Η πρώτη μου γνωριμία με το αγαπητό μας συγγραφέα Γιώργο Καμβυσέλλη έγινε μέσα απ’ τις σελίδες των «Χανιώτικων νέων», καθώς απ’ το 2008 κι έπειτα, κείμενά του συχνά δημοσιευόταν δίπλα στα δικά μου και πάντα τα διάβαζα μ’ ενδιαφέρον. Με το καιρό έμαθα ότι καταγόταν απ’ τη Μυτιλήνη, ότι είχε ολοκληρώσει μια επιτυχημένη καριέρα σαν γεωπόνος, αλλά και σαν καθηγητής σε ανώτατα εκπαιδευτικά Ιδρύματα, ότι αγαπούσε τη φωτογραφία κι είχε μια πολύχρονη προσφορά στη κοινωνία, μέσα απ’ τις ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές του, τις σχετικές με τ΄ αγροτικά. Γνώριζα επίσης ότι μετά από μια γεμάτη ζωή είχε βρει αραξοβόλι στο Σφηνάρι Κισσάμου κι είχε αφοσιωθεί στο γράψιμο. Τηλεφωνηθήκαμε κι έτσι ξεκίνησε μια φιλία και μια συνεχής ανταλλαγή βιβλίων που κράτησε μέχρι πρόσφατα, όταν με θλίψη πληροφορήθηκα πως δεν είναι πια κοντά μας…
Άλλος ένας αξιόλογος πνευματικός δημιουργός, μέλος του Συμβουλίου της «Ένωσης Πνευματικών Δημιουργών Χανίων», μας φεύγει, αφήνοντας πίσω του πλήθος δημοσιευμάτων, πέντε επιστημονικά βιβλία για σπουδαστές κι έξη λογοτεχνικά βιβλία. Με την είδηση του θανάτου του ένοιωσα την ανάγκη να γράψω κατιτί για τη λογοτεχνική του προσφορά. Με αγάπη κι εκτίμηση πάντα, για έναν άνθρωπο καλοπροαίρετο, γλυκομίλητο, επιτυχημένο στη ζωή, που δεν επαναπαύτηκε, μα συνέχισε να προσφέρει στη κοινωνία, ακόμα και μετά τη συνταξιοδότησή του!
Το πρώτο βιβλίο του που έφθασε στα χέρια μου ήταν το «ΤΟΥ ΚΑΙΡΟΥ ΑΝΑΣΚΑΛΕΜΑΤΑ» του 2008 των εκδόσεων «ΙΩΛΚΟΣ». Μια μικρή εισήγηση στο οπισθόφυλλο μας βάζει στο κλίμα του βιβλίου: «Είκοσι ιστορίες, όλες αυθεντικές, πέρα για πέρα αληθινές, ανέκδοτες, βιώματα από την πολυτάραχη ζωή του συγγραφέα, ξαπλώνονται με πολλή τέχνη, πόνεση και μεράκι, και μας μεταφέρουν στη δύσκολη μεταπολεμική εποχή της σύγχρονης Ελλάδας, με το άγχος της επιβίωσης και τις ηθικές αξίες να δεσπόζουν και να καθορίζουν την τρέχουσα τότε πραγματικότητα…» Κι έτσι είναι! Το βιβλίο -μια ολοκληρωμένη ηθογραφία των καιρών εκείνων- διαβάζεται απνευστί, καθώς κάθε ξεχωριστό κομμάτι του κάτι θα σου θυμίσει, σε κάτι θα σου επιστήσει την προσοχή, κατιτί θα σε διδάξει. Ολοζώντανη μπροστά μας η Ελληνική κοινωνία του τότε με τα καλά και τα κακά της! Το δίχως άλλο θα συγκινηθούμε με τις πονεμένες ιστορίες του, αλλά και θα ξεχαστούμε με τα πιο ανάλαφρα κομμάτια του. Ποικιλία θεμάτων λοιπόν, κι ο συγγραφέας ανασκαλεύοντας το τότε, ν΄ ανασύρει μικρές ψηφίδες μνήμης και να μας τις παρουσιάζει…
Δυο χρόνια αργότερα το 2010, γερά ριζωμένος πλέον στον όμορφο κόλπο του μαγευτικού Σφηνάριου, θα μας δώσει άλλη μια συλλογή διηγημάτων των εκδόσεων «ΑΙΟΛΙΔΑ» με τίτλο «ΚΡΙΝΑΝΘΗ ΚΑΙ ΖΩΗΣ ΤΑ ΠΡΟΤΥΠΑ». Στο εξώφυλλο μια αμμουδερή πλαγία με δυο άτομα να την περιδιαβαίνουν μας προϊδεάζει για το περιεχόμενο. Ένα έργο που καθώς μας λέει:
«…είναι ένας ύμνος προς τους αγέρωχους, ακάματους αγωνιστές που καθημερινά απαντούμε τριγύρω μας. Αυτούς, που τους βλέπουμε, τους προσπερνάμε, μπορεί και να τους περιφρονούμε, και μονάχα σαν βρούμε τα κότσια κι ανοίξουμε το μικρό παραθύρι της ζωής τους, διακρίνουμε το μεγαλείο τους…»
Στο «ΑΝΑΣΑΜΙΕΣ», που εκδόθηκε τρία χρόνια αργότερα, βρίσκουμε στη σελίδα 98 το ενδιαφέρον κεφάλαιο «Αγκάλιασμα ψυχής», όπου αναφέρεται στη παρουσίαση αυτού του βιβλίου, ευχαριστεί τους πνευματικούς ανθρώπους του κοντινού Καστελίου που το παρουσίασαν, και βεβαίως εκθειάζει τον αγαπημένο τόπο! Ας δούμε τι έχει να μας εκμυστηρευτεί ετούτη τη φορά: «Το έχεις νοιώσει αλήθεια καμιά φορά να ξυπνήσεις από βαθύ ύπνο στη βρεγμένη άμμο, να σε τυφλώνουν οι λιαχτίδες οι νιόβγαλτες, κι ένα μικρό αλαζονικό θαλασσοπούλι να τσιμπολογά τη μπουκιά που άφηκες αποβραδίς και να σε περγελά; Οι σταγόνες τότεσου της αχνισμένης θάλασσας γίνονται μαργαριτάρια δυσεύρετα, από τα βάθη του ωκεανού τραβηγμένα. Και σε πλουμίζουν! Κι αφήνεσαι, μηδαμινός, στο ανελέητο βομβαρδισμό της ανυπαρξίας σου. Και μαζώνεις ευτυχία…»
Το 2011 θ’ ακολουθήσει άλλο ένα ξεχωριστό βιβλίο 460 σελίδων με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, το «Από τα “ΚΟΚΚΙΝΑ ΦΑΝΑΡΙΑ” στο ΠΕΡΙΒΟΛΙ της ΠΑΝΑΓΙΑΣ» των εκδόσεων «ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΟΥΤΛΟΥΜΟΥΣΙΟΥ-ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ». Μια βιογραφία του φίλου και συνάδελφου του, γεωπόνου Αλέκου Γαλανού, ο οποίος έγραψε «Τα κόκκινα φανάρια» που έγιναν ταινία κι έργο θεατρικό. Στη συνέχεια αρρώστησε από καρκίνο, κατέφυγε στο Άγιο Όρος όπου ασκήτευσε αρκετά χρόνια, για να πεθάνει λίγο αργότερα σ’ ένα υπόγειο του Πειραιά.
Δύσκολο το εγχείρημα να καταγράψεις μια πλούσια σε δημιουργία, χαρές και λύπες ζωή, μα ο Καμβυσέλλης έχει τη θέληση, βρίσκει τη δύναμη, βήμα προς βήμα, από χρόνο σε χρόνο κι από τόπο σε τόπο, ακολουθεί τη πορεία ζωής του Γαλανού, την καταθέτει στο χαρτί και τη μοιράζεται μαζί μας!
