Σε βασική πύλη εισόδου της Νοτιοανατολικής Ευρώπης για το φυσικό αέριο εξελίσσεται η Ελλάδα, η οποία -μέσα από πλέγμα ολοκληρωμένων ή εν εξελίξει επενδύσεων, όπως ο αγωγός TAP, ο τερματικός σταθμός στη Ρεβυθούσα και τα FSRU Αλεξανδρούπολης- αποκτά υψηλή χωρητικότητα σε αέριο και υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Παράλληλα, προχωρούν ηλεκτρικές διασυνδέσεις και αναθερμαίνονται «ξεχασμένα» ενεργειακά πρότζεκτ, όπως ο πετρελαιαγωγός Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης, που τοποθετούν τη χώρα σε ακόμα πιο καίριο σημείο του ευρωπαϊκού ενεργειακού χάρτη.
Στο σκηνικό αυτό, μέσα και από νέες διασυνδέσεις, η Ελλάδα αποκτά -μεταξύ άλλων- τις προϋποθέσεις, για να αναδειχθεί στα επόμενα χρόνια σε εξαγωγό καθαρής πράσινης ενέργειας, ενώ χάρη και στην ανάπτυξη των ΑΠΕ αναμένεται να εξοικονομήσει το 2023 περίπου 2 δισ. ευρώ από χρήματα που θα διατίθενταν για την εισαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Τα παραπάνω προκύπτουν από την ομιλία που έκανε σήμερα, από τη Θεσσαλονίκη, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωνσταντίνος Σκρέκας, μιλώντας στο συνέδριο της voria.gr, με θέμα την ενεργειακή κρίση και τη Βόρεια Ελλάδα.
«Πριν από πέντε-έξι χρόνια, δεν ήμασταν καν στον ενεργειακό χάρτη. Μπήκαμε στον χάρτη αυτό, όταν καταφέραμε το 2012-2014 να περάσει από τη χώρα μας, αντί της Βουλγαρίας, ο αγωγός ΤΑΡ (Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου). Στη συνέχεια ενισχύθηκε η θέση μας μέσα από τη δυνατότητα για τον τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη και προσεχώς στην Κόρινθο, (πρότζεκτ) που βρίσκεται κοντά στη λήψη της επενδυτικής απόφασης. Όλες αυτές οι προσπάθειες θα φέρουν χαμηλότερη τιμή ενέργειας και μάλιστα προβλέψιμη» είπε ο κ. Σκρέκας.
Οι νέες διασυνδέσεις και ο αγωγός Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης
Ποιες είναι όμως οι νέες καίριες διασυνδέσεις της χώρας, στις οποίες αναφέρθηκε;
Ο κ. Σκρέκας αναφέρθηκε, πρώτον, στην προωθούμενη ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου (σ.σ. μέσω της GREGY συνδέονται για πρώτη φορά τα ηλεκτρικά συστήματα της Ευρώπης με την Αφρική, διαμέσου της Ελλάδας, για τη μεταφορά 100% πράσινης ενέργειας).
Δεύτερον, έκανε μνεία στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αυστρίας – Νοτιοδυτικής Γερμανίας, η οποία θα επιτρέψει η ενέργεια που παράγεται στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με εκείνη που θα έρχεται στην Ευρώπη μέσω της Αφρικής να διοχετεύεται σε όλη τη Γηραιά Ήπειρο.
Τρίτον, υπενθύμισε πως συζητείται η κατασκευή πετρελαιαγωγού μεταξύ του Μπουργκάς στη Βουλγαρία και της Αλεξανδρούπολης, ενός έργου που -όπως εκτίμησε- αν προχωρήσει, