλια απου ούλοι, λίγο πολύ, όκσω απού τα σταφύλια απου εθέλανε για το κρασί ν-τωνε, επουλούσανε κιόλας. Ετούτηνε την εποχή με τελειωμένα τα τρυγοπατήματα, βράζουνε οι μούστοι και τα στράφυλα. Κάνω μια μιτση αναγυριδα να σασε θυμισω πως παλιότερα όμως όντεν΄ έβραζε ο μούστος επεθιούντανε απάνω με δύναμη. Στο γέμισμα του κρασοβάρελου έπρεπε να τον αφήκεις πολύ κάτω απου το καλικούνι για να μη χυθεί πολύς μούστος. Εδά για ν΄ ακούεις ανε βράζει, πρέπει να βάλεις το αφτί απάνω απού το καλικούνι και νάναι και σιγανάδα, επειδής το βράσιμο ν-του μουδέ καλακούγεται μουδέ αφρούς πετά. Πρέπει πως έχει ξεθυμάνει η δύναμή ντου, σα γ-και των αθρώπω.

Για να γαείρουμε στα δικά μας ζοριλίκια, εδά έεις την απαντοχή στη βεδέμα απούρχεται, άμα δεν είναι άδεια χρονιά. Αλλά κιαμιά βολά τηνε καμαρώνεις κι ώστε νάρθει η γι-ώρα τζη μπορεί και νάχει χαθεί, από άλλο αίτιο γη κι απού το δάκο. Θυμούμαι τσι πρώτους καιρούς απου εκάνανε ψεκαστά απού τον αέρα. Επέρνα το αερόπλανο γή το ελικόφτερο και κιαμιά φορά απου είμαστονε σε σπανάδα στο λιόφυτο, επέφτανε του δαιμόνου τα φάρμακα απάνω μας και γινούντανε τα ρούχα αναδερά, σα νάεις κατσουλογραθεί. Ύστερα από κάμποσους χρόνους τα ψεκαστά γινούντανε με κοπελούρια απου ανεβοκατεβαίνανε στσι τσούργιους με τη μ-πσεκαστήρα στη ράχη, να πσεκάζουνε για το δάκο και το βράδυ τ΄ αναρωτούσαμε ανε μ-πιάσανε τον αρχηγό ντωνε.

Δεν εκατέχαμε είντα θανατερό ητονε ετούτονα επειδής, ανε γ-κατέχαμε θα ν-ήτονε καλιά μας να κυνηγούμε τσι δάκους με τσι μυγοσκοτώστρες γή με πσιλή αποχη, παρά τα φαρμάκια να πέφτουνε απάνω στη γης απου είν΄ η μάνα ουλωνώ μας. Σκέφτουμαι κιαμιά βολα πόσα δηλητήρια πέφτουνε ακόμης στη γης. Που να πρωτολογιάσεις, στα κηπικά, στα χόρτα, στσ΄ ελιές, στσι πορτακαλιές, ο Θιός να βάλει τη χέρα ν-του.

Παλιότερα κάθα ν-εποχή οι περισσότερες δουλειές ήτονε διαφορετικές από ό,τι σήμερο. Ετέθοιο γ-καιρό ούλοι ητονε απλωμένοι στα λιόφυτα στα καθαριστά των ελιέδω. Η τσάπα κι η τζουγκράνα ήτονε χρειγιαζούμενα, σαν ντο τζιφτέ του κυνηγού. Έπρεπε νε γενεί ο τόπος κάτω απου την ελιά, αυλή τσ΄ ελιάς τηνε λέγαμε, σαν την αυλή του σπιθιού για να μπορείς να βρίσκεις τσ΄ ελιές στο μάζωμα. Εκειά έπεφτε το γέννημα του δεντρού, όη ίσια απου κάτω, άλλα υπολόγιζες και πόσο θα τσι πετάξει ο αέρας. Ετσα απούναι σαφής αναβολάδες εκάναμε στη γ-κάτω ν- άκρα «τσ΄ αυλής» το αστάχυ. Ήτονε σαν ένα αυλάκι κάμποσο βαθύ, είχε μάκρος όσο το φάρδος στην αυλή τσ΄ ελιάς κι εμονομέρια εκεια πολύς καρπός. Στο μαζωχτό όποιος εμάζωνε στο αστάχυ εφαίνουντονε πως εβγάτιζε κιόλας. Στο τέλος του καθαριστού εμονομέριας τα φρύγανα, τάκανες ένα σωρουλάκι και τα ΄καιγες. Επειδής ήτονε ανακατωμένα με χώματα, δεν εβγάνανε αφουνάρα παρα αμουχλοκαίγουντουνε σα ντο καμίνι. Είχες όμως και την έγνοια σου επειδής εμπόρειε να γενεί ζημιά με κιαμιά σπίθα.

Στα σύνορα με ξένες ελιές έθιαζες το σέρμα, κάτιντις σα γ-κι ένα ασταχάκι, αλλά στο σύνορο με το κσένο χωράφι, όπως υπολόγιζες πως θα πεφτουνε δίκια οι γ-ελιές, να μην χάνεις απου τα δικά σου γεννήματα τση ελιάς, αλλα να μην αδικάς και το συνοράτορα, επειδής από κεια και πέρα εμάζωνε τσι δικές του. Ήτονε δηλαδής και σα ν-τ΄ αστραλίκι στο μαζωχτό.
Ετότεσας οι λιανές ήτονε λίγες επειδής, ετσα απούναι σαν τα βέσβελα, λιανές όνομα και πράμα, άμα δεν τζι ράβδιζες, ήτονε βάσανο στο μαζωχτό. Θωρώ εδά τσ΄ ελιές απου όποια φύγει απου τα δίχθυα λίγοι είναι εκείνοινα απου θα μαζώκσουνε, ακόμης και με τσι χαχαλιές να τσι βάλουνε στο τσουβάλι. Εκείνεσας τσι βασανισμένες εποχές εκυνήγας να μαζώκσεις και τη ν-τελευταία ελιά. Προσπάντως απίς εβγαίνανε τα καινούργια χόρτα, έπρεπε να τα κσεριζώσεις, να πσάκσεις απού κάτω ανε υπάρχουνε ελιές.

Μούλεγε μια χωριανή, νύφη στο χωριό απού το Σέλινο, πως ανύπαντρη έπγαινε μαζώχτρα κι είχε το αφεντικό να στραφαίνει ανε ν- τωνε κσέφυγε κιαμιά ελιά στο μαζωχτό. Έπσαχνε ούλη την ελιά κι άμα εθώρειε κιαμιά των έλεγε, να έπαε μιαν ελιά, να εκέ άλλη μια. Είντα να πει κιανείς, κάθα ν΄ εποχή τα δικά τζη βάσανα.

Ήθελα να πάω στα λιόφυτα να δω είντα θα ν΄ ανειμένω κι οφέτος. Ως εδά μέσο λαπάντες, δεν έδειχνε κακή χρονιά. Καλά θα νάναι να αποδούδουνε κιόλας, επειδής άλλες χρονιές είχανε καλή απόδοση στο λάδι κι άλλες, προσπάντως στα πρωτολίδια, έβγανες απού εφτά κιλά ελιές, ένα γ-κιλό λάδι κι έχανες το γ-κόπο σου.

Είναι κάτι αποκομάτσουκλα περουσίας απου για αποσώσεις σε ούλες τσι ξωτάρικες, θέλεις μιαν ημέρα. Άσε κάτι τουρκομοιράσματα απούναι αλλουνού η γης κι αλλουνού το δεντρό. Στο πρώτο λιόφυτο απου πήγα είναι βαλίδικος τόπος με γεννηταρούδικα δεντρά απου τόχα παρμένο γεροντομοίρι. Των είχα βαρμένη μπόλικη κοπρά εδά και δυο χρόνους, κι αγοΐσανε. Οπέρυσις, διάλε το δώρος το κάμανε, οφέτος όμως έει ντίπις καλή βεδέμα, δεν έει και δάκο. Εκκαθάρισα και μερικά σπαζμένα κλαδιά επειδής είχε καμωμένη μιαν άσκημη νοθιά κι έκαμε εζημιές. Παλιότερα δεν εκόβγαμε κιανένα κλαδί, θαρρείς πως εφοβούμαστονε μη ματώσουνε κι οι γ-ελιές επχγαίνανε στο Θεό. Η γι-αλήθεια ΄ναι πως εθαρούσαμε πως με περισσότερες φούντες μεγαλώνει το μαξούλι τζη. Είχε σπάσει κι ένας λούμακας απού εβάστα απάνω από ένα τζουβάλι ελιές. Απόκεια εμάζωκσα ένα γ-καλάθι πράσινες ελιές πριχού καλολαδώσουνε για να τσι κάμω τσακιστές. Άμα καλολαδώσουνε, σ΄ ενα μήνα απίς τσι θειάκσεις, γίνουνται σαν τον ομυαλό.

Επήγα και σε κάτι άλλες απούναι σε άσπρουγα κι α δε τζι μαζώκσω ως το Φλεβάρη τζομπρίζει ο τόπος και πηλομαχτίζω ως το γόνατο. Μια βολά εβούλιαξε φορτωμένο το χτήμα κι α δε ν-το ξεφόρτωνα θα ν-έσπα το μ-πόδα ν-του. Είναι μαρμαδέλες αλλά οφέτος δε θα πηλομαχτίσω επειδής δε θα πάω και καθόλου, είναι ντίπις όφκαιρες. Η γι αλήθεια, οπέρυσις εκάμανε καλό μαξούλι.

Απόσωσα δρωμένος στη μ- παπούρα. Δεν το γκουράρει η σοδειά ντωνε παρά κάνουνε κάτι βέσβελα ελιές, σαφής μπερετίνες κι άμα δε μ-πρωιμοβρέκσει, είναι να μη τζι θωρείς. Ντίπις φτενούρα το χωράφι, αλλά δε φτάνει ετούτονα παρά βγάνει ασπροθύμους κι αστοιφίδες.
Δεν είχα κιαμιά ν-αγίδα κι ήβρηκα έναν εργάτη απου ήτονε και γουμανός να μου κάμει μερικές αμπασάδες, να καθαρίσει και τσ΄ ελιές. Μέβαλε και τον επρωτοπλέρωσα κι απόης μου στριφωκόλια ώστε να πάει. Με δε έκαμε και δουλειά τση προκοπής, μόνο πως αναμουσμούλεπσε. Δε θα κάμει χαΐρι απάνω ντου, πολά χαραμπάτης είναι.
Εκειά μ΄ έπιασε κατακαίρι κι εγίνηκα σουρούδι ώστε να γαείρω στο κονάκι μου. Μισήν οκά νερό είχε το κάθε στιβάνι.

Έχουνε τόσανα κι άλλα τόσανα βάσανα οι γι-ελιές να μαζωχτούνε και δε φτάνει ετούτονα. Μπορεί να ΄φήκεις το λάδι στο λαδομαγατζέ κι οντε θα σου τύχει κιανείς ζόρες και χρειγιαστείς να το κόψεις, να σου λένε να πάεις να πάρεις τσι παράδες απου του Μπιστολάκη το γραφείο.