Παίρνοντας στα χέρια μου το βιβλίο σκέφτηκα ότι θα διάβαζα κάτι διαφορετικό αυτή τη φορά. Κι έτσι ήταν. Διότι κλείνοντας το πολύ ενδιαφέρον αυτό ανάγνωσμα είχα βγάλει το συμπέρασμα πως δεν είναι μόνο μια πλήρως τεκμηριωμένη, μυθιστορηματική βιογραφία ή ένα χρήσιμο εγχειρίδιο για τα θεατρικά δρώμενα της δεκαετίας του ‘60-’70, αλλά κι ένα βιβλίο για τη πίστη, τη ταπείνωση, την εγκαρτέρηση. Για την ανθρώπινη μοναξιά, για την επιτυχία και την αποτυχία, για τη ζωή και τον θάνατο! Για τη αδελφική φιλία επίσης! Του πρωταγωνιστή και του βιογράφου του, που μοιράστηκαν γνώσεις κι εμπειρίες συναδελφικές, δέθηκαν κάποτε σε κοινό σκοπό κι έχουν δεθεί τώρα, ακόμα περισσότερο…
Αλλά ας περάσουμε τώρα στις «ΑΝΑΣΑΜΙΕΣ» του 2013 των εκδόσεων «ΜΥΣΤΙΣ». Πρόκειται για 60 επίκαιρα, μα και διαχρονικά κομμάτια -πλαισιωμένα με σχετικά σκίτσα του καλλιτέχνη Μανώλη Ζουλάκη- επιλεγμένα απ’ τη πληθώρα των δημοσιευμένων του αγαπητού μας δημιουργού. «Ευκολοδιάβαστα και με σπιρτόζικο ύφος» καθώς διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο. Στο προλογικό του σημείωμα θα πει, μεταξύ άλλων, δυο λόγια για τους συνειδητοποιημένους ανθρώπους, που βλέποντας τα κακώς κείμενα: «…παίρνουν κοντύλι και χαρτί και πέμπουν συναιστήματα, πόνο και λογισμούς, να ανταμώσουν κι άλλους, να τους κουβεντιάσουν, να τους ξεσηκώσουν στον ίδιον αγώνα, να γεννηθεί μια σπίθα και με τον καιρό να γενεί πυρκαγιά. Μπας και σωθεί η Ελλάδα μας η κακοποιημένη. Τα ταξιδιάρικα ετούτα, αφτέρουγα πουλιά, ιστορίες, διηγήματα, άρθρα ή χρονογραφήματα -όπως θέλεις βάφτισέ τα- ψίθυροι καρδιάς στο αυτί σου είναι, από μέρους μου…» Ο αγαπητός μας συγγραφέας, που μας μιλάει «μπιστικά», και σ΄ ετούτο το πνευματικό παιδί του, κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη μέχρι την τελευταία σελίδα. Εδώ θα περιγράψει, θα εξερευνήσει και θα στηλιτέψει τα πάθη και τις υπερβολές του σύγχρονου ανθρώπου. Όπλα του η αμεσότητα, το χιούμορ, αλλά κι ο προβληματισμός. Ας μη ξεχνάμε πως ο Καμβυσέλλης με την ίδια ευκολία που θα γράψει ένα κείμενο σε απλή, καθημερινή γλώσσα, στο επόμενο κομμάτι θα σε καθηλώσει με το μεστό λόγο, τον πλούτο και το βάθος της λογοτεχνικής, πέρα για πέρα αναγνωρίσιμης, γραφής του! Μιας ευέλικτης γραφής, ανθρώπου πολυπράγμονος, πολύπειρου και ταλαντούχου, που ανάλογα με το θέμα, θα μας παρουσιάσει ό,τι καλύτερο!
Στα κατοπινά χρόνια άλλη μια καλή φιλία θα μας δώσει το επόμενο βιβλίο του συγγραφέα.
Από το Βλάτος ο γνωστός μας «Εννιαχωριανός» -κατά κόσμον Γιάννης Μαλαξιανάκης- απ’ το Σφηνάρι ο «Σφηναριώτης» -κατά το Κρητικό Καμβυσελλάκης- γνωρίστηκαν, ένωσαν τις δυνάμεις τους, μας πρόσφεραν μια ενδιαφέρουσα στήλη στα Χ.Ν. και στη συνέχεια, το 2014, ένα πνευματικό δημιούργημα των εκδόσεων «Μύστις», με τίτλο «ΑΔΟΛΗ ΦΙΛΙΑ».
