» Eσείς πόσους μπορείτε να λύσετε;
Πνευματικές προκλήσεις για δυνατά μυαλά. Ερωτήματα που μπερδεύουν παρά οδηγούν σε σαφείς απαντήσεις…
Οι γρίφοι υπήρξαν από την αρχαιότητα «σπορ» των λίγων και εκλεκτών. Και φαίνεται πως εκείνοι που μπορούσαν να περάσουν με επιτυχία τις «συμπληγάδες» των φαινομενικά ακατανοητων ερωτημάτων διέθεταν λαμπρό νου και σκέψη. Από τη Βίβλο στον Σαίξπηρ, από τους αρχαίους τραγικούς στην λαϊκή παράδοση, οι γρίφοι γοητεύουν, συναρπάζουν και μας καλούν να δοκιμάσουμε τις νοητικές μας δυνατότητες, σπρώχνοντας το μυαλό στις πλέον δυσπρόσιτες οδούς…
Ας δούμε παρέα μερικούς από τους πιο διάσημους γρίφους της ιστορίας:
1. Υπάρχει ένα σπίτι.
Μπαίνεις εκεί τυφλός και βγαίνεις βλέποντας. Τί είναι;
Ο γρίφος χρονολογείται περί τα 4.000 χρόνια πριν. Πρόκειται ίσως για τον αρχαιότερο γρίφο της ιστορίας. Δημιουργός του, οι αρχαίοι Σουμέριοι που θεωρούνται λάτρεις των «παιχνιδιών μυαλού» και των παζλ. Η απάντηση του γρίφου, απλή και ταυτόχρονα εντυπωσιακή: Το σχολείο! Είναι ένα σπίτι όπου μπαίνεις τυφλός (αδαής) και βγαίνεις βλέποντας (γνωρίζοντας). Αξίζει να σημειωθεί ότι οι αρχαίοι Σουμέριοι διέθεταν ένα από τα αρχαιότερα γραπτά συστήματα που σώζεται ακόμα και σήμερα, ενώ θεωρούσαν εξαιρετικά σημαντική τη μόρφωση και τη γνώση. Λογικό λοιπόν που αυτός ο γρίφος αποδίδεται σε αυτούς!
2. Ο γρίφος της Σφίγγας
Ο Σοφοκλής υπήρξε από τους σπουδαιότερους Έλληνες τραγικούς και τα έργα του έχουν επηρεάσει το σύνολο του σύγχρονου θεάτρου. Στον «Οιδίποδα Τύραννο», ο Σοφοκλής έβαλε τον ήρωά του, τον Οιδίποδα να αντιμετωπίσει τη φοβερή Σφίγγα. Το ανθρωπόμορφο τέρας, με σώμα λιονταριού και κεφάλι ανθρώπου έθεσε στον Οιδίποδα ένα γρίφο, τον οποίο αν ο ήρωας έλυνε θα μπορούσε να περάσει σώος τις πύλες της Θήβας. Διαφορετικά θα γινόταν βορρά του τέρατος, όπως όσοι είχαν δοκιμάσει πριν από αυτόν. Ο Οιδίποδας κατάφερε να λύσει τον γρίφο που κανείς ως τότε δεν κατάφερε να εξηγήσει και μπήκε θριαμβευτικά στη Θήβα. Βεβαίως η μοίρα που τον περίμενε εκεί ήταν σκοτεινή και ζοφερή, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία…
Η Σφίγγα ρώτησε τον Οιδίποδα: Τι είναι εκείνο που το πρωί βαδίζει με τα 4, το απόγευμα με τα 2 και το βράδυ με τα 3?
Η απάντηση στον γρίφο είναι, φυσικά, ο άνθρωπος. Στην αυγή της ζωής του μπουσουλά με τα 4, μετά βαδίζει στα 2 και στη δύση της ζωής του υποβαστάζεται απο μαγκούρα, άρα βαδίζει στα 3!
