(όπως τους λένε στην Ασηγωνιά)
Γύπες – Καναβοί, έτσι λένε στην Ασηγωνιά τα πουλιά που καθαρίζουν τη Μαδάρα από ψοφίμια.
Τα λέγαμε στο καφενείο του Βαγγέλη του Δραμηλάρη ένα δροσερό Αυγουστιάτικο απόγευμα κάτω από τις μουριές, μεταξύ τσικουδιάς και καφέ.
– Εγέμισενε η Μαδάρα καναβούς. Δεν εξανάδα εγώ τόσους σας! Μου είπε ένας παλιός βοσκός που ακόμα ανεβαίνει στη Μαδάρα. Ομως η αιτία να ασχοληθώ με τους καναβούς και ν’ ανέβω δυο φορές στη Μαδάρα για το χατήρι τους, ήταν η κουβέντα που κάναμε με τον Στέλιο Αγγελάκη του Μανώλη, από το Περαχώρι.
Ηταν η ημέρα, πριν κάμποσο καιρό, που όπως γίνεται συνήθως, ετοιμάζονταν για κάποια εκδήλωση. Ηταν η ημέρα που σφάζανε τα ζώα και ο Στελής ήταν εκεί με το 4×4 φορτηγάκι του και δεχόταν ότι ήταν για πέταμα από τα σφαγμένα ζώα, δηλ. κοιλιές, ποδαράκια, συκωταριές.
– Στέλιο, είντα θα τα κάμεις ετούτανε;
– Θα τα πάω αύριο στο Καταγόρι να ταΐσω τσοι φίλους μου, τσοι καναβούς.
Πληροφορήθηκα λοιπόν, πως κάθε φορά που γίνεται κάποια εκδήλωση στην Ασηγωνιά, δηλ. γάμος ή βάφτιση, ο Στελής είναι εκεί και τα μαζεύει και τα πηγαίνει σε ένα συγκεκριμένο μέρος. Εκεί δεν αργούν οι καναβοί – γύπες να τα μυριστούν και να πέσουν πάνω τους κατά δεκάδες και να τα “καθαρίσουν”. Ετσι λοιπόν και οι καναβοί έχουν το μερτικό τους σε κάθε Ασηγωνιώτικη εκδήλωση… Το ίδιο συμβαίνει και όταν κάποια αίγα ή πρόβατο ψοφήσει. Τότε οι καναβοί θα το πάρουν αμέσως χαμπάρι, όπως μου είπαν από πολύ μακριά, θα προσέλθουν στο τσιμπούσι και σε λίγη ώρα θα έχει απομείνει από την αίγα ή το πρόβατο μόνο τα κόκαλα.
Ομως… ποτέ -όπως με διαβεβαίωσαν αρκετοί βοσκοί που τους ρώτησα- δεν θα ακουμπήσουν ζωντανή αίγα ή πρόβατο.
– Και λίγο λίγο να “παίζει” το αμάτι ντου, δεν το ακουμπούν. Περιμένουν να ψοφήσει για ν’ αρχίξουν να το τρώνε. Βέβαια, δεν συμβαίνει το ίδιο με άλλα αρπακτικά όπως οι Mαυροκοράκοι και οι Bασιλαετοί – Kοκαλάδες – Bιτσίλες. Αυτοί θα ορμήξουν στο νεογέννητο ριφάκι – αρνάκι και θα το σκοτώσουν με το ράμφος τους. Αυτή είναι η αιτία που οι βοσκοί θεωρούν τους καναβούς – γύπες φίλους τους.
– Αυτά είναι χρειγιαζούμενα πουλιά, που ξεβρομίζουν τη Μαδάρα από τα ψοφίμια. Γιατί οι Μαυροκοράκοι απού γέμισενε ο κόσμος, στραβώνουν τα ριφάκια και οι Βιτσίλες – Αετοί τα αρπούνε και τα σκοτώνουνε, μου είπε ο Στελής ο Παπαδονικολάκης που τον βρίσκεις και Καλόγερο και συνέχισε: Μια φορά στο μιτάτο του Μπουγιούκαλου θωρούνε μια Βιτσίλα να κρατά ένα γουρουνάκι. Επαίξασί ντου μια μπαλωτέ και φοβηθήκενε και το παραίτησενε και έπεσενε κάτω. Ητανε ακόμη ζωντανό και το ταΐζανε χουμά και μεγάλωσενε και εγίνηκενε μεγάλος χοίρος.
Οταν πριν κάμποσες δεκαετίες, που κι εγώ φορτωμένος το τσιφτέ μου περνοδιάβαινα τη Μαδάρα κυνηγώντας πέρδικες και λαγούς, είχα μια συνάντηση με καναβούς – γύπες. Βρισκόμουν πίσω από τον “Πρινέ” στο ύψος “Γυπές” στη Βορεινάδα, όταν αντίκρισα ένα μεγάλο κοπάδι καναβούς να καταβροχθίζουν με βουλιμία μια ψόφια αίγα. Προσπάθησα να πάω πολύ κοντά. Ομως οι διαθέσεις τους απέναντί μου δεν ήσαν και τόσο καλές. Ετσι τους άφησα στην ησυχία τους, αφού πρώτα τους παρατήρησα από μακριά αρκετή ώρα. Εντύπωση μου έκανε όταν έφυγαν χορτασμένοι και με γεμάτο το στομάχι τους ήταν αδύνατο να πετάξουν. Πήγαιναν στην άκρη, στο περίχειλο και απογειώνονταν προς τα κάτω.
Μου πέρασε από το μυαλό να σκοτώσω έναν καναβό, να του βγάλω τα φτερά, να τα δώσω σε κάποιον λαγουτιέρη. Όμως δεν το έκανα. Ευτυχώς, γιατί θα είχα τύψεις συνειδήσεως.
Τις επόμενες ημέρες ανέβηκα με τον Μανώλη στον “Κούμαρο – Αχλαδόλακκο”. Εδώ, αυτή τη φορά ήμουν τυχερός. Οπως έστριψα το βλέμμα προς τα πάνω, παρατήρησα καμιά δεκαριά γύπες – καναβούς να κάθονται στο περίχειλο. Τους έφερα κοντά με τη φωτογραφική μηχανή και τους απαθανάτισα. Ομως μου είπε ο Μανώλης, φαίνεται πως είχε ψοφήσει εκεί καμιά αίγα, γιατί τους είδε και αυτός αρκετές φορές τις τελευταίες ημέρες.
Για σου Σήφη μα τα ωραία σου μας φέρνεις πολλές αναμνήσεις