Η γιορτή της μητέρας

Α. Τερζάκης, Δ. Ψαθάς και Μ. Κατράκης μιλούν για τη μητέρα τους
Μυθιστορήματα, διηγήματα, ποιήματα, δοκίμια, άρθρα, αποφθέγματα, διηγήσεις, χιλιάδες λέξεις, όσα κι αν έχουν ειπωθεί και γραφεί για τη μάνα πάλι μοιάζουν να είναι πολύ λίγα, πολύ φτωχά μπροστά στην έννοια, την εύηχη αυτή λέξη που στα χείλια μικρών ή μεγάλων ακούγεται ως η ομορφότερη απ’ όλες!
Με αφορμή την αυριανή γιορτή της μητέρας, πασχίσαμε πολύ για να επιλέξουμε ανάμεσα στις πάμπολλες μικρές ή μεγάλες ιστορίες, στις αναφορές που βρήκαμε στο Αρχείο μας και τελικά καταλήξαμε σε ένα αφιέρωμα με τίτλο “Εγκώμιο της Μάνας” του περιοδικού “Ταχυδρόμος” του 1969, στο οποίο «άνθρωποι των Γραμμάτων και της Τέχνης μιλούν για τη Μάνα και για τη μητέρα τους».
Ο συγγραφέας Αγγελος Τερζάκης είχε πει μεταξύ άλλων: «Οι αναμνήσεις μου από τη μητέρα μου είναι ένα πλήθος μικρές ζεστές πινελιές[…]. Τη θυμάμαι[…] να χλιαίνει με την ανάσα της, ανάμεσα στις χούφτες της, το μάγουλό μου, όταν μ’ έπιαναν οι ατέλειωτοι εκείνοι πονόδοντοι που βασάνιζαν τα παιδικά μου χρόνια. Ποιος λέει ότι η συμπόνια, όταν έρχεται από τα έγκατα, δεν έχει δύναμη να μετριάση τον φυσικό πόνο; Εγώ θυμάμαι κάτι σαν βάλσαμο να κατεβαίνη μέσα μου όταν η μητέρα μου πάχιζε δακρυσμένη, πρακτικά ανήμπορη με τον αρχέγονο εκείνον τρόπο, να μ’ ανακουφίση από το μαρτύριο».
Ο Δημήτρης Ψαθάς έλεγε: «Η μητέρα, νομίζω, είναι το πιο ιερό πρόσωπο μέσα στη ζωή μας -ή στις αναμνήσεις μας- φιγούρα τελείως διαφορετική από τον πατέρα. Η δική μου ανήκε στις δραματικές εκείνες μορφές των ξερριζωμένων -γυναίκα του Πόντου- που αγωνίστηκε τραγικά στη ζωή της για να ξαναστήση σπιτικό μακριά από τα χώματα που γεννήθηκε, ανατράφηκε και έζησε…».
Τέλος ο Μάνος Κατράκης συγκινημένος σημείωνε: «Ο δεσμός μου με την μάνα μου υπήρξε πάρα πολύ δυνατός. Την εθαύμαζα περισσότερο από κάθετι στον κόσμο. Ο θαυμασμός αυτός δεν ήταν μια υποχρέωση που νοιώθει ένας γυιός για τη μάνα του αλλά πήγαζε από μιαν αντικειμενική κρίση.[…] Το 1916, μας άρπαξε, τέσσερα παιδιά […] από το Καστέλι της Κρήτης και μας έφερε στην Αθήνα να μας σπουδάση και να μας κάνη ανθρώπους. Εργάστηκε σκληρά για μας.[…] Η αμοιβή της τότε ήταν μια χούφτα μύγδαλα που μας τα μοίραζε στα ίσα. Αυτήν την ηρωική γυναίκα τη λάτρευα τόσο πολύ, που πίστευα πως θα τελείωνα τη ζωή μου μαζί της. Κι αυτό παραλίγιο να συμβή[…].
Την άλλη μέρα από τον θάνατό της μου έτυχε ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Την ώρα  που παίρναμε τούμπες με το αυτοκίνητο σκεπτόμουν ότι θα πήγαινα να συναντήσω τη μάνα μου κι αντί για φόβο, ένοιωθα μιαν ευτυχία μέσα μου. Το ατύχημα όμως αυτό μου στοίχισε μόνο μερικές γρατζουνιές».