3. Ο γρίφος του Σαίξπηρ
Στον «έμπορο της Βενετίας» ο ανυπέρβλητος Ουίλιαμ Σαίξπηρ χρησιμοποιεί έναν γρίφο προκειμένου ο πατέρας της Πόρσια να βρει τον κατάλληλο σύζυγο για την κόρη του. Έτσι λοιπόν, ο πανέξυπνος πατέρας, βάζει τους επίδοξους μνηστήρες να διαλέξουν μεταξύ μιας χρυσής, μιας ασημένιας και μιας μολυβένιας κασετίνας. Η χρυσή, έχει «εκείνο που ο κάθε άντρας επιθυμεί», η ασημένια «εκείνο που κάθε άντρας αξίζει» και η μολυβένια εκείνο για το οποίο « ο κάθε άντρας πρέπει να διακινδυνεύσει ό,τι έχει». Όταν οι επίδοξοι μνηστήρες άνοιγαν τη χρυσή κασετίνα, έβρισκαν μια νεκροκεφαλή με την επιγραφή «ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός», που ουσιαστικά θύμιζε πως τα αντικείμενα που φαινομενικά μοιάζουν πλούσια, τελικά μπορεί να είναι… σκόνη στον άνεμο. Εκείνοι που επέλεγαν την ασημένια κασετίνα έβρισκαν μέσα την εικόνα ενός γελωτοποιού και ένα σημείωμα που έλεγε «βρήκες έναν γελωτοποιό, αλλά φεύγεις με δύο», εννοώντας πως ο δεύτερος είναι ο επίδοξος γαμπρός που διάλεξε λάθος. Η σωστή κασετίνα ήταν η τρίτη, η μολυβένια. Επειδή για να αποκτήσει την γυναίκα των ονείρων του, εκείνος που τη διάλεγε διακινδύνευε όλα όσα είχε. Μέσα σε αυτήν υπήρχε και η φωτογραφία της Πόρσια. Με αυτόν τον γρίφο, ο πατέρας της ήθελε να διασφαλίσει πως θα έκανε γαμπρό εκείνον που θα δούλευε σκληρά και θα έκανε θυσίες για τον γάμο.
4. 18ος αιώνας – Αγγλία: Ένας γρίφος που…. Εκδικείται
Ο συγκεκριμένος γρίφος χρονολογείται περί τον 18ο αιώνα. Ωστόσο, είναι «διάσημος» επειδή έπρεπε να τον λύσει ο Μπρους Γουίλις και ο Σάμιουελ Τζάκσον στην ταινία Die Hard with a Vengeance. Στην ταινία ο κακός ζητά από τους δύο ήρωες να λύσουν σε 30 δευτερόλεπτα τον γρίφο, αλλιώς η βόμβα θα εκραγεί και χιλιάδες θα σκοτωθούν. Ο γρίφος πάει ως εξής:
«Πηγαίνοντας στο St. Ives
Συνάντησα έναν άντρα με 7 γυναίκες
Κάθε γυναίκα είχε 7 σακιά
Κάθε σακί είχε 7 γάτες
Κάθε γάτα είχε 7 γατάκια:
Γατάκια, γάτες, σάκοι και γυναίκες,
Πόσοι πήγαιναν στο St. Ives;”
Ο συγκεκριμένος γρίφος είναι παγίδα. Και η απάντηση –την οποία βρήκε ο Σάμιουελ Τζάκσον- είναι: ένας. Τα συνεχόμενα εφτάρια έχουν στόχο να αποπροσανατολίσουν την απάντηση, η οποία είναι πολύ απλή: εκείνος που πήγαινε στο St. Ives συνάντησε έναν άντρα (με όλη την παρέα του) που επέστρεφαν από εκεί. Δεν πήγαιναν. Επέστρεφαν!
5. Άλμπερτ Αϊνστάιν: Ένας γρίφος με… ψάρι!
Ο συγκεκριμένος γρίφος έχει μείνει στην ιστορία ως ένας από τους πλέον διάσημους παγκοσμίως. Και τούτο επειδή φέρεται να δημιουργήθηκε από τον Αλμπερτ Αϊνσταν! Παρότι δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία ότι ο Αϊνστάιν δημιούργησε αυτόν τον γρίφο, ωστόσο ο μύθος τον θέλει να … έχει βάλει το χεράκι του σε αυτόν και μάλιστα λένε πως μόλις το 2% όσων τον διαβάζουν μπορούν να τον λύσουν. Βεβαίως, να καταθέσουμε εδώ, πως ο συμπαθέστατος Αϊνστάιν μάλλον θα είχε μεγαλύτερη πίστη στις δυνατότητες του ανθρώπου, καθώς ο γρίφος λύνεται με βάση την κοινή λογική! Πάμε να τον δούμε παρέα:
Υπάρχουν πέντε σπίτια στη σειρά. Κάθε σπίτι έχει διαφορετικό χρώμα και κάθε κάτοικος έχει διαφορετική υπηκοότητα. Κάθε κάτοικος πίνει διαφορετικό ποτό, καπνίζει διαφορετικό τύπο τσιγάρων και έχει διαφορετικό κατοικίδιο. Με βάση τα παρακάτω 15 στοιχεία βρείτε ποιος είναι εκείνος που έχει για κατοικίδιο ένα χρυσόψαρο.
