Ο ιός της γρίπης Η1Ν1 που (ξανα)εμφανίστηκε πρόσφατα στη χώρα μας, απομονώθηκε για πρώτη φορά την άνοιξη του 2009 και προκάλεσε την πρώτη πανδημία γρίπης του 21ου αιώνα, προκαλώντας χιλιάδες θανάτους σε όλον τον κόσμο.
Η σημερινή κατάσταση
Στην Ελλάδα, στα μέσα Φεβρουαρίου της τρέχουσας χρονιάς, σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.), είχαν χάσει τη ζωή τους 43 άτομα από την εξάπλωση της γρίπης Η1Ν1, ενώ 61 άνθρωποι νοσηλεύονταν σε σοβαρή κατάσταση σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας των κρατικών και ιδιωτικών νοσοκομείων, ανεβάζοντας τον αριθμό όσων έχουν νοσηλευθεί σε Μ.Ε.Θ. στους 156 συνολικά.
Η επανεμφάνιση ενός επικίνδυνου ιού
Ο ιός Η1Ν1 περιέχει γονίδια από ιό της γρίπης των χοίρων, των πτηνών και των ανθρώπων σε έναν συνδυασμό που, πριν το έτος 2009, δεν είχε εμφανιστεί ποτέ στο παρελθόν. Ο ιός μεταδίδεται εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο και η νόσος, αν και συνήθως είναι ήπια, έχει περιγραφεί, σε ορισμένες περιπτώσεις, ως ιδιαίτερα σοβαρή.
Η γρίπη H1N1
Η γρίπη H1N1 είναι μία οξεία ιογενής λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος, που προκαλείται από ιό γρίπης τύπου Α. Ο ιός μεταδίδεται σε άγρια πτηνά, πουλερικά, άλογα και ανθρώπους, αλλά η μετάδοση από το ένα ζωικό είδος στο άλλο είναι σπάνια. Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 είχαν αναφερθεί μεμονωμένα κρούσματα γρίπης των χοίρων σε ανθρώπους που είχαν άμεση επαφή με τα ζώα (π.χ. εργαζόμενοι σε φάρμες με χοίρους). Επιπλέον, το στέλεχος Η1Ν1 προσβάλλει περισσότερο νέα και υγιή άτομα, σε σύγκριση με την κοινή εποχική γρίπη. Η λοίμωξη από το στέλεχος αυτό του ιού της γρίπης αποτελεί αυτόνομη οντότητα και μπορεί να παρουσιάσει σε μικρό ποσοστό των περιπτώσεων σοβαρά συμπτώματα, οδηγώντας ορισμένους ασθενείς ακόμη και τον θάνατο.
Οι πανδημίες γρίπης του τελευταίου αιώνα
Ως πανδημία γρίπης χαρακτηρίζεται μία επιδημία με παγκόσμια εξάπλωση, η οποία προκαλείται από ένα καινούριο ή παλαιότερο ιό της γρίπης, που προσβάλλει ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού που δεν έχει ανοσία στον ιό. Κατά τον εικοστό αιώνα, υπήρξαν 3 πανδημίες (το 1918, το 1957 και το 1968). Στην τελευταία πανδημία του 2009 αναφέρθηκαν πάνω από 18.000 θάνατοι παγκοσμίως. Αξίζει να σημειωθεί ότι τη φετινή χρονιά, παρά τα εμφανιζόμενα κρούσματα, δεν υπάρχουν ενδείξεις ύπαρξης και εξάπλωσης γενικής πανδημίας γρίπης.
Τα συμπτώματα της γρίπης Η1Ν1 στους ανθρώπους
Τα συμπτώματα της νόσου είναι παρόμοια με αυτά της εποχικής γρίπης και μπορεί να περιλαμβάνουν αιφνίδια έναρξη υψηλού πυρετού και εκδηλώσεις από άλλα συστήματα (όπως βήχας, καταρροή, πονόλαιμος, πόνος στους μυς και τις αρθρώσεις, πονοκέφαλος, ρίγος, αίσθημα κόπωσης, διάρροια και έμετοι. Σε ορισμένες, πάντως, περιπτώσεις, παρατηρείται σοβαρή νόσηση, ακόμη και σε άτομα που δεν ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου.
Τρόποι μόλυνσης
Οι άνθρωποι μολύνονται με τον ιό με τον ίδιο τρόπο όπως και στην εποχική γρίπη, δηλαδή μέσω σταγονιδίων από ασθενή που βήχει ή φτερνίζεται. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί και έμμεσα, όταν τα μολυσμένα σταγονίδια που προέρχονται από ασθενή παραμένουν στα χέρια του ή σε άλλες επιφάνειες, που μπορεί να μεταδώσουν τον ιό σε ανθρώπους που τις αγγίζουν και, στη συνέχεια, ακουμπούν τη μύτη ή το στόμα τους.
