Τη γλώσσα άλλος λιγότερο κι άλλος περισσότερο συγκινησιακά χρησιμοποιούν οι συγγραφείς, όταν γράφουν κάποια ιστορία, προπάντων οι συγγραφείς βιβλίων για παιδιά, με όπλο τη φαντασία τους. Χωρίς τους συγγραφείς καμιά ιστορία δεν θα είχε γεννηθεί, εκ των ων ουκ άνευ αυτό. Οπως και το ό,τι καμιά ιστορία δεν θα επιβίωνε χωρίς έστω και έναν αναγνώστη, ωστόσο. Το επισημαίνει πολύ εύστοχα στο φετινό μήνυμα με τίτλο “Γράμμα στα παιδιά του κόσμου” που έγραψε για την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου, που γιορτάζεται ως γνωστό κάθε χρόνο στις 2 Απριλίου, ημέρα γέννησης του μεγάλου Δανού παραμυθά Χανς Κρίστιαν Αντερσεν, η Ιρλανδή πολυβραβευμένη συγγραφέας Siobhan Parkinson (η μετάφραση στα ελληνικά από την επίτιμο πρόεδρο του Ελληνικού Τμήματος της Ι.Β.Β.Υ., γνωστή συγγραφέα και από τις επισκέψεις της στην πόλη μας, Λότη Πέτροβιτς – Ανδρουτσοπούλου): “Υπάρχει μόνο ένας συγγραφέας για κάθε ιστορία, υπάρχουν όμως εκατοντάδες ή χιλιάδες ή μπορεί και εκατομμύρια αναγνώστες που διαβάζουν στη γλώσσα του συγγραφέα ή σε άλλες γλώσσες που μπορεί να έχει μεταφραστεί”, γραφεί μεταξύ των άλλων. Για να συμπληρώσει αμέσως μετά: “Χωρίς τον συγγραφέα η ιστορία δε θα είχε γεννηθεί ποτέ. Αλλά και χωρίς τις χιλιάδες των αναγνωστών σε όλο τον κόσμο, η ιστορία δεν θα είχε ζήσει όλες τις ζωές που θα μπορούσε να ζήσει. Κάθε αναγνώστης μιας ιστορίας έχει κάτι κοινό με κάθε άλλο αναγνώστη της. Ξεχωριστά ο καθένας, αλλά και μαζί, κατά κάποιον τρόπο, ξαναδημιουργούν την ιστορία του συγγραφέα στη δική τους φαντασία – μια πράξη που είναι ταυτόχρονα ιδιωτική και δημόσια, προσωπική και κοινή, ατομική και διεθνής. Κι αυτό ίσως είναι ό,τι καλύτερο μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι”. Λάθος η εκτίμηση ότι ο συγγραφέας έχει αποκλειστικά τον ρόλο του πομπού και ο αναγνώστης αποκλειστικά τον ρόλο του δέκτη. Πομπός και ο αναγνώστης και δέκτης ο συγγραφέας σε πολλές περιπτώσεις κατά μίαν έννοια…
Γράμμα στα παιδιά του κόσμου (2)
Κάθε παιδικό βιβλίο, λοιπόν, δεν παύει να είναι ένα γράμμα στα παιδιά του κόσμου, ένα γράμμα που δεν περιμένει μόνο να το διαβάσουν, αλλά και να το απαντήσουν. Εν αρχή ην η φαντασία μόνο στο κεφάλι του συγγραφέα, βέβαια. Η “φτιαγμένη από εικόνες και λέξεις, αναμνήσεις και ίχνη από άλλες ιστορίες και λέξεις, κομμάτια από πράγματα και μελωδίες και σκέψεις και πρόσωπα και τέρατα και σχήματα και λέξεις, κινήσεις και λέξεις, κύματα και αραβουργήματα και τοπία και λέξεις, αρώματα και αισθήματα και χρώματα και ρίμες και μικρούς ήχους και ξαφνικούς θορύβους και γεύσεις κι εκρήξεις ενέργειας και γρίφους και αύρες και λέξεις”, φαντασία, για να χρησιμοποιήσω τα λόγια της Ιρλανδής συγγραφέως. Ολα εκείνα που “στροβιλίζονται εκεί μέσα και τραγουδούν κι αλλάζουν διαρκώς σαν τα βλέπεις από καλειδοσκόπιο κι αιωρούνται και κάθονται και σκέφτονται και τσιγκλούν το κεφάλι”. Η φαντασία του συγγραφέα που “πλάθει και ανακατεύει και φτιάχνει ιδέες και ήχους και φωνές και χαρακτήρες και γεγονότα μέσα στην ιστορία”. Μια ιστορία “φτιαγμένη από λέξεις και μόνο, στρατιές από κουλουριαστά σημαδάκια που γεμίζουν τις σελίδες”… Υστερα έρχεται “ο αναγνώστης και τα σημαδάκια ζωντανεύουν. Μπορεί να μένουν στη σελίδα, στη φαντασία του, ωστόσο, τρεχοβολούν και ο αναγνώστης τώρα σχηματίζει και συνδέει έτσι τις λέξεις, ώστε η ιστορία να εκτυλίσσεται μέσα στο δικό του ή στο δικό της κεφάλι, όπως έκανε κάποτε στο κεφάλι του συγγραφέα”. Ποιος είπε ότι ο αναγνώστης αρκείται μόνο σε ρόλο δέκτη και ο συγγραφέας μόνο σε ρόλο πομπού; Ποιος είπε ότι ο αναγνώστης δεν είναι εξίσου σημαντικός για την ιστορία με τον συγγραφέα;
Υπεύθυνο για τον φετινό εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Παιδικού Βιβλίου που γίνεται, όπως πάντα, με την ευθύνη της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα (Ι.Β.Β.Υ.) είναι το τμήμα της Ιρλανδίας. Η συγγραφέας Siobhan Parkinson που έγραψε το μήνυμα, έχει γράψει πολλά βιβλία αρκετά απ’ τα οποία έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Εχει υπηρετήσει στην ΙΒΒΥ ως συνυπεύθυνη της έκδοσης του περιοδικού Bookbird και τώρα ασχολείται με την έκδοση παιδικών βιβλίων καθώς και με τη διδασκαλία δημιουργικής γραφής. Συνεργάζεται με πολλά σχολεία και φροντίζει ιδιαίτερα τα παιδιά με ειδικές ανάγκες. Την αφίσα (φωτ.) τη φιλοτέχνησε η Niamh Sharkey, πολυβραβευμένη Ιρλανδή εικονογράφος, συγγραφέας και δημιουργός κινουμένων σχεδίων που έχουν προβληθεί στην τηλεόραση. Στην Ελλάδα το Ελληνικό Τμήμα / Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου φρόντισε να μεταφραστεί το μήνυμα στα ελληνικά και παρότρυνε τους φορείς και τα βιβλία τους να συμβάλουν στον Εορτασμό. Η αφίσα και το μήνυμα τυπώθηκε με χορηγό τις εκδόσεις “Ψυχογιός” (Πηγή: Περιοδικό “διαδρομές”, τεύχος 113, Ανοιξη 2014).
