Χανιώτισσες σε… ανδροκρατούμενα επαγγέλματα

Με γυναίκες που μέσα από τη δραστηριοποίησή τους σε ανδροκρατούμενους χώρους σπάνε τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις μιλούν σε αυτό το αφιέρωμα οι “διαδρομές”, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Γυναίκας.

Πέντε Χανιώτισσες που δείχνουν τον «δρόμο» ώστε ακόμη περισσότερες να πάρουν θάρρος και να ακολουθήσουν αυτό που αγαπούν κόντρα σε κάθε εμπόδιο και κοινωνική νόρμα.

Το “κορίτσι της Τροχαίας Χανίων ”

Η 29χρονη αστυνομικός Γωγώ Μπομπολάκη υπηρετεί στην Τροχαία Χανίων και σήμερα στην Δίκυκλη τροχονόμευση, από το 2018 όταν έλαβε μετάθεση από την Αθήνα. Είναι μητέρα ενός παιδιού 1,5 ετών. Τη συναντήσαμε εν ώρα υπηρεσίας στο κέντρο Χανίων καθώς ήταν έτοιμη να παραλάβει καθήκοντα μετά από τροχαίο ατύχημα στην οδό Ακρωτηρίου.

Την ρωτάμε για το επάγγελμα της και μας απαντά: «Ήθελα πάρα πολύ να υπηρετήσω στην ΕΛ.ΑΣ. γιατί μου αρέσει η επαφή με τους πολίτες. Άλλωστε το επάγγελμά μας έχει μέσα την προσφορά στο κοινωνικό σύνολο από όποιο πόστο κι αν υπηρετείς, στην Τροχαία, την Ασφάλεια κ.ά. Ο αστυνομικός επιτελεί ένα διαρκές έργο, όχι μόνο όταν είναι υπηρεσία αλλά πάντα. Απλά η θέση στη Δίκυκλη τροχονόμευση επειδή οδηγούμε μηχανές, χρειάζεται περισσότερη προσοχή διότι υπάρχουν απρόβλεπτοι κίνδυνοι. Η μηχανή από μόνη της αποτελεί κίνδυνο κι αυτό το βλέπουμε εμείς οι τροχονόμοι ακόμη πιο πολύ καθώς διαχειριζόμαστε την έρευνα για πολλά τροχαία ατυχήματα.

Επειδή είμαστε πολλές ώρες πάνω στην μηχανή έχουμε τεταμένη την προσοχή μας και σε συνεχή ετοιμότητα. Ευτυχώς μέχρι στιγμής προσωπικά δεν μου έχει συμβεί κάτι».

Όσο για τα σχόλια που ακούει από πολίτες εν ώρα υπηρεσίας η κα Μπομπολάκη μας λέει:

«είναι πάντα καλοπροαίρετα. Από τις γυναίκες ακόμη περισσότερο, γιατί πολλές φορές με σταματάνε και μου εκφράζουν τον θαυμασμό τους, λέγοντάς μου ότι αντιπροσωπεύω επάξια το γυναικείο φύλλο. Ειδικά τώρα, που έχω γίνει μαμά και έχω ένα παιδάκι 1,5 ετών, παρατηρώ ότι και τα παιδάκια στη θέα μιας αστυνομικού σε μηχανή ενθουσιάζονται. Κι αυτό μου αρέσει ακόμη πιο πολύ γιατί ακριβώς αυτό το πρότυπο του αστυνομικού θα ήθελα να εκπέμπω.

Σε όσα κορίτσια θα ήθελαν να ακολουθήσουν τον συγκεκριμένο κλάδο, επισημαίνει ότι «πρόκειται για ένα επάγγελμα πολύ όμορφο και η δική μου κόρη εάν ήθελε να το ακολουθήσει, θα της το ευχόμουν με όλη μου την καρδιά. Γιατί είναι ένα επάγγελμα που σε κάνει να είσαι σε μόνιμη εγρήγορση, ετοιμότητα και αποκτάς εμπειρία σε πάρα πολλά θέματα. Κυρίως είναι ένα επάγγελμα που προσφέρει στον άνθρωπο».

Στο τιμόνι ενός λεωφορείου

Εδώ και 18 χρόνια η Μαρία-Ειρήνη (Μαριλή) Καπή εργάζεται στο ΚΤΕΛ Χανίων- Ρεθύμνου, αρχικά ως εισπράκτορας και τα τελευταία χρόνια ως οδηγός σε σχολικό λεωφορείο, στο δρομολόγιο Χανιά – Θέρισο. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Παράλληλα με τη δουλειά της κάνει και το μεταπτυχιακό της στον τομέα της εκπαιδευτικής ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο της Κύπρου!

Όπως μας λέει οι δεσμοί της με το ΚΤΕΛ εκτός από επαγγελματικοί είναι και συναισθηματικοί αφού ιδιοκτήτες και οδηγοί λεωφορείων υπήρξαν ο παππούς της, ο πατέρας της και σήμερα ο αδελφός της. Τη συναντάμε στον χώρο του ΚΤΕΛ, ενώ έχει μαζί της την 5χρονη κόρη της…

Τη ρωτάμε πώς αποφάσισε να επιλέξει τη συγκεκριμένη ενασχόληση και μας απαντά: «αρχικά εργάστηκα με μερική απασχόληση εδώ στο ΚΤΕΛ και αργότερα μετά την ολοκλήρωση των σπουδών μου ξεκίνησα να εργάζομαι με πλήρη απασχόληση. Άρχισα να εργάζομαι για να καλύψω ένα μέρος των εξόδων μου ως φοιτήτρια. Κατά κάποιο τρόπο στο ΚΤΕΛ Χανίων – Ρεθύμνου, υπάρχει και μια συνέχεια αφού ο παππούς μου, ο πατέρας μου και τώρα πια ο αδελφός μου ήταν ιδιοκτήτες λεωφορείου. Επομένως ήταν ένα ισχυρό κίνητρο για μένα αφού τα πρώτα δρομολόγια έγιναν με την υποστήριξή τους και έχοντάς τους συνοδηγούς. Αρχικά ο παππούς πριν πολλά χρόνια και τα τελευταία 37 χρόνια ο πατέρας μου ενώ τώρα πια ο αδελφός μου».

«Είναι ένα επάγγελμα αρκετά απαιτητικό εάν σκεφτείς ότι κρατάς στα χέρια σου τις ζωές των ανθρώπων που μεταφέρεις και μάλιστα όταν πρόκειται για παιδιά, μαθητές. Από την άλλη πιστεύω ότι όταν κάποιος κάνει μια δουλειά που αγαπάει και την υπηρετεί σωστά, αποδίδει κιόλας» μας λέει η κα Καπή. Και προσθέτει: «πέρα από την επαγγελματική κατάρτιση που χρειάζεται κάποιος να έχει, αυτό που χρειάζεται είναι να αναπτύξει και κάποια άλλα χαρακτηριστικά όπως είναι η υπομονή στον δρόμο αλλά και το να μπορεί να παίρνει γρήγορες και σωστές αποφάσεις σε μια απαιτητική στιγμή, διότι δεν λείπουν και οι δύσκολες συνθήκες όταν π.χ πρόκειται για έντονα φυσικά φαινόμενα. Έχεις πάντα ένα πολύ μεγάλο μερίδιο ευθύνης όσον αφορά την σωματική ακεραιότητα των άλλων».

Όσο για τα σχόλια που ακούει από πολίτες που τη βλέπουν στο τιμόνι λεωφορείου, επισημαίνει πως «ο κόσμος ακόμη δεν έχει εξοικειωθεί πλήρως με αυτή την εικόνα, της γυναίκας οδηγού, συνήθως εκπλήσσονται. Τα περισσότερα σχόλια είναι θετικά, έχω μόνο όμορφες στιγμές και από επιβάτες και από άλλους πολίτες. Σχόλια θαυμασμού και ενθουσιασμού και όχι σχόλια επικριτικά».

(φωτ. Δημήτρης Ραμουτσάκης)

Ταξιδεύοντας στις θάλασσες του κόσμου

Παραδοσιακό ανδροκρατούμενο προπύργιο τα καράβια -ιδίως τα ποντοπόρα- σπάνια συναντούσε κανείς μέχρι πριν λίγα χρόνια γυναίκα ναυτικό. Όχι όμως πια. Η Χανιώτισσα Αφροδίτη Ζουμπούλη είναι μια από τις γυναίκες αυτές που με θάρρος διεκδικούν να κάνουν τα όνειρά της πραγματικότητα και να ταξιδέψουν στις θάλασσες του κόσμου.
Τη συναντήσαμε σε ένα διάλειμμα από τη σχολή της. Την Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Κρήτης. Πριν λίγο καιρό ολοκλήρωσε και το πρώτο εκπαιδευτικό της μπάρκο ως δόκιμη μηχανικός.

«Το πλοίο ήταν γκαζάδικο, το “Atalanta” και το μπάρκο κράτησε 5 μήνες και 1 εβδομάδα. Ταξιδέψαμε στον Ινδικό Ωκεανό. Σρι Λάνκα, Κουβέιτ, Φουτζέιρα…», μου λέει.

Τη ρωτάω αν, όταν αποφάσισε να σπουδάσει ναυτικός και μάλιστα μηχανικός, την προβλημάτισε ότι πρόκειται για ένα επάγγελμα που εργάζονται σχεδόν αποκλειστικά άντρες:

«Αρχικά ήθελα πλοίαρχος να γίνω. Είναι λιγότερο χειρωνακτική δουλειά, χωρίς να είναι πιο εύκολη. Μέσα στη Σχολή όμως όταν άρχισα να ακούω για τις μηχανές μού άρεσε και είπα ότι θέλω να μάθω γι’ αυτές. Με ενθάρρυναν και κάποιοι καθηγητές μου, που ήταν χρόνια στα καράβια και μού έλεγαν “μπορείς”. Υπήρχαν βέβαια και άλλοι που ήταν επιφυλακτικοί απέναντι στα κορίτσια του έτους μου, ως προς το να διαλέξουμε τη μηχανή. Θεωρώ ότι αυτό είναι λογικό. Παλαιότερα το καράβι ήταν πιο δύσκολο, είχε περισσότερη χειρωνακτική δουλειά. Τώρα όμως χρειάζεται περισσότερο να γνωρίζεις τον χειρισμό των μηχανημάτων και τη συντήρησή τους. Χρειάζεται περισσότερο μυαλό καθώς η τεχνολογία σου λύνει τα χέρια σε πολλά θέματα».

Στην απόφαση της Αφροδίτης να διαλέξει τη θάλασσα έπαιξε ρόλο και το γεγονός ότι ο πατέρας της είναι στο Πολεμικό Ναυτικό. Ωστόσο, η μετάβαση από τη θεωρία στην πράξη δεν ήταν εύκολη. «Δυσκολεύτηκα να βρω καράβι επειδή είμαι γυναίκα και μηχανικός. Οι αιτήσεις μου ξαφνικά χανόντουσαν μόλις έβλεπαν δόκιμος μηχανής – γυναίκα. Ετσι όταν βρήκα πλοίο ήμουν πολύ χαρούμενη», σημειώνει η Αφροδίτη και προσθέτει για τις πρώτες στιγμές στο καράβι: «Όταν πήγα εκεί είχα πάθει πλάκα βλέποντας το πλοίο. Ήταν τεράστιο. Η υποδοχή ήταν πολύ καλή. Από όλους τους αξιωματικούς και βέβαια από τον Α’ μηχανικό που με στήριζε πάντα».

Οι δυσκολίες στο επάγγελμα του ναυτικού είναι μεγάλες. Για την Αφροδίτη, ωστόσο, δεν υπήρξε καμία στιγμή που να την έκανε να μετανιώσει για την επιλογή της: «Μπήκα αποφασισμένη ότι θα κάνω το ταξίδι, θα το ολοκληρώσω και μετά θα αποφασίσω. Στην αρχή όταν βγήκα είχα προβληματιστεί αν είχα δουλέψει σωστά γιατί κατά τη διάρκεια του ταξιδιού δεν λείπουν οι εντάσεις. Όμως περνώντας ο καιρός και συνειδητοποιώντας από πού είχα ξεκινήσει και πού είχα φτάσει, είπα ότι μού αξίζει που είμαι εδώ και θέλω να συνεχίσω».

Οι γονείς της δέχθηκαν την απόφασή της να γίνει ναυτικός και δεν κρύβουν τον θαυμασμό τους για το θάρρος της (η μαμά ίσως να ήθελε ένα πιο ασφαλές επάγγελμα και χωρίς… μουτζούρα, μού εξομολογείται η Αφροδίτη). Για την ίδια, όμως, η θάλασσα είναι συνυφασμένη με τα όνειρά της: «Θέλω να φτάσω όσο πιο ψηλά μπορώ στο επάγγελμά μου και μετά από εκεί αν δω ότι είμαι ικανοποιημένη με αυτά που έχω κάνει, ίσως σταματήσω για να φτιάξω μια οικογένεια ή να προσπαθήσω να συνδυάσω τη θάλασσα με την οικογένεια, με ταξίδια στο εσωτερικό κ.λπ. Η αλήθεια είναι ότι αγαπάω τη θάλασσα και τα καράβια και δεν θέλω να τα αφήσω. Προσπαθώ γι’ αυτά και θα ήθελα πάντα με κάποιο τρόπο να είμαι εκεί».

Η ζωή πίσω από το τιμόνι ενός ταξί

Βρίσκεται στο τιμόνι του ταξί εδώ και 20 χρόνια περίπου. Από τις πρώτες γυναίκες επαγγελματίες οδηγούς στα Χανιά που τόλμησαν να ακολουθήσουν ένα κατεξοχήν “αντρικό” επάγγελμα.

«Το ταξί είναι οικογενειακή επιχείρηση. Εργαζόταν ο σύζυγός μου, όμως έτυχε να διοριστεί στο Δημόσιο και έτσι αποφάσισα να ασχοληθώ με τη δική μας επιχείρηση», εξηγεί η κ. Νεκταρία Φραγκεδάκη.

Η αντιμετώπιση από τους συναδέλφους ήταν αρχικά κάπως επιφυλακτική άλλωστε το επάγγελμα όπως λέει ήταν μέχρι πρόσφατα καθαρά ανδροκρατούμενο: «Υπήρχε αρχικά μια δυσπιστία. Στην πορεία όμως με δέχθηκαν, αφού το επάγγελμα έχει να κάνει με τις ικανότητες του οδηγού κι όχι αν είναι άνδρας ή γυναίκα. Το ίδιο και με τους πελάτες. Τα πρώτα χρόνια ίσως να υπήρχε μια επιφυλακτικότητα κυρίως από κάποιους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας που είχαν συνηθίσει να βλέπουν άνδρες στο τιμόνι. Όμως με το πέρασμα των χρόνων μας αποδέχθηκαν και πλέον νομίζω ότι πολλοί μας εμπιστεύονται περισσότερο καθώς όπως μας λένε οδηγάμε πιο ήρεμα, δεν είμαστε νευρικές και φροντίζουμε πολύ περισσότερο τα αυτοκίνητά μας».

Ωστόσο, τα πράγματα στο επάγγελμα δεν είναι και τόσο ρόδινα καθώς πρόκειται για μια σκληρή και απαιτητική δουλειά: «Οι δυσκολίες είναι πολλές. Σε αυτό το επάγγελμα έχεις να κάνεις με πολλά και διάφορα. Κυρίως σε ό,τι αφορά την οικογένεια γιατί αναγκάζεσαι να εργαστείς πολλές ώρες για βγει το μεροκάματο. Δηλαδή δουλεύουμε από 12 έως και 15 ώρες ημερησίως, με κάποιο διάλειμμα. Βεβαία τον χειμώνα είναι πιο χαλαρή η δουλειά αλλά το καλοκαίρι δουλεύουμε με εντατικούς ρυθμούς. Αυτό δυστυχώς σε κάνει να μην έχεις προσωπική ζωή κι όταν εξασφαλίσεις λίγες ώρες έχεις ανάγκη να κοιμηθείς για να είσαι νηφάλιος. Άλλωστε το ταξί θέλει νηφαλιότητα, καθαρό μυαλό και υπευθυνότητα. Μεταφέρεις κόσμο».

Από τη δουλειά του ταξί δεν λείπουν και οι κίνδυνοι ειδικά τις βραδινές ώρες: «Υπάρχουν πολλά που μπορεί να συμβούν. Από μια ληστεία μέχρι ένα τροχαίο που μπορεί να σου στοιχίσει τη ζωή. Προσωπικά δεν εργάζομαι τις νυχτερινές ώρες και ευτυχώς μέχρι τώρα αυτά τα 20 χρόνια δεν μου έχει τύχει κάτι σοβαρό που να με κλονίσει και να με κάνει να πω ότι θέλω να σταματήσω. Από την άλλη, ευτυχώς υπάρχει το σύστημα ασφαλείας που έχει το ραδιοταξί “Ερμής” στο οποίο εργαζόμαστε και το οποίο παρακολουθεί πού βρίσκεται το κάθε αυτοκίνητο και βέβαια αν παραστεί ανάγκη με το πάτημα ενός κουμπιού ανά πάσα στιγμή έρχονται σε εσένα άλλοι συνάδελφοι. Νιώθουμε ασφάλεια λοιπόν».

Τι όμως χρειάζεται να έχει κάποιος για να ακολουθήσει το επάγγελμα του οδηγού ταξί;

«Πρώτα από όλα να σου αρέσει να οδηγείς», σημειώνει η κα Φραγκεδάκη και συμπληρώνει:

«Πρέπει επίσης να είσαι επικοινωνιακός και να δέχεσαι τα “θέλω” και τη σκέψη του πελάτη, μέσα πάντα σε όρια. Οι πελάτες συνήθως “ανοίγονται” στους οδηγούς και εκφράζουν τα παράπονά τους, εξομολογούνται τα προβλήματά τους κ.λπ. Εσύ λοιπόν πρέπει να είσαι θετικός».

15 χρόνια στην Πυροσβεστική

Δεκαπέντε χρόνια εργάζεται στην Πυροσβεστική Χανίων η Αννα Δρακάκη. Οταν ξεκίνησε, το 2003 η Πυροσβεστική Χανίων είχε μία ακόμα γυναίκα πυροσβέστρια. Ολα αυτά τα χρόνια η Άννα Δρακάκη έχει συμμετάσχει σε πολλές επιχειρήσεις για την κατάσβεση πυρκαγιών με κάποιες να είναι εξαιρετικά επικίνδυνες.

Όπως η ίδια λέει στις “διαδρομές”, το 2003 ξεκίνησε ως εποχιακή πυροσβέστρια, το 2012 έγινε πενταετής και το 2017 μονιμοποιήθηκε, δηλαδή συνολικά εργάζεται στην Πυροσβεστική 15 χρόνια.

Θυμάται ότι στο ξεκίνημά της οι γυναίκες ήταν δύο.

Για το πως είναι να εργάζεται ανάμεσα σε πολλούς άνδρες, μας λέει: «Στην αρχή έβλεπα στο βλέμμα κάποιων μία δυσπιστία αλλά πιστεύω, με την ικανότητα και τη δουλειά που έδειξα, απέδειξα ότι μπορώ να ανταπεξέλθω σε οποιοδήποτε συμβάν».

Για τους λόγους που αποφάσισε να εργαστεί στην Πυροσβεστική και τι ήταν αυτό που την οδήγησε σε αυτήν την επιλογή, σημειώνει:

«Κατ’ αρχήν, η αγάπη για το συνάνθρωπο. Το να προσφέρεις και να βλέπεις στα βλέμματά τους την ικανοποίηση όταν το αποτέλεσμα είναι καλό. Το να προσφέρω ό,τι καλύτερο μπορώ».

