Για το παλαιοντολογικό εύρημα Στύλου

Κύριε διευθυντά
Στο φύλλο των “Χ.Ν.” της 21/10/2021 σελ. 3, στην στήλη της εξαίρετης συνεργάτιδάς σας Βασιλικής Τωμαδάκη, όπου τακτικά μας παρουσιάζει ενδιαφέρουσες ειδήσεις δημοσιευμένες στα “Χ.Ν.” από το παρελθόν, αναδημοσίευσε την περίπτωση της εύρεσης, μεταφοράς και ονομασίας του παλαιοντολογικού απολιθώματος που επισημάνθηκε το έτος 1966 και βρίσκεται ήδη και εκτίθεται στον Στύλο Αποκορώνου.
Το ρεπορτάζ της εποχής εκείνης έχει ορισμένες ανακρίβειες.
Καλό είναι με την επιστολή αυτή, να διορθωθούν για την πληρέστερη ενημέρωση του αναγνωστικού κοινού.
Από την ενημέρωση που έχουμε από αρμόδιους παλαιοντολόγους που επισκέφτηκαν το εύρημα στον Στύλο, αλλά και από τη βιβλιογραφία, γνωρίζουμε ότι το σπάνιο αυτό παλαιοντολογικό εύρημα είναι ένα θαλάσσιο κήτος και ανήκει στην ομάδα των θηλαστικών που ονομάζονται Σειρήνια (Metaxytherium Medium) και δεν ανήκουν στην κατηγορία των νάνων ελεφάντων.
Τα Σειρήνια είναι υδρόβια θηλαστικά, τα οποία είναι γνωστά ως θαλάσσιες αγελάδες, ονομασία που οφείλουν στον τρόπο διατροφής τους.
Η ονομασία Σειρήνια οφείλεται στις μυθικές Σειρήνες.
Οι μαργαϊκοί ασβεστόλιθοι, μέσα στους οποίους βρέθηκε το περίφημο απολίθωμα του Στύλου, έχουν ηλικία 7-8 εκατομμύρια χρόνια και το ζώο έζησε την εποχή που οι γεωλόγοι ονομάζουν “Απώτερο Μειόκαινο”.
Η τοποθεσία που βρέθηκε το θηλαστικό είναι σε ενδιάμεση περιοχή μεταξύ Προβάρματος και Σαμωνά, σε ύψος περίπου 200 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας κατά την εκσκαφή τοποθέτησης Κολώνας Δ.Ε.Η.
Το δε κεφάλι κατεστράφη από έκρηξη παραπλήσιου φουρνέλου, που ήταν τρόπος εργασίας της εποχής.
Σήμερα το παλαιοντολογικό εύρημα, μετά από συντονισμένες ενέργειες του Τοπικού Συμβουλίου Στύλου προς τις αρμόδιες υπηρεσίες 28η Ε.Β.Α., ΚΕ΄ ΕΠΚΑ καθώς και Εφορεία Σπηλαιολογίας και Παλαιοανθρωπολογίας, που εδρεύει στην Αθήνα, καθώς και με την πολύτιμη βοήθεια του πρώην αρχαιοφύλακα κ. Γαβριλάκη Κων/νου από Σαμωνά, είναι τοποθετημένο στον αύλειο χώρο της δίκλιτης βυζαντινής εκκλησίας Αγίου Ιωάννου Θεολόγου και Αγίου Νικολάου στο χωριό Στύλος, προστατευμένο σε κουβούκλιο με υαλοπίνακα, προσιτό σε κάθε επισκέπτη.
Στην αποτυπωμένη εικόνα του ευρήματος διακρίνονται καθαρά η σπονδυλική στήλη, που αναπτύσσεται κατά μήκος της ασβεστολιθικής πλάκας, και οι πλευρές από τις οποίες οι μισές είναι στραμμένες προς το επάνω μέρος του ζώου, ενώ οι υπόλοιπες προς τα κάτω.
Όπως έχουν εξηγήσει οι αρμόδιοι επιστήμονες η παραμόρφωση αυτή συνέβη διότι, καθώς πέθανε το ζώο και ακούμπησε το κουφάρι του πάνω στον πυθμένα της θάλασσας, σκεπάστηκε πολύ γρήγορα από ιζήματα τα οποία βοήθησαν στο να διατηρηθεί και να απολιθωθεί ο σκελετός του, συγχρόνως όμως το βάρος τους συμπίεσε και παραμόρφωσε τη θωρακική περιοχή, δίνοντας στις πλευρές την εικόνα που βλέπουμε σήμερα.
Όπως επίσης, διαπιστώθηκε από τους επιστήμονες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, το σπάνιο απολίθωμα, είναι το καλύτερα διατηρημένο από όσα έχουν βρεθεί στην Κρήτη.
Γιάννης Μ. Γαβριλάκης
πρώην πρόεδρος Κοινότητας Στύλου