Το εμβόλιο της γρίπης
Για το στέλεχος Η1Ν1 της γρίπης υπάρχει αποτελεσματικό και ασφαλές εμβόλιο, που χορηγείται σε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο κάθε χρονιά. Πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το τριδύναμο αντιγριπικό εμβόλιο περιόδου 2012-13 που κυκλοφορεί στα φαρμακεία, περιέχει ενσωματωμένο και το στέλεχος Η1Ν1 του ιού της γρίπης. Αξίζει, επίσης, να τονιστεί ότι το περσινό εμβόλιο για τον Η1Ν1 δεν προστατεύει τη φετινή χρονιά από πιθανή λοίμωξη από τον ιό της γρίπης.
Ομάδες υψηλού κινδύνου
Για τις παρακάτω ομάδες πληθυσμού συστήνεται ο αντιγριπικός εμβολιασμός με το εποχικό εμβόλιο της γρίπης σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.):
1. Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω.
2. Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό
και λοιποί εργαζόμενοι).
3. Παιδιά και ενήλικες που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:
• Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες
• Καρδιακή νόσο με σοβαρές αιμοδυναμικές διαταραχές
• Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη εξαιτίας νοσήματος ή θεραπείας).
• Μεταμόσχευση οργάνων.
• Δρεπανοκυτταρική νόσο (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες).
• Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα.
• Χρόνια νεφροπάθεια.
• Νευρομυϊκά νοσήματα.
4. Έγκυες γυναίκες β’ και γ’ τριμήνου.
5. Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. νόσος Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα) για τον πιθανό ο κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου Reye μετά από γρίπη.
6. Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά <6 μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα, τα οποία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών από τη γρίπη.
7. Οι κλειστοί πληθυσμοί (προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές γυμνασίων, λυκείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων ή σχολών, τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων κ.ά.).
Η θεραπεία της γρίπης από τον ιό Η1Ν1
Αν και υπάρχουν ορισμένα φάρμακα που μπορούν να αντιμετωπίσουν τον ιό Η1Ν1, η καταπολέμηση της λοίμωξης είναι συνήθως συμπτωματική, δηλαδή ανάλογα με το σύμπτωμα που εμφανίζεται, χορηγείται και η αντίστοιχη θεραπεία. Πρέπει, πάντως, να γίνει κατανοητό ότι τα αντιιικά φάρμακα δεν θα πρέπει να χορηγούνται αυτοβούλως, αλλά μόνο με ιατρική συνταγή και παρακολούθηση.
Τρόποι προστασίας
Ο εμβολιασμός αποτελεί προτεραιότητα στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού και το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, ενώ η τήρηση των μέτρων υγιεινής και υγιεινής των χεριών είναι απαραίτητη. Επιβάλλεται, ακόμη, η σωστή χρήση των αντι-ιικών φαρμάκων, κατά την κρίση των θεραπόντων ιατρών, η οποία θα πρέπει να ξεκινά το ταχύτερο δυνατό και χωρίς να προηγείται απαραίτητα εργαστηριακή επιβεβαίωση. Επίσης:
Αποφεύγετε στενές επαφές με άτομα που έχουν ασθενήσει. Εάν αρρωστήσετε, κρατείστε απόσταση από τους άλλους για να μην τους μεταδώσετε τη νόσο.
Μην πηγαίνετε στη δουλειά ή στο σχολείο εάν αρρωστήσετε, αλλά μείνετε στο σπίτι σας για να μην μεταδώσετε την ασθένεια και στους άλλους.
Καλύψτε το στόμα και τη μύτη σας με μαντήλι όταν βήχετε ή φτερνίζεστε. Πετάξτε το μαντήλι στα σκουπίδια μετά τη χρήση του. Με αυτόν τον τρόπο, προστατεύετε τους άλλους. Το συχνό πλύσιμο χεριών θα σας προστατέψει από τα μικρόβια. Πλύνετε τα χέρια σας συχνά, ειδικά μετά τον βήχα ή το φτέρνισμα. Τα καθαριστικά χεριών που περιέχουν αλκοόλ είναι επίσης αποτελεσματικά. Αποφύγετε να ακουμπάτε τα μάτια σας, τη μύτη ή το στόμα σας, γιατί με αυτόν τον τρόπο εξαπλώνεται η μόλυνση.
Επικοινωνήστε με τον ιατρό σας αν παρουσιάσετε συμπτώματα γρίπης και αποφύγετε το νοσοκομείο, στο οποίο θα πάτε με υπόδειξη ιατρού ή όταν έχετε σοβαρή νόσηση ή ανήκετε στις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Ένας γνωστός κίνδυνος
Κατά την περίοδο 2012-13 ήταν αναμενόμενο να κυκλοφορήσει εκ νέου ο ιός της πανδημικής γρίπης Α (Η1Ν1), αφού είναι γνωστό ότι οι πανδημίες αυτού του τύπου συνεχίζονται και τα επόμενα χρόνια από την αρχική εμφάνισή τους. Το καλύτερο προληπτικό μέτρο έναντι της γρίπης συνεχίζει να αποτελεί το εποχικό εμβόλιο που έχει εξαιρετική ασφάλεια και αποτελεσματικότητα, ενώ το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ τονίζει την ανάγκη συνεχιζόμενου εμβολιασμού των ευπαθών ομάδων, καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα.
Επίσης, ο εμβολιασμός του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού είναι εξαιρετικής σημασία,ς όχι μόνο για λόγους ατομικής προστασίας, αλλά κυρίως για την προστασία των ευαίσθητων ομάδων του πληθυσμού που νοσηλεύεται στα νοσοκομεία.
Ο πόλεμος του εμβολίου
Τα προηγούμενα χρόνια, το αντιγριπικό εμβόλιο δέχθηκε μεγάλο πόλεμο από περιορισμένη ομάδα ειδικών και μη ατόμων, που ούτε λίγο ούτε πολύ προεξοφλούσαν τον αφανισμό, μέσω αδιόρατων παρενεργειών, όσων τολμούσαν να το κάνουν. Τα εκατομμύρια των (άσκοπων) παραγγελιών, ο σκοτεινός ρόλος των φαρμακευτικών εταιρειών και η συνήθης καχυποψία και αντίδραση πολλών συνανθρώπων μας, άφησε απροστάτευτο μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, ένα μέρος του οποίου βιώνει τα βαριά και επικίνδυνα συμπτώματα της γρίπης από το στέλεχος του ιού Η1Ν1.
Οι Κασσάνδρες κάθε χρόνο διαψεύδονται, αφού οι παρενέργειες του εμβολίου Η1Ν1 είναι αμελητέες, δεν διαφέρουν σε τίποτα από τις αντίστοιχες του εποχικού εμβολίου και η κηρυσσόμενη καταστροφή της (εμβολιασμένης) ανθρωπότητας αποδεικνύεται, για άλλη μια φορά, μύθος. Τη φετινή χρονιά, ενώ έχουμε ήδη μπει στο δεύτερο μήνα του 2013, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού δεν έχει ενημερωθεί ή αποφασίσει να κάνει το εμβόλιο και μένει στο έλεος ενός ιού, που ενώ συνήθως προκαλεί ήπια λοίμωξη, είναι ικανός να προκαλέσει το θάνατο ακόμη και εντελώς υγιών ατόμων.
Η καθυστερημένη αντίδραση
Η γρίπη Η1Ν1 όχι μόνο δεν έχει εξαφανιστεί, αλλά και η πιθανότητα μετάλλαξής της σε πιο επικίνδυνη μορφή παραμένει υπαρκτή. Οι αρμόδιες υγειονομικές αρχές, όμως, αφού εδώ και μήνες δεν έκαναν το παραμικρό για να αποτρέψουν την εξάπλωση της γρίπης και να ενημερώσουν τον κόσμο ώστε να εμβολιαστεί και αφού είδαν ότι ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία αρχίζει να γίνεται σοβαρός, άρχισαν να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, φοβούμενοι το κόστος που θα επιφέρει ο πιθανός θάνατος αθώων ανθρώπων.
Η γρίπη Η1Ν1, όμως, συνεχίζει να εξαπλώνεται και να προκαλεί είτε μεγάλη ταλαιπωρία των πολιτών στα νοσοκομεία, ιδίως αν απαιτηθεί νοσηλεία σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας είτε ακόμη και αθώα θύματα, αφού τόσο η αμέλεια των κρατικών αρχών και των πολιτών, όσο και η συνεχιζόμενη παραπληροφόρηση, εμπόδισε τον κόσμο να εμβολιαστεί και να προστατευθεί από ένα ιό, που μπορεί να αποδειχθεί πολύ επικίνδυνος για την υγεία του. Οι ειδικοί επιστήμονες του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.) τονίζουν την αναγκαιότητα του εμβολιασμού, έστω και την ύστατη ώρα, ανθρώπων που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου καθώς όπως έχει αποδειχθεί τα θανατηφόρα κρούσματα και οι εισαγωγές σε Μ.Ε.Θ., αφορούν κυρίως ανθρώπους που στην πλειονότητά τους δεν έχουν εμβολιαστεί…
Επικοινωνία: stefanogiannis@gmail.com
Πηγές:
http://www.keelpno.gr
http://www.flu.sa.gov.au
http://www.who.int/csr/disease/swineflu/en/index.html
http://www.cdc.gov/h1n1flu
