Αγαπητοί αναγνώστες,
καλημέρα σας!
Τη βδομάδα που διερχόμαστε (13 – 19/7) και που ήδη οδεύει προς το τέλος της, την κοσμούν μεγάλες γιορτές της πίστης μας, τις οποίες με βαθύτατο σεβασμό τιμούμε πάντα.
Ηδη την Τρίτη (14/7) οι γείτονές μας από το Μελισσουργειό Κισάμου: Νεομάρτυρες Αγιοι Εμμανουήλ και Ανεζίνα με τα παιδιά των Γεώργιο και Μαρία, δεν άντεξαν τις αφόρητες τουρκικές πιέσεις και πρόδωσαν την πίστη των και ασπάστηκαν τον μωαμεθανισμό. Σύντομα μετανόησαν καθώς συνειδητοποίησαν το μέγα σφάλμα των και επανήλθαν στην πίστη τους την αρχική στον Χριστό!
Μόλις όμως οι Τούρκοι το πληροφορήθηκαν· και η φρικτή τιμωρία των ήταν ο αποκεφαλισμός των 14 Ιουλίου 1681. Η εκκλησία μας τους κατέταξε στους Νεομάρτυρες και τιμά τη μνήμη των στις 14/7, οπότε ψάλλεται και το απολυτίκιο: «Νέοι μάρτυρες οι της Κισάμου, καταστρέψαντες πλάνην της Αγαρ, Ορθοδόξων μαρτυρίαν εκράτυναν· Εμμανουήλ, Ανεζίναν, Γεώργιον, συν τη Μαρία φαιδρώς επαινέσωμεν, και βοήσωμεν Χριστώ το Αυτούς δοξάσαντι, διδόναι και υμίν πίστην ακλόνητον!»… (σε ήχο: Γ’).
*** * ***
– Την επομένη, δηλ. την Τετάρτη (15/7) η Εκκλησία μας τίμησε την μνήμη των ενδόξων Μεγαλομαρτύρων: Κηρύκου και Ιουλίττας. Εκκλησία των, από τα πανάρχαια χρόνια (1436) έχουμε στην αρχαία Λισσό, δίπλα και Δ. της Σούγιας (αρχ. Συΐας), ασφαλώς βέβαια και σε πολλά άλλα μέρη.
Στο σημείο αυτό θυμηθήκαμε ένα σχετικό δημοσίευμά μας «για το πανηγύρι τ’ άι – Κηρυκού στη Λισσό», δημοσιευμένο πριν από τριάντα χρόνια, στο περιοδικό “Χριστός & Κόσμος” της Ι.Μ.Κ.Σ., ιδρυτής – εκδότης ο σεβ. μητροπολίτης Ειρηναίος Γαλανάκης. Γράφαμε λοιπόν τότε (τευχ. 27/Ιουλ.-Αυγ. 1986, σ. 58-59):
ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΕΛΙΝΟΥ
«Στη χάρη τ’ άϊ – Κηρυκού, στην αρχαία Λισσό»
«Τ’ απόγευμα της Δευτέρας 14 του Ιούλη φτάσαμε μια μεγάλη συντροφιά στην ήσυχη και μαγευτική παραθαλάσσια Σούγια, για να βρούμε, με το γέρμα του ήλιου, καΐκι για τη Λισσό.
Απόψε κι αύριο γιορτάζει ο αρχαίος βυζαντινός ναΐσκος των Αγίων μαρτύρων Κηρύκου και Ιουλίττης εκεί και είμαστε “τασιμάρηδες” στη χάρη των!
Σωστός θαλασσόλυκος ο Σουγιώτης καϊκσής μας ο Ηλίας, πρόθυμος κι ευγενικός, μας πήγε κατά τις 6 το απόγευμα ως τη γραφική παραλία της αρχαίας Λισσού, επινείου της Υρτακίνας. Κατεβήκαμε κι αμέσως ανηφορίσαμε για την εκκλησία.
Η διαδρομή μας από την παραλία ως τον ναό ήταν ανάμεσα από μυρωδάτα σκίνα κι ελιές πρασινόχρυσες.
