Μια ομάδα μαθητών από το Γυμνάσιο Κολυμβαρίου επισκεφτήκαμε την Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης προκειμένου να πάρουμε συνέντευξη από τον Γάλλο Βοτανολόγο Ζακ Ζαφράν για την ολοκλήρωση της εργασίας μας που αφορά επαγγέλματα τα οποία σχετίζονται με τα βότανα, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Erasmus+ KA2 “Mission Possible Health 2017-2019”.
Oι σπουδές του καθηγητή Ζακ Ζαφράν βασίζονται κυρίως στη Βιολογία, όπως μας είπε. Το 1964, έχοντας αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο της Αλγερίας, του ζητήθηκε από το πανεπιστήμιο της Μασσαλίας να κάνει τη διδακτορική του διατριβή πάνω στα βότανα της Κρήτης. Σκέφτηκε: «Γιατί όχι; Η Κρήτη είναι ένα πανέμορφο μέρος!». Αφοσιώθηκε, λοιπόν, στην έρευνα των κρητικών βοτάνων. Από το 2004, ζει μόνιμα εδώ.
Ήταν η πρώτη φορά που πήραμε συνέντευξη από έναν επιστήμονα, οπότε είχαμε προετοιμάσει μερικές πολύ ενδιαφέρουσες ερωτήσεις και σιγά σιγά, χωρίς να το καταλάβουμε, μπήκαμε σε μια βαθύτερη και πιο φιλική συζήτηση.
Ρωτήσαμε τον καθηγητή Ζαφράν για την πιο σημαντική δεξιότητα που πρέπει να έχει ένας βοτανολόγος. «Να πηγαίνει στα χωράφια.», απάντησε. «Το πιο δύσκολο πράγμα είναι να δουλεύουμε στα βουνά και να περπατάμε πολλά χιλιόμετρα για να συλλέξουμε φυτά.», είπε. Ένα από τα προβλήματα που αντιμετώπισε κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του ήταν όταν πρωτοήλθε στην Κρήτη. «Η γλώσσα ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα. Επίσης έπρεπε να βρω ένα μουλάρι για να μεταφέρω μια σκηνή και φαγητό. Έμενα στο βουνό για μία εβδομάδα και στη συνέχεια πήγαινα στο χωριό για δύο ημέρες και μετά πάλι πίσω. Αυτό γινόταν για τέσσερα χρόνια.»
– Γιατί θα έπρεπε να νοιαζόμαστε για τα βότανα;
– Επειδή δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτά, είναι το πιο σημαντικό απόθεμα οξυγόνου.
Επίσης, ζητήσαμε να μάθουμε τα πιο κοινά και τα πιο σπάνια βότανα στην Κρήτη. Η μαλοτήρα, δηλαδή το κρητικό τσάι του βουνού, είναι το πιο κοινό και το οποίο ο καθηγητής Ζαφράν προτείνει να πίνουν οι έφηβοι αντί για καφέ ή συνηθισμένο τσάι. Όσο για τα πιο σπάνια, υπάρχουν αρκετά, όπως η κρητική καμπανούλα. Είπε ότι υπάρχουν κάποια είδη που έχουν καταγραφεί αλλά ο ίδιος δεν έχει δει ποτέ. Γίνονται όλο και πιο σπάνια και υπάρχουν μόνο στις κορυφές των βουνών που δεν μπορούν να φτάσουν οι άνθρωποι.
Η αλλαγή του κλίματος είναι μια από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το επάγγελμα του βοτανολόγου τον 21ο αιώνα, σύμφωνα με τον κ. Ζακ Ζαφράν. Ο Περιβαλλοντολόγος Μηχανικός κ. Αντώνης Καλογεράκης, υπεύθυνος του Ινστιτούτου Θεολογίας & Οικολογίας της ΟΑΚ, ο οποίος συντόνισε και την επίσκεψή μας, εξήγησε περαιτέρω ότι η υπερβόσκηση, οι πυρκαγιές και η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι οι σοβαρότερες απειλές για τα βότανα σήμερα.
Μετά τη συνέντευξη μας δόθηκε η ευκαιρία να επισκεφθούμε το Μουσείο Κρητικών Βοτάνων, το οποίο ονομάζεται επίσης Herbarium Jacques Zaffran καθώς περιέχει βότανα που έχει συλλέξει ο καθηγητής. Μεταξύ άλλων, τον ρωτήσαμε για τις μεθόδους συντήρησης των αποξηραμένων βοτάνων ηλικίας έως και 50 ετών. «Κάθε δύο χρόνια τα βγάζουμε από τις βιτρίνες, τα βάζουμε στο ψυγείο για μια εβδομάδα για να σκοτωθούν όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί και στη συνέχεια τα βάζουμε πίσω στην έκθεση. »
Όσο για τα βότανα που αναφέρονται στην Αγία Γραφή, όπως η αλόη, μας είπε ότι είναι επίσης πολύ κοινά στην Κρήτη, επειδή το κλίμα στο Ισραήλ είναι το ίδιο με το μεσογειακό.
Αυτό που μας έκανε ιδιαίτερα περήφανους ήταν η διαπίστωση ότι στην Κρήτη υπάρχουν περισσότερα ενδημικά είδη βοτάνων απ’ ότι σε ολόκληρη τη Γαλλία. Μπορείτε να το φανταστείτε;
– Τώρα που είσαστε 83, τι είναι αυτό που δεν μπορείτε να κάνετε και σας στεναχωρεί;
-Το ότι δεν μπορώ πια να πηγαίνω στα βουνά, αυτό με στεναχωρεί.
Το γεγονός ότι πήραμε πολλές γνώσεις από έναν ειδικό δίνει μια πρόσθετη αξία στο πρόγραμμα στο οποίο συμμετέχουμε και καθιστά την αποστολή μας … εφικτή!
Περισσότερα για το έργο Erasmus+ με τίτλο “Mission Possible Health 2017-2019” μπορείτε να δείτε στη σελίδα: http://www.erasmusplus.zsnw.edu.pl/
Η ομάδα επίσκεψης:
Αναστασάκη Μαρένια
Αρχοντάκη Κατερίνα
Βρουχάκης Χάρης
Κορκίδη Αλεξία
Μελάκη Δέσποινα
Νικολακάκη Ευαγγελία
Νικοπούλου Ελένη
Ξανθουδάκη Aννα
Παπαδοκωνσταντάκη Ιωάννα
Πατεράκης Θοδωρής
Πιλλάτι Χριστίνα
Προβατινάκης Αντώνης
Σφακιανάκη Ελευθερία
