Για τον Μίκη

Κύριε διευθυντά,
η ομιλία του Μίκη στο συλλαλητήριο για το Μακεδονικό στην Αθήνα αφορά σταθμό για την νεότερη Ελληνική ιστορία. Αφορά σταθμό, όχι γιατί σηματοδοτεί τον ιδεολογικό εκπεσμό του Μίκη, όπως πολλοί εύκολα διατείνονται, αλλά ένα σημείο-σταθμό στον χρόνιο ιδεολογικό εκπεσμό της Ελληνικής αριστεράς. Ευελπιστώ η συγκεκριμένη στιγμή να γίνει τουλάχιστον και ορόσημο για ένα αναγκαίο ξεσκαρτάρισμα και μια άρση αγκυλωτικών αντιθέσεων στο χώρο της αριστεράς όσον αφορά κυρίως το πατριωτικό-διεθνιστικό αίσθημα που μας κρατάνε επικίνδυνα πίσω.
Αναμφισβήτητα, η συγκεκριμένη επιλογή βήματος του Μίκη είναι προβληματική. Το ίδιο ισχύει και για την επιλογή χαρακτηρισμών, ιδιαίτερα μπροστά σε αυτό το ακροατήριο. Παρόλα αυτά, τα παραπάνω δεν αφορούν τον απότοκο ενός ιδεολογικού εκπεσμού του Μίκη όπως πολλοί εύκολα διατείνονται. Τα παραπάνω αφορούν την άκρως ατυχή προσπάθεια ενός γνήσιου επαναστάτη να βρει ακρωτήριο και αποδοχή για ένα αίσθημα που η Ελληνική αριστερά έχει χρόνια τώρα απεμπολήσει και ποινικοποιήσει: το πατριωτικό-διεθνιστικό. Το βάρος του Μίκη καθιστά αυτό το ατόπημα μια τραγικότατη στιγμή. Ωστόσο, δεν είναι κάτι αδιανόητο για έναν άνθρωπο που διανύει το 92ο έτος της ηλικίας του. Οι ευθύνες της αριστεράς όμως είναι δυσβάσταχτες και καθολικές.
Η ομιλία του Μίκη είναι η στιγμή που η Ελληνική αριστερά με τις αγκυλώσεις και ανεπάρκειές της έσπρωξε μέχρι και τον τεράστιο Μίκη να εξυπηρετήσει εθνικιστικές σκοπιμότητες με αυτό τον τραγικό τρόπο. Ετσι πρέπει να μείνει στην ιστορία: ως μια τραγική στιγμή-σταθμός για τον ιδεολογικό εκπεσμό της Ελληνικής αριστεράς. Αναμφισβήτητα χιλιάδες άλλοι αγωνιστές πριν από αυτόν έχουν βρεθεί σε παρόμοια αδιέξοδα με βαρύτατες ευθύνες για όσους θεωρούν τους εαυτούς τους επαναστάτες. Παρόλα αυτά, αμέσως μετά την ομιλία, πολλοί έσπευσαν να χαρίσουν το Μίκη στον φασισμό. Στην πλειοψηφία τους, αυτοί είναι οι ίδιοι που με περίσσια ευκολία χαρίζουν τόσα χρόνια στο φασισμό κάθε γνήσιο πατριωτικό αίσθημα. Φοβισμένοι από την πραγματικότητα βρίσκουν καταφύγιο στην ιδεολογική τους καθαρότητα. Αφελείς ή εντεταλμένοι; Μπορεί και τα δύο. Σε κάθε περίπτωση όμως: επικίνδυνοι.
Ευελπιστώ αυτή η τραγική στιγμή να γίνει ορόσημο για ένα αναγκαίο ξεσκαρτάρισμα στον χώρο της επαναστατικής αριστεράς όπως αρμόζει στον τεράστιο Μίκη. Δεν χαρίζουμε ούτε την πατρίδα, ούτε το Μίκη στον φασισμό. Δεν τους χαρίζουμε τίποτα.

Αθανάσιος Αρης Παναγόπουλος,
ερευνητής στο UC Berkeley, USA και κάτοχος
διδακτορικού στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, απόφοιτος του Πολυτεχνείου Κρήτης.