«Αυτή η…«άδολη φιλία» σε καλό μας βγήκε τελικά!» έγραφα στις 15/11/ 2015 σε δημοσίευμά μου στα «Χανιώτικα νέα». «Οι δυο καλοί μας φίλοι, αντί να κάθονται και να τα λεν μεταξύ τους, με τα ποτηράκια τους γεμάτα τσικουδιά στο χέρι και να τα…τσουγκρίζουν -κυριολεκτικά και μεταφορικά!- μας έβαλαν κι εμάς στα σπίτια τους, στη παρέα και στη κουβέντα τους. Και τι δεν μας είπαν! Μίλησαν με ρίμες στην όμορφη Κρητική, αλλά και Μυτιληνιά διάλεκτο, για τόπους κι ανθρώπους, για ήθη κι έθιμα, για Ιστορία, για θέματα της επικαιρότητας που προβληματίζουν και γι’ άλλα πολλά! Πάντα με αναλυτική διάθεση, με το μάτι στη λεπτομέρεια και πάντα ετοιμόλογοι ότι δεν πρόλαβε ο ένας, να μας το πει ο άλλος!
Αλληλο-κεντρίζονται, τσιγκλιούνται, η γόνιμη «αντιπαράθεση» φουντώνει, τα κείμενα πληθαίνουν, όλα τα δύσκολα και ανυπέρβλητα των καιρών μας σχολιάζονται, αναλύονται και στηλιτεύονται με χιούμορ κι αποφασιστικότητα, μα δεν λείπουν κι οι προσωπικές και νοσταλγικές στιγμές, όπως και οι μικροκαταστάσεις της καθημερινότητας που τόσο έχουμε ανάγκη όλοι μας να μοιραζόμαστε…»
Και τα χρόνια πέρασαν σαν το νεράκι που κυλά γοργά και φεύγει, και να ‘μαι τώρα να μελετώ το τελευταίο του δημιούργημα του 2021, ένα μυθιστόρημα με τίτλο «ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΨΥΧΗΣ», που μου έστειλε η αγαπημένη του σύζυγος Φωτεινή. Ο συγγραφέας μας ενημερώνει πως πρόκειται για την αληθινή ιστορία ενός φίλου του, που του τη διηγήθηκε και τον παρότρυνε να τη γράψει. Καλά έκανε πιστεύω, και μας ταξίδεψε ξανά στα χρόνια εκείνα τα κατοχικά και μετακατοχικά, στα ήθη της εποχής, στους περιορισμούς και τις σκληρές τιμωρίες της! Δεν βρίσκω λόγια να περιγράψω τη συγκινητική αυτή ιστορία, τη γεμάτη ορφάνια, πόνο, παιδικά βιώματα, πάθη και παθήματα, μόχθο, αποτυχίες αλλά και σθένος και πείσμα για ζωή.
Χώρια απ’ τη λογοτεχνική του αξία θα μείνει το βιβλίο αυτό, πιστεύω, σημαντικό ντοκουμέντο των καιρών εκείνων!
Δεν θα πω τίποτ’ άλλο!
Θα παραθέσω μόνο, μικρό δείγμα γραφής από το κεφάλαιο «Όλα μαύρα», της σελίδας 95, που περιγράφει τον θρήνο της μάνας μετά τον αναπάντεχο θάνατο του άντρα της: «… Κι νάτηνε τώρα, ώρες πολλές, μπογιάτιζε και μαύριζε ότι εύρισκε μπροστά της. Ντουβάρια, πόρτες και παραθύρια, πατώματα και δώματα κι αγέρα και ψυχές. Πασάλειβε τον τοίχο κι έβρεχε το πάτωμα πότε με της βούρτσας, και πότε με των ματιών της το στράγγισμα.
Έκλαιγε και πάσχισε της καρδιάς της το φαρμάκι να σκορπίσει. Να φτάσει παντού, κι όλοι να πούνε πως η Αντριανή, πονεί, κι αιμορραγεί και πνίγεται, με των πληγών της το αίμα…»
Αξίζει να το διαβάσετε, όπως και τα υπόλοιπα του καλού μας λογοτέχνη Γιώργου Π. Καμβυσέλλη που λογίζεται Κρητικός, Χανιώτης, Σφηναριώτης, και θα είναι πάντα κοντά μας με το όμορφο πέρασμά του απ’ το κόσμο ετούτο και το έργο του, το ανεκτίμητο!
