Γουργούθακας: ένα θαυμαστό υπόγειο εργαστήρι της φύσης στα Λευκά Όρη

Με χαρά πληροφορηθήκαμε από τα “Χ.ν.” και προσωπικά από τον Κώστα Αδαμόπουλο, παλαίμαχο σπηλαιολόγο, που έχει λάβει μέρος σε πολλές σπηλαιολογικές αποστολές στην Κρήτη, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ότι σπηλαιολογικοί σύλλογοι με νέους που αγαπούν την περιπέτεια και τον υπόγειο θαυμαστό κόσμο των σπηλαίων, αρχίζουν μια νέα εξερεύνηση του βαράθρου Γουργούθακας και θα πραγματοποιήσουν νέα χαρτογράφηση με σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα.

Το πιο θαυμαστό όμως είναι ότι καταξιωμένοι σπηλαιοδύτες θα επιχειρήσουν να εισχωρήσουν για πρώτη φορά στο σιφόνι νερού που βρίσκεται στον πυθμένα του, στα 1208 μέτρα· ένα εγχείρημα δύσκολο και αφάνταστα επικίνδυνο.

Ας σημειωθεί ότι η πρώτη διανυκτέρευση θα πραγματοποιηθεί στα μείον 700 μέτρα σε βραχοπατάρι και με ειδικά εφόδια για την υγρασία, κ.λπ. Τους ευχόμαστε καλή επιτυχία με κάθε ασφάλεια.

Το βάραθρο πρέπει να είναι γνωστό στη Δημοτική Αρχή Αποκορώνου, αφού είχα αποστείλει φωτοτυπίες και στοιχεία από 22 σπήλαια και βάραθρα της επαρχίας που συμπεριλαμβάνονται στο βιβλίο που μου εξέδωσε η Νομαρχία Χανίων το 2002.
Η κάθοδος στο βάραθρο, μετά και την εξερεύνηση του, απαιτεί σχεδόν μία μέρα, και άλλο τόσο η άνοδος και η ζωή των σπηλαιολόγων κρέμεται από ένα σχοινί, την καλή εκπαίδευση και πιο δύσκολο το ξαφνικό μπουρίνι, εκεί στο απόλυτο σκοτάδι την παγωνιά των έξι βαθμών και την υγρασία των 100%.

Το βάραθρο αυτό ανακαλύφθηκε το 1990 από μέλη της Γαλλικής Σπηλαιολογικής αποστολής για εξερεύνηση βαράθρων στην Κρήτη. Από τότε, σχεδόν κάθε χρόνο, η αποστολή αυτή ερχόταν στην Κρήτη για να συνεχίσει την έρευνα του Γουργούθακα, και σε άλλα βάραθρα, εφοδιασμένη με μεγάλη ποσότητα σύγχρονων υλικών σπηλαιοεξερευνήσεων και απαρτιζόμενη από έμπειρα μέλη, επιστήμονες κ.λπ.
Τον Ιούλιο του 1998 τα μέλη της αποστολής έφθασαν στις Ατζίνες για 8η χρονιά, αποφασισμένα να «τελειώσουν» με αυτό το μοναδικό δημιούργημα της χανιώτικης γης και φύσης. Στις 26 Ιουλίου ναύλωσαν ελικόπτερο που με πτήσεις δύο ωρών μετέφερε το βαρύ υλικό της αποστολής από το Μελιδόνι στις Ατζίνες σε τέσσερις διαδρομές. Μετά από υπεράνθρωπες προσπάθειες και κινδύνους έφθασαν επιτέλους στο σιφόνι του πυθμένα στα -1208 μέτρα και οι σπηλαιολόγοι της ομάδας που έφθασε εκεί αναφωνούσαν από το ενσύρματο τηλέφωνο στους ευρισκομένους στην επιφάνεια. «Είμαστε οι καλύτεροι! Είμαστε νικητές!»
Την 2η Αυγούστου αρχίζει η αποχώρηση με μεταφορά του υλικού στο Μελιδόνι πεζή, χωρίς τη βοήθεια του ελικοπτέρου και την 14η Αυγούστου προβάλλουν διαφάνειες από το κατόρθωμα τους και το βάραθρο στην πλατεία Μελιδονίου και φιλοξενούνται από τους κατοίκους του.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ ΤΩΝ ΓΑΛΛΩΝ ΛΙΜΝΕΣ – ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΕΣ – ΣΙΦΩΝΙΑ

