Γράφει η: ΧριστIνα ΜακρατζAκη
MSc Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Μέλος επιστημονικής ομάδας “ΔΙΑΤΡΟΦΗ”
O
ι γιορτές έφτασαν και τα περισσότερα σπίτια πάλι θα μοσχοβολάνε από τα διάφορα εδέσματα που ετοιμάζονται μέσα σε αυτά. Οι νοικοκυρές πάνω απ’ όλα ετοιμάζουν τα γνωστά γλυκίσματα των Χριστουγέννων, ώστε να μπορούν να φιλεύουν τον κάθε καλεσμένο που επισκέπτεται το σπίτι τους. Πειρασμοί υπέροχοι, οι οποίοι βρίσκονται σε κάθε σπίτι, κάθε μαγαζί και σε εύκολα προσβάσιμες γωνιές του σπιτιού.
Όσο λατρεμένοι είναι στις αρχές των γιορτών, τόσο μισητοί γίνονται στο τέλος, μια και θεωρούνται μια από τις αιτίες αύξησης των κιλών. Πόσο όμως απαγορευμένοι είναι αυτοί οι πειρασμοί. Στην τελική, κάποιοι από αυτούς τους πειρασμούς, μπορεί και να θεωρηθούν και υψηλής θρεπτικής αξίας αν καταναλωθούν με μέτρο. Ας δούμε όμως παρακάτω κάποια από γνωστά γλυκίσματα των Χριστουγέννων. Ο πίνακας 1 αναλύει την θρεπτική αξία των μελομακάρονων, των κουραμπιέδων και των διπλών ανά 100γρ τροφίμου.
Μελομακάρονα
Τα μελομακάρονα θεωρούνται ένα από τα πιο θρεπτικά και υγιεινά γλυκά των Χριστουγέννων. Η υψηλή θρεπτικότητά τους οφείλεται στο ότι χρησιμοποιείται ελαιόλαδο αντί για βούτυρο, όπως επίσης προστίθεται κανέλα, μέλι, καρύδια και αρκετά λιγότερη ζάχαρη συγκριτικά με τους κουραμπιέδες ή τα άλλα χριστουγεννιάτικα γλυκά. Το γεγονός ότι περιέχει ελαιόλαδο σημαίνει ότι έχει αρκετή ποσότητα από τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (καλά λιπαρά οξέα), ελάχιστα κορεσμένα (κακά λιπαρά οξέα) και ελάχιστη έως καθόλου χοληστερίνη.
Το ελαιόλαδο αλλά και τα καρύδια, ενισχύουν την περιεκτικότητα των μελομακάρονων σε βιταμίνη Ε. Επίσης, τα καρύδια αυξάνουν την περιεκτικότητα και σε ω-3 λιπαρά οξέα αλλά και σε αντιοξειδωτικά.
Η περιεκτικότητα σε μέλι αυξάνει τη θρεπτική αξία των μελομακάρονων αφού το μέλι είναι σαφώς ανώτερο σε θρεπτικά συστατικά συγκριτικά με τη λευκή κρυσταλλική ζάχαρη η οποία απλά μας δίνει θερμίδες και τίποτα άλλο.
Δίπλες
Ενα γλυκό ιδιαίτερα αγαπητό στην Κρήτη. Μπορεί όπως δείχνει ο πίνακας να μην περιέχει τις θερμίδες που δίνει το μελομακάρονο ή ο κουραμπιές, αλλά στη βασική συνταγή προτείνονται κοντά στα 13 αυγά, εξού και η τσιμπημένη χοληστερίνη.
Είναι γλυκό τηγανητό, το οποίο περιέχει και αρκετή ποσότητα σε ζάχαρη. Τη θρεπτική του αξία την βελτιώνει το γεγονός ότι χρησιμοποιείται ελαιόλαδο και όχι βούτυρο, στο σιρόπι περιέχεται και μέλι πέρα από ζάχαρη, ενώ στο τέλος οι δίπλες πασπαλίζονται με κανέλα και καβουρδισμένα καρύδια.
Κουραμπιές
Ίσως από τα πιο θερμιδογόνα γλυκά των Χριστουγέννων. Ένας κουραμπιές 25-30γρ. περιέχει κοντά στις 200 θερμίδες. Πέρα από αυτό, είναι ένα γλυκό πλούσιο σε λίπος, χοληστερίνη και ζάχαρη. Από τα βασικά συστατικά του κουραμπιέ είναι το βούτυρο, τα αυγά, η ζάχαρη κρυσταλλική και άχνη.
Από τον πίνακα φαίνεται ότι έχει τις περισσότερες θερμίδες, τη μεγαλύτερη ποσότητα σε λίπος, ιδιαίτερα σε κορεσμένο λίπος, όπως και την περισσότερη χοληστερίνη. Τη θρεπτικότητά του τη βελτιώνουν τα αμύγδαλα και τα καρύδια. Σε αυτήν την περίπτωση λίγο βελτιώνεται η αναλογία σε καλά και κακά λιπαρά οξέα.
Βασιλόπιτα
Η Βασιλόπιτα θεωρείται από τα κλασσικά γλυκίσματα της Πρωτοχρονιάς, άρρηκτα συνδεδεμένα μαζί της.
Θερμιδικά είναι από τα πιο πλούσια σε ενέργεια γλυκά, καθοριζόμενο φυσικά και από τα συστατικά που θα χρησιμοποιηθούν.
Η πλειοψηφία των συνταγών προτείνει από 5-12 αυγά, βούτυρο ή ελαιόλαδο, γάλα ή γιαούρτι και 1 – 3 ποτήρια ζάχαρη.
Η αυξημένη ποσότητα των αυγών, το βούτυρο, το πλήρες γάλα ή γιαούρτι αλλά και η ζάχαρη, το καθιστούν ένα γλυκό αρκετά πλούσιο σε θερμίδες, λίπος, χοληστερίνη, και απλά σάκχαρα. Βέβαια, δεν παύει να είναι και θρεπτικό αφού λόγω των συστατικών του αποτελεί πηγή ασβεστίου, σιδήρου και άλλων θρεπτικών συστατικών.
Το συγκεκριμένο γλυκό, μπορεί να γίνει πιο υγιεινό αν χρησιμοποιήσουμε:
• Ολικής άλεσης αλεύρι.
• Μαύρη ζάχαρη.
• ½ από την προτεινόμενη ζάχαρη.
• Χαμηλών λιπαρών γιαούρτι ή γάλα.
• Λάδι αντί για βούτυρο.
• Μπορούν επίσης να προστεθούν και ξηροί καρποί όπως αμύγδαλα και καρύδια ώστε να αυξηθεί η ποσότητα σε ω-3.
Σοκολάτες
Δεν μπορούμε φυσικά να ξεχάσουμε τη σοκολάτα. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι 100γρ. σοκολάτας περιέχουν 490-550 θερμίδες.
Η μαύρη σοκολάτα είναι η καλύτερη επιλογή. Η πλειοψηφία των ερευνών αναφέρει τις ευεργετικές της ιδιότητες στη μείωση της κακής χοληστερόλης, την πήξη του αίματος και την πίεση. Η αιτιολογία στηρίζεται στις αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει.
Σε σχέση με τις υπόλοιπες σοκολάτες, η μαύρη περιέχει λιγότερες θερμίδες, αποτελεί κρυφή πηγή σιδήρου ενώ οι αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει έχουν καλύτερη δραστικότητα. Η μαύρη σοκολάτα με ξηρούς καρπούς δίνει περισσότερες θερμίδες όμως η θρεπτικότητά της βελτιώνεται αφού αυξάνονται οι ποσότητες των ακόρεστων λιπαρών οξέων και της βιταμίνης Ε.
Η σοκολάτα γάλακτος είναι η αδυναμία των περισσοτέρων αλλά δεν είναι τόσο θρεπτική όσο η μαύρη σοκολάτα. Η περιεκτικότητα του γάλακτος ανεβάζει το ποσοστό της ενέργειας και του κορεσμένου λίπους, ενώ οι δραστικότητα των αντιοξειδωτικών ουσιών πέφτει λόγω της ύπαρξης του γάλακτος. Το γάλα επίσης εμποδίζει την απορρόφηση του σιδήρου, οπότε παύει πια να αποτελεί κρυφή πηγή σιδήρου.
Τέλος η λευκή σοκολάτα είναι η χειρότερη επιλογή, επειδή έχει τις περισσότερες θερμίδες και την περισσότερη περιεκτικότητα σε λιπαρά, ιδιαίτερα κορεσμένα. Η αντιοξειδωτική της δράση είναι πολύ περιορισμένη σε σχέση με την πικρή σοκολάτα.
Συμπέρασμα
Όντως τα γλυκά των Χριστουγέννων αν καταναλωθούν σε μεγάλες ποσότητες μπορούν να προσδώσουν αρκετές θερμίδες. Δεν είναι όμως όλα απαγορευμένα ή όλα “ανθυγιεινά”. Για παράδειγμα, το μελομακάρονο είναι ένα θρεπτικότατο γλυκό. Το πρόβλημα ξεκινά με την υπερβολική κατανάλωση. Ενα μελομακάρονο ή κουραμπιές ή ένα κομμάτι βασιλόπιτα το πρωί με τον καφέ, επίσης δεν αποτελεί πρόβλημα. Μπορεί να είναι και η καλύτερη επιλογή όσον αφορά την ώρα της κατανάλωσης.
Τις φετινές γιορτές ας εστιάσουμε καλύτερα στην σύσφιξη των δεσμών μεταξύ μας. Μην δίνουμε μεγαλύτερα βαρύτητα στα φαγητά που θα μαγειρέψουμε και θα παρουσιάσουμε.
Πιο σημαντική είναι η πραγματική και ουσιαστική ανθρώπινη σχέση. Ίσως ήρθε ο καιρός να ξαναεπαναπροσδιορίσουμε τις πραγματικές αξίες!
Σας εύχομαι όμορφες και ουσιαστικές γιορτές με τους οικείους σας!!