1. Ο Βρετανός μένει στο κόκκινο σπίτι
2. Ο Σουηδός έχει για κατοικίδιο έναν σκύλο.
3. Ο Δανός πίνει τσάι.
4. Το πράσινο σπίτι είναι αριστερά από το λευκό σπίτι.
5. Εκείνος που μένει στο πράσινο σπίτι πίνει καφέ.
6. Εκείνος που καπνίζει Pall Mall έχει για κατοικίδιο ένα πουλάκι.
7. Εκείνος που μένει στο κίτρινο σπίτι καπνίζει Dunhill.
8. Εκείνος στο κεντρικό σπίτι πίνει γάλα.
9. Ο Νορβηγός μένει στο πρωτο σπίτι.
10.Εκείνος που καπνίζει Blends μένει δίπλα σε εκείνος που έχει για κατοικίδιο μια γάτα.
11.Εκείνος που έχει για κατοικίδιο ένα άλογο μένει δίπλα σε εκείνον που καπνίζει Dunhill.
12.Εκείνος που καπνίζει BlueMaster πίνει μπύρα.
13. Ο Γερμανός καπνίζει Prince.
14. O Νορβηγός μένει δίπλα στο μπλε σπίτι.
15.Εκείνος που καπνίζει Blends έχει έναν γείτονα που πίνει νερό.
Αν βαριέστε να κάνετε σκίτσο με όλες τις πληροφορίες, να σας ενημερώσουμε πως η απάντηση στον διάσημο γρίφο είναι πως ο Γερμανός είναι εκείνος που έχει για κατοικίδιο ένα χρυσόψαρο!
Το μυαλό είναι εκείνο που έχει τη μεγαλύτερη δύναμη από όλα τα ανθρώπινα όργανα. Και όπως φαίνεται οι δυνατότητές του έχουν κληθεί να μετρηθούν ήδη από την αρχαιότητα. Οι γρίφοι, τα δυσνόητα αινίγματα, η λύση των οποίων σηματοδοτούσε ανδρεία και ανυπέρβλητη εξυπνάδα αποτελούσαν τρόπο «ζυγιάσματος» των δυνατοτήτων εκείνων που ξεχώριζαν από τους πολλούς. Και ακόμα και σήμερα οι γρίφοι γοητεύουν όλους όσοι θεωρούν πως το μυαλό μπορεί να οδηγήσει πολύ μακρύτερα από ότι η φυσική ρώμη. Γιατί είναι εκείνο που μας «σπρώχνει» μπροστά, εκείνο που εμπιστευόμαστε, εκείνο που θα δώσει τη λύση ακόμα και όταν η ερώτηση φαντάζει άλογη. Γιατί το μυαλό είναι η κινητήριος δύναμη κάθε πράξης, κάθε κίνησης, κάθε απόφασης.
Δυο λόγια για τη στήλη
Με τα «Χανιώτικα Νέα» συνεργάστηκα για πρώτη φορά το 2014. Και ήμουν εξαιρετικά τυχερή, γιατί μετά το κλείσιμο της ιστορικής «Ελευθεροτυπίας», της πρώτης –και λατρεμένης μου- επαγγελματικής στέγης, γνώρισα τον Γιάννη Γαρεδάκη, έναν παραδοσιακό «εφημεριδά» με έμφυτο ταλέντο να αφουγκράζεται τους νέους αφήνοντάς τους ελευθερία να γράφουν, να εκφράζονται, να δημιουργούν. Ταλέντο σπάνιο, που δεν συναντά κανείς στις μέρες μας. Με τίμησε με την εμπιστοσύνη του, μου έδωσε βήμα και από τότε, όπου και αν βρισκόμουν, ό,τι και αν έκανα, σε κάθε ευκαιρία έγραφα στα φιλόξενα “ΧΝ”.
Σήμερα, η συνεργασία αυτή παίρνει και πάλι πιο σταθερή μορφή. Έχω τη χαρά να υπογράφω κάθε Τετάρτη τη στήλη «Ιστορίες από τον Κόσμο», μια στήλη με αναφορές σε γεγονότα παλιά και καινούργια σχετικά με ανακαλύψεις, παράξενες ιστορίες, σκοτεινές ιστορίες, επιστημονικά επιτεύγματα, Follow up ειδήσεων που συγκλόνισαν τον κόσμο, μυστηριώδεις προσωπικότητες και πολλά ακόμα.
Θα χαρώ πολύ να σας έχω όλους συνεπιβάτες σ’ αυτό το γοητευτικό ταξίδι!
