» Μιλώντας με τους Χανιώτες βετεράνους του επαγγέλματος
Μία ώρα μπροστά γυρίζουν οι δείκτες των ρολογιών τα ξημερώματα της Κυριακής καθώς τίθεται σε ισχύει η θερινή ώρα. Ετσι, στις 3 μετά τα μεσάνυχτα πρέπει να γυρίσουμε τα ρολόγια μας μία ώρα μπροστά και να δείχνουν 4. Με αφορμή, λοιπόν, αυτή την αλλαγή, τα “Χ.Ν.” κάνουν μία μικρή αναδρομή στον… χρόνο και στην τέχνη του ρολογιού.
Οι νέοι ρολογάδες
Ο Γιάννης Τζομπανάκης είναι 25 χρονών και ασχολείται επαγγελματικά στο δικό του μαγαζί με την τέχνη του ρολογιού. Ενας από τους νεότερους ρολογάδες έμαθε να επισκευάζει ρολόγια μηχανικά, αναλογικά, ψηφιακά και τοίχου. «Τα μηχανικά ρολόγια είναι τα πιο παλιά. Ο θείος μου έφτιαχνε ρολόγια πάνω από 40 χρόνια εγώ πήρα το μαγαζί από τον θείο μου και έμαθα την τέχνη. Συνεχίζουμε την παράδοση, φτιάχνουμε ακόμα και πολύ παλιά ρολόγια τοίχου, χειρός εφόσον υπάρχουν και ανταλλακτικά. Εξ αρχής μου άρεσε η συγκεκριμένη δουλειά, είναι κάτι διαφορετικό. Είναι ωραίο να διορθώνεις παλιά ρολόγια και να βλέπεις πως ήταν οι παλιοί μηχανισμοί. Κάθε ρολόι και κάθε μηχανισμός είναι ξεχωριστός. Δεν είναι εύκολο να φτιάχνεις όλα τα ρολόγια όμως με μεράκι και όρεξη όλα γίνονται σαν καινούργια».
Μηχανισμοί με ρουμπίνια!
Αναζητώντας τους παλαιότερους ρολογάδες των Χανίων ήρθαμε σε επαφή με τον κ. Γιάννη Ρουμελιωτάκη παλιό συνταξιούχο ρολογά που μας διηγήθηκε τη δική του ιστορία. «Ασχολούμαι με το επάγγελμα από το 1958, από τότε μπήκα στην τέχνη, 56 χρόνια είμαι στη δουλειά. Επισκευάζω ρολόγια χειρός, τσέπης, τοίχου. Ξεκίνησα να φτιάχνω ρολόγια, γιατί ένας γείτονας με πήρε μαζί του όταν ήμουν 12 χρονών και ήμουν φτωχό παιδί. Σήμερα οι άνθρωποι αναγκάζονται να επισκευάσουν τα ρολόγια τους λόγω της κρίσης, ειδικά αν είναι ακριβά, γιατί δεν έχουν όλη τη δυνατότητα να αγοράσουν καινούργια». Οπως πρόσθεσε ο κ. Ρουμελιωτάκης από την αρχή του άρεσε η ιδέα να επισκευάζει ρολόγια και να έρχεται σε επαφή με ρολόγια ακριβά, πιο φθηνά, με πολλά καράτια και ρουμπίνια. Οι μηχανισμοί μετριούνται σε ρουμπίνια ακόμη και σήμερα, αλλά μόνο στα πολύ ακριβά ρολόγια.
Δύσκολη δουλειά
Την αγάπη του για την τέχνη του ρολογιού εξέφρασε και ο κ. Κυριάκος Κυριακάκης επίσης συνταξιούχος, ο οποίος διατηρούσε και το δικό του Χρυσοχοείο πριν δώσει τα ηνία στα παιδιά του.