Το πέρασμά μας δίπλα από θρύμματα αρχαίων οικοδομικών υλικών, πούχουν γίνει ξέξασπρα από τον ήλιο και τη βροχή τόσους αιώνες, ίδια θαρρείς, σαν τα άταφα κόκκαλα όσων χάθηκαν σ’ απάτητα βουνά μες στους πολέμους!..
Συντροφιές εδώ κι εκεί ετοιμάζουν τους καταυλισμούς των.
Στο βάθος, κοντά στο αρχαίο Ασκληπείο, ακούγεται το καμπανάκι της εκκλησίας να καλεί γλυκόηχα και διακριτικά θαρρείς, μες στη σιγαλιά τ’ απόβραδου, τους πιστούς που καταφθάνουν στον άγιό του χώρο!
Ανάμεσά τους, καθώς ανηφορίζουν, διακρίνεις όλες τις ηλικίες κι είναι τούτο παρήγορο, μα κόντεψε να πω κι όλες τις φυλές γιατί ξεδιακρίνει κανείς κι άλλων εθνικοτήτων ανθρώπους που ήρθαν ως εδώ προσκυνητές, επισκέπτες, παραθεριστές, τουρίστες, στρατολάτες!..
Η άφιξη του σεβασμιωτάτου μητροπολίτη μας κ. Ειρηναίου, τ’ ακούραστου γέροντα ιεράρχη μας, με την επίσης σεβαστή συνοδεία του, τους ιερείς των γύρω χωριών της επαρχίας, τον γενικό δ/ντή της Ορθόδ. Ακαδημίας Κρήτης και όλους τους άλλους ευσεβείς προσκυνητές που χωρούσαν στα δυο καΐκια που ήρθαν πάλι μαζί, μας χαροποίησε.
Πήρε ζωή τώρα ο τόπος με την παρουσία των. Γέμισαν με την εμφάνισή των, την αυλή της εκκλησίας, όπου ευθύς αμέσως άρχισε ένας κατανυκτικός Εσπερινός που δεν μπορεί να τον ξεχάσει όποιος τον έζησε ποτέ!
Ψαλτάδες και κανονάρχοι, όλοι οι προσκυνητές, κι ο σεβασμιώτατος με τους ιερείς γύρω του και τον κόσμο από κοντά, θαρρείς και τους έδενε τούτη την ώρα ένα αδιόρατο νήμα πίστης και αγάπης, άρχισαν μ’ ευλάβεια κι αποτέλειωσαν με κατάνυξη τον Εσπερινό.
Πουλιά σιγαλοτιτιβίζοντας, πέρδικες στα πλάγια με τον γλυκόηχο σκοπό τους, τζιτζίκια ασταμάτητα, λεράκια και κουδούνια, σκλαβέρια και καμπανέλια, περασμένα στους λαιμούς των κατσικιών που βόσκουν ανέμελα ολόγυρα στον τόπο, συμπλήρωναν την υπερκόσμια μουσική πανδαισία της βραδιάς. Και το νερό ακόμη σιγομουρμουρίζοντας στα πολυτρίχια, τα νέα της ημέρας, ξεκινημένο από τα σπλάχνα του αρχαίου Ασκληπείου, υπόγραφε για τη μαγεία της βραδιάς.
Κι ήρθε η σειρά για το κήρυγμα του δεσπότη. Καθισμένοι όλοι γύρω του στην αυλή της εκκλησίας, στα παραπέζουλα και χάμω, ακούμε με προσοχή το θείο λόγο του, υποθήκες αιώνιες για την πίστη μας την αγία και για το πρόσωπο της Κρήτης μας, το γνήσιο και μας καλούσε να μην τ’ αφήσουμε ν’ αλλοιωθούν από τις σειρήνες που μας πολιορκούνε ασφυκτικά γύρω μας…
Κι ύστερα στο φιλόξενο πατροπαράδοτο τραπέζι της αγάπης στο πανηγύρι για τη χάρη του Αγίου. Εδώ ανάμεσα στο φαγητό και στο ριζίτικο, γίνεται και γόνιμη συζήτηση για τον τόπο και το προσκύνημα, για τις προοπτικές και το μέλλον, για τα προβλήματα και τις αγωνίες των λιγοστών ξωμάχων που φτάνουν ως εδώ για να καλλιεργήσουν γη, να μαζέψουν ελιές, να φυτέψουν κηπικά και να καλημερίσουν τον πιστό φύλακα του τόπου Λουγιάκη…
Μες στη νύχτα, στην παράκληση, κόσμος πολύς. Το ίδιο και το πρωί στη θεία λειτουργία. Κι ήταν όλα μαγευτικά. Γι’ αυτό είναι κι αξέχαστα τα πανίσχυρα βιώματα που διαφεντεύουν την ψυχή μας από τότε.
Γιατί: Μας “ενέπλησεν θείας χαράς” τούτο το εξοχικό πανηγυράκι. Μας έφερε προσκυνητές σ’ εκκλησάκι χίλιων τετρακοσίων χρόνων. Μας οδήγησε τα βήματά μας σε στράτες αρχαίων προγόνων μας. Μας έδειξε βυζαντινές τοιχογραφίες και ψηφιδωτά, αρχαίους ναούς και τάφους, θεραπευτήρια και Ασκληπεία, πολιτισμούς και κατάλοιπα είκοσι πέντε και πάνω αιώνων παρουσίας τ’ ανθρώπου σ’ αυτόν τον τόπο, τον ξεχασμένο κι έρμαιο της φθοράς του χρόνου!
Πάντως αυτό που ζήσαμε ήταν αξέχαστο, ωραίο, θαυμάσιο κι ευχόμαστε σ’ όλους να το ξαναζήσουμε του χρόνου και τ’ αντίχρονου κι όσον καιρό μπορούμε να φτάνουμε στη χάρη τ’ άϊ-Κηρυκού και Ιουλίττης, στην αρχαία Λισσό. Εκείνοι ασφαλώς θα μας περιμένουν!..».
– Και δεν ξεχνούμε πως ο αοίδιμος σήμερα μητροπολίτης μας Ειρηναίος, σχεδόν κάθε χρόνο έφτανε από βραδύς στη Λισσό και ιερουργούσε περιστοιχιζόμενος από πολλούς ιερείς της Μητροπόλεώς του!..
*** * ***
– Κι η βδομάδα μας κλείνει με το πανηγύρι σήμερα (17/7) της γιορτής της Αγίας ενδόξου Μεγαλομάρτυρος Μαρίνας, κόρης -ως γνωστό- του ειδωλολάτρη ιερέα Αιδεσία, από την Αντιόχεια της Πισιδίας. Είχε μεγάλη μόρφωση. Επί Κλαυδίου του Β’ (268 – 269 μ.Χ.) σε ηλικία 15 χρόνων απέρριψε πρόταση γάμου του Επαρχου Ολύμβριου κι εκείνος για εκδίκηση αποκάλυψε τη χριστιανική της πίστη, οπότε οδηγήθηκε στο μαρτύριο του αποκεφαλισμού. Η χάρη της γιορτάζεται σήμερα και δεν ξεχνούμε πως είναι προστάτης των ματιών μας, “μαραίνει” τις αρρώστιες μας και “ξεμαραίνει” τα άρρωστα και τα “μαραμένα” παιδιά! Στη γιορτή της σταματούμε και τ’ αλώνισμα. Ολοι τιμούμε και σεβόμαστε τη χάρη Της! Ζούμε τη γιορτή της κι ευχόμαστε στους εορτάζοντες: Χρόνια πολλά με υγεία!
– Εδώ όμως σταματούμε για σήμερα· κι ούτε για βιβλία γράψαμε ούτε για εκθέσεις μιλήσαμε. Προέχει πάντων, η πίστη μας!
Θα τα ξαναπούμε -συν Θεώ- την άλλη βδομάδα. Ως τότε γεια σας!
