Κύριε διευθυντά, διάβασα στην εφημερίδα σας την περιγραφή της εκδηλώσεως που έγινε στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων για τη συμβολή της θυσίας του Βαγγέλη Κτιστάκη στον αντιστασιακό αγώνα κατά των Γερμανών το καλοκαίρι του 1944 καθώς και όσα έγραφε σε άλλο φύλλο σας η Αγγελική Ροσμαράκη στη μνήμη του ιδίου. Θα μου επιτρέψετε να γράψω κι εγώ μερικά περιστατικά που έκαμαν τη μνήμη μου να παραμείνει ζωντανή για τόσα πολλά χρόνια και που έχουν σχέση με τον άδικο χαμό του Βαγγέλη Κτιστάκη. Το καλοκαίρι του 1944 είχα συμπληρώσει το 20ό έτος της ηλικίας μου και ήμουνα οργανωμένος στην Εθνική Οργάνωση Κρήτης, η οποία αγωνιζότανε κατά του κατακτητή με άλλα ιδανικά από εκείνα των οργανώσεων της αριστεράς και χωρίς οι οργανώσεις αυτές να έχουν έλθει ακόμη σε εμφυλιοπολεμική αντιπαλότητα. Εκείνο το καλοκαίρι είχανε διαρρεύσει φήμες πως ένα υψηλόβαθμο στέλεχος του ΚΚΕ είχε έλθει στην πόλη μας για να συντονίσει τον αντιστασιακό αγώνα. Στο σημείο αυτό θέλω να τονίσω ότι στα σκοτεινά χρόνια της κατοχής δεν υπήρχε επίσημη πληροφόρηση γιατί ούτε εφημερίδες ούτε ραδιόφωνα επιτρεπόντουσαν. Επίσημα δεν είχαμε πληροφόρηση ούτε γι’ αυτά που συνέβαιναν μέσα στην πόλη μας.
Αλλά ας επανέλθω στο θέμα μας. Μια μέρα διεδόθη ότι το προηγούμενο βράδυ, σ’ ένα σπίτι στον Τοπανά, ο ενωμοτάρχης της Ασφάλειας Τζεϊράνης με Γερμανούς, σκότωσαν τον Χανιώτη αγωνιστή Βαγγέλη Κτιστάκη. Απ’ εκεί κι έπειτα διεδόθησαν πολλά για την εκτέλεση αυτή. Άλλοι έλεγαν πως ο Κτιστάκης προκειμένου να παραδοθεί, αυτοκτόνησε, άλλοι ό,τι έβγαλε πιστόλι, αλλά πρόλαβαν οι Γερμανοί και τον σκότωσαν και άλλοι ότι παραδόθηκε στους Γερμανούς οι οποίοι τον πήγαν στην Αγιά και τον εξετέλεσαν χωρίς άλλες διαδικασίες. Οι εκτελέσεις, την εποχή εκείνη, δεν έκαναν ιδιαίτερη αίσθηση γιατί ήταν καθημερινό φαινόμενο, μα δεν συνέβη το ίδιο με τον Βαγγέλη Κτιστάκη, γιατί εκείνος προδόθηκε από επώνυμο συντοπίτη του. Στις αρχές Αυγούστου συνέβησαν σ’ εμένα τα παρακάτω: Ένα βράδυ, με συσκότιση και απαγόρευση της κυκλοφορίας, χτύπησε τη πόρτα του σπιτιού μας ένας Γερμανός της Αστυνομίας συνοδευόμενος από έναν γνωστό μου διερμηνέα και ύστερα από μια περιπετειώδη περιήγηση στην πόλη, με οδήγησαν μαζί με τον αείμνηστο Γιώργο Δροσουλάκη στη φυλακή και την επομένη με έκλεισαν στην απομόνωση στις Επανορθωτικές Φυλακές, πάνω από τα Δικαστήρια. Αυτό που είχε συμβεί μου το εξήγησε ο ίδιος ο Γερμανός αστυνομικός όταν ήλθε, μετά από 2 περίπου εβδομάδες, να με βγάλει από τη φυλακή.
Ο διερμηνέας που προανέφερα είχε πάει και τον ξύπνησε και πιεστικά επέμενε πως είχε να του παραδώσει έναν κομμουνιστή φοιτητή κι έτσι επείσθη να με συλλάβει. Στη συνέχεια θ’ αναφέρω πώς συνδέεται η δική μου περιπέτεια με την εκτέλεση του Βαγγέλη Κτιστάκη. Την προδοσία του Τζεϊράνη το ΚΚΕ εκδικήθηκε με την εκτέλεσή του από την ΟΠΛΑ τον Αύγουστο του 1944. Αλλά και οι Γερμανοί τιμώρησαν, με τον δικό τους τρόπο την εκτέλεση του Τζεϊράνη. Την άλλη μέρα διάλεξαν μεταξύ των κρατουμένων στις φυλακές 10 νεαρούς στην ηλικία και τους εξετέλεσαν στην Αγιά. Όταν δημοσιεύτηκε η ανακοίνωση της εκτελέσεώς τους, ο Δροσουλάκης κι εγώ συγκλονιστήκαμε γιατί μόλις το πρωί της προηγούμενης ημέρας, που έγινε επιλογή, είχαμε αποφυλακιστεί. Εδώ τελειώνουν όσα θυμάμαι για την εκτέλεση του Βαγγέλη Κτιστάκη. Για τα άλλα που λεχθήκανε για το θέμα αυτό έχω να παρατηρήσω ότι, όπως συμβαίνει σε όλες τις νεκρολογίες, η υπερβολή χαρακτηρίζει όλα τα εγκώμια που διετυπώθησαν χωρίς η παρατήρησή μου αυτή να μειώνει την προσωπικότητα και τη συμβολή της θυσίας του Βαγγέλη Κτιστάκη στον απελευθερωτικό κατά των Γερμανών αγώνα. Θα τελειώσω με την επισήμανση μιας ιστορικής ανακρίβειας που διετυπώθη από τον αντιπ/ρχη κ. Απόστολο Βουλγαράκη ότι δηλαδή ο Βαγγέλης Κτιστάκης «ηγήθηκε της μοναδικής ένοπλης εξέγερσης εναντίον της δικτατορίας του Μεταξά το 1938». Την εξέγερση αυτή οργάνωσε και ηγήθηκε ο Αριστομένης Μητσοτάκης με συνεργάτες τον Μανούσο Βολουδάκη, τον Μανώλη Μπακλατζή, τον Γιάννη Μουντάκη κι από το ΚΚΕ έλαβαν μέρος οι Ζεβελάκης κι ο Μάρκος Βαφειάδης. Αυτά διά την ιστορία την οποία καλόν είναι να σεβόμεθα. Με ευχαριστίες Χαράλαμπος Λυγκούνης, συνταξιούχος χημικός