Η είσοδος του βαράθρου είναι πολύ στενή και μόλις χωρεί να περάσει από αυτή άτομο, όχι ευτραφές φυσικά. Το πρώτο πηγάδι (κατακόρυφο κατέβασμα) έχει πολύ στενά περάσματα και βάθος 230 μέτρων. Μεταξύ του πρώτου και δεύτερου μεγάλου πηγαδιού το στενότατο τμήμα των 150 περίπου μέτρων ονομάστηκε Μαίανδρος, λόγω του σχήματος του, και απαιτείται πάρα πολύ μεγάλη προσοχή κατά τη διέλευση του.
Έχουν διανοιχθεί τμήματα του με τεχνικά μέσα για την περίπτωση που μετά από ατύχημα θα χρειαστεί ανέλκυση σπηλαιολόγου με φορείο. Αλλά και πάλι είναι προβληματικό το τμήμα αυτό. Μετά τον Μαίανδρο, και σε βάθος 300 μ., είχε στηθεί μικρός σταθμός ξεκούρασης με νερό, ξηρά τροφή, γκαζάκι και ένα αντίσκηνο. Στη συνέχεια φθάνουμε στο τρίτο μεγάλο των 208 μέτρων που ονομάστηκε GUILLAUME. Αν συνεχίσουμε στην κεντρική κάθοδο, φθάνουμε σε βάθος -720 μέτρων, όπου αρχίζουν να πέφτουν οι πρώτοι καταρράκτες και σε μια γωνία εδώ, που μοιάζει με παραλία, είχε στηθεί η κατασκήνωση ανάγκης για διανυκτέρευση για όσους επρόκειτο να συνεχίσουν την επόμενη πιο βαθιά από τα 700 μέτρα.
Αντίσκηνο, υπνόσακοι υψηλών προδιαγραφών για διανυκτέρευση σε πολύ δύσκολες συνθήκες υγρασίας (περίπου 100%) και ψύχους (6 βαθμούς C). Χρησιμοποιήθηκαν στολές δύτη (από αφρώδες υλικό πάχους 2,5 ΜΜ), για να κρατούν ζεστούς τους σπηλαιολόγους κατά τη μακρά παραμονή τους στο κρύο και υγρό περιβάλλον και αλουμινοκουβέρτες που παρείχαν μια λύση στο πρόβλημα της υποθερμίας κατά τις ώρες αναμονής τους μέσα στο βάραθρο.

Από εδώ ξεκινούν μια σειρά από καταρράκτες, ποτάμια και λίμνες. Μετά από δυο μικρά πηγάδια 32 και 8 μέτρων συναντούμε μια οριζόντια γαλαρία που ονομάστηκε “Το φαράγγι του Μαύρου λουλουδιού”. Στη συνέχεια καταρράκτες 40 μέτρων και πηγάδια 17, 13, 15 και 10 μέτρων και φθάνουμε στα 985 μέτρα (του έτους 1997). Από εκεί μετά το πηγάδι SAMUEL 53 μέτρων, το πηγάδι EVA 83 μέτρων και ένα μικρότερο 9 μέτρων και φθάνουμε στα -1208 μέτρα, όπου η αίθουσα με το σιφώνι νερού. Το έτος 1999 και από 1-18 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε η πρώτη ελληνική αποστολή στην περιοχή, από οκτώ μέλη του σελας, έξι μέλη του ΣΠΟΚ και δυο Ιταλούς.
Με μια πλήρως και άψογα οργανωμένη, αμιγώς ελληνική αποστολή, τον Αύγουστο του 2001 νέοι και νέες, λάτρεις του σπορ και αθλήματος της σπηλαιολογίας, έφθασαν στα -1208 μέτρα του Γουργούθακα, αφού παρέμειναν επί τρεις εβδομάδες στην περιοχή και αντιμετώπισαν μύριους κινδύνους, όπως την ξαφνική καταρρακτώδη βροχή και άλλους. Την οργάνωση πραγματοποίησε ΣΕΛΑΣ (Σπηλαιολ. Ελληνικός Αθλητικός Σύλλογος) με συμμετοχή μελών του ΣΠΟΚ (Σπηλ. Όμιλος Κρήτης, Ηράκλειο) και δύο μελών της ΕΣΕ και δύο από τη Σπηλαιολογική Ομάδα Χανίων. Ο μοναδικός Χανιώτης που έφτασε ως τα -1208 ο Γιώργος Φυντικάκης και ως τα μισά ο Ιούλιος Γλαμπεδάκης.

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του εγχειρήματος και με τη συνδρομή του Δήμου Φρε παρουσιάστηκαν στην πλατεία του χωριού Μελιδόνι Αποκορώνου από τον ΣΕΛΑΣ φωτεινές εικόνες από τα βάραθρα αυτά στο πλήθος που είχε συγκεντρωθεί για τον σκοπό αυτό. Πραγματοποιήθηκε επίσης συζήτηση και προτάθηκε από τον γράφοντα και η ανέγερση σπηλαιολογικού καταφυγίου που θα εξυπηρετήσει τους αρκετούς μελλοντικούς ερευνητές που θα φθάνουν εδώ για βάραθρα των Λευκών Ορέων. Ας σημειωθεί ότι ο νομός Χανίων αποτελεί την πλουσιότερη περιοχή της Ευρώπης σε σπήλαια και βάραθρα (νταφκους) με τρεις χιλιάδες καταγεγραμμένα.