Η Άννα έχει πάρει μέρος σε επιχειρήσεις για κατασβέσεις, για απεγκλωβισμό ανθρώπων σε τροχαία, για αντιμετώπιση πλημμύρων, για διασώσεις ζώων.

Έντονα θυμάται το 2013 στο Βαμβακόπουλο, τότε που, όπως λέει, «φυσούσε έντονα και δεν προλαβαίναμε να σβήνουμε το ένα κατάστημα μετά το άλλο. Οπως και το 2010 στο Λούλο Κεραμειών, σε δασική πυρκαγιά οι φλόγες πεταγόντουσαν πάνω μας και ο ένας έσβηνε τον άλλον. Οι στάχτες ερχόντουσαν στις πλάτες μας και νιώθαμε να καίγονται οι στόλες μας.

Ηταν πολύ μεγάλη φωτιά. Μας πήρε περίπου δύο μέρες για να την κατασβέσουμε».

Για τον κίνδυνο αναφέρει: «Πάντα υπάρχει κίνδυνος για τη σωματική ακεραιότητα. Με την εμπειρία που αποκτάμε όσο περνούν τα χρόνια, προσπαθούμε να προφυλασσόμαστε έτσι ώστε να μπορέσουμε να προσφέρουμε, γιατί αν δεν προφυλακτούμε, δεν θα προσφέρουμε κιόλας. Τότε στο Λούλο υπήρχε η αίσθηση του φόβου. Ήμασταν εποχιακοί ακόμα αλλά με εμπειρία στη δασοπυρόσβεση. Ηταν το αντικείμενό μας η δασοπυρόσβεση. Τώρα είμαστε γενικών καθηκόντων».

Σε ό,τι αφορά άλλες επιχειρήσεις που έχει πάρει μέρος, καταθέτει:

«Οπωσδήποτε ο απεγκλωβισμός από ασανσέρ μπορεί να φαίνεται εύκολο αλλά είναι δύσκολο αντικείμενο γιατί υπάρχει ο κόσμος που πανικοβάλλεται μέσα στο ασανσέρ και πρέπει να τον ηρεμήσεις, να τον καθησυχάσεις μέχρι να βρεις τον τρόπο να τον βγάλεις».

Επίσης έχει πάρει μέρος σε διασώσεις ζώων και σχετικά αναφέρει:

«Μπορεί να φαίνεται και αυτό εύκολο αλλά εμένα μου έχουν τύχει τρεις φορές γατάκια μέσα σε κάδους απορριμμάτων, να έχουν σφηνώσει στη σωλήνα αποστράγγισης και θέλει πολύ ιδιαίτερο χειρισμό εκείνη τη στιγμή για να το σώσεις. Θες τροχό με λεπτό χειρισμό, σαν χειρουργική επέμβαση, για να κόψεις λίγο τη σωλήνα για να μπορείς να το απεγκλωνίσεις.

Συνήθως τα γατάκια απο τον φόβο τους ανεβαίνουν σε ψηλά δέντρα και προσπαθούμε να βρούμε τρόπο να τα κατεβάσουμε. Και περιμένει ο πολίτης να μας δει να τα κατεβάζουμε.

Μπορεί να ζητήσουμε και τη συνδρομή της ΔΕΗ για να μας βοηθήσει».

Μετά από 15 χρόνια στην Πυροσβεστική η Άννα θα πει:

«Είμαι πολύ περήφανη που ασχολούμαι με την Πυροσβεστική. Ήταν όνειρο ζωής. Το κατάφερα βέβαια σε λίγο μεγαλύτερη ηλικία να μονιμοποιηθώ. Δεν θα το άλλαζα γιατί μ’ αρέσει ο κίνδυνος και να βοηθάω».

Παρασκευάς Περάκης, Ελένη Φουντουλάκη και Γιώργος Ουντράκης στην εβδομαδιαία επισκόπηση με το ζήτημα του πολέμου στην Ουκρανία να κυριαρχεί…