«Ασχολούμαι με τη δουλειά από το 1956, όταν τελείωσα το δημοτικό μέχρι και σήμερα. Ξεκίνησα να δουλεύω σε κάποιο άλλο μαγαζί σαν ρολογάς και μετά άνοιξα το δικό μου, όταν τελείωσα τον στρατό. Το μαγαζί τώρα το έχουν τα παιδιά μου εγώ έχω πάρει σύνταξη και τα βοηθάω, γιατί είναι λίγοι πλέον αυτοί που ξέρουν τη τέχνη του ρολογιού». Οπως ανέφερε, δεν είναι εύκολο να επισκευάζει κανείς ρολόγια πλέον οι περισσότεροι χρυσοχόοι αλλάζουν μόνο μπαταρίες, γιατί οι μηχανισμοί είναι πολύπλοκοι.
Αυτά τα γνωρίζατε;
• Τα πρώτα μηχανικά ρολόγια δαπέδου δημιουργήθηκαν τον 13ο αιώνα στην Ευρώπη, αλλά δεν ήταν ακριβή. Πριν εμφανιστούν τα ρολόγια οι άνθρωποι μετρούσαν τον χρόνο χρησιμοποιώντας οβελίσκους όπως οι Αιγύπτιοι, οι οποίοι έβλεπαν τη σκιά και καταλάβαιναν την περίοδο της ημέρας. Από την άλλη οι αρχαίοι Ελληνες έβλεπαν την προβολή της περιόδου χρησιμοποιώντας κλεψύδρες νερού.
• Τα ρολόγια όπως τα ξέρουμε σήμερα εμφανίστηκαν τον 17ο αιώνα και ήταν προσιτά στις τιμές, ώστε να τα αγοράζουν τόσο πλούσιοι όσο και απλοί πολίτες. Βέβαια, τα πρώτα ρολόγια τα φορούσαν μόνο οι γυναίκες, ενώ οι άντρες χρησιμοποιούσαν τα ρολόγια τσέπης. Στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο έγινε κατανοητή η ανάγκη για τη συνέπεια στην ώρα και έτσι και οι άντρες αναγκάστηκαν τα φορούν ρολόγια.
Η αλλαγή της θερινής ώρας
Η πρώτη φορά που έγινε αναφορά για θερινή ώρα ήταν από τον Βενιαμίν Φραγκλίνο σε ένα γράμμα του που δημοσιεύθηκε σε μία γαλλική εφημερίδα. Στο συγκεκριμένο γράμμα δεν υπήρχε καμία αναφορά για αλλαγή της ώρας, αλλά μόνο η πρόταση που έλεγε να ξυπνούν οι άνθρωποι μία ώρα νωρίτερα.
Σχετικά με τη χώρα μας η θερινή ώρα πρώτη φορά εφαρμόστηκε δοκιμαστικά το 1932 από τις 6 Ιουλίου μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου και τα ρολόγια είχαν τεθεί μία ώρα μπροστά. Στην πορεία αυτό δεν επαναλήφθηκε καθώς από τις 5 Ιουλίου μέχρι τις 28 Ιουλίου στις 4 π.μ. ώρα, το 1916, τα ρολόγια στην Ελλάδα είχαν τεθεί 25 λεπτά μπροστά στην εισδοχή της ώρας ζώνης.
Ωστόσο, η διαφορά σε σχέση με το φως του Ηλιου που ορίζει και τον πραγματικό χρόνο ήταν πολύ μεγάλη σε σχέση με τα δυτικά τμήματα της χώρας και ιδίως της Κέρκυρας. Γι’ αυτό τον λόγο το εγχείρημα της θερινής ώρας εγκαταλείφθηκε.
Το 1970 μετά το πέρας της ενεργειακής κρίσης που ξέσπασε στην Ευρώπη και συγκεκριμένα το 1973 εφαρμόστηκε η θερινή ώρα από μεγάλο μέρος των κρατών της Ευρώπης συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας με έναρξη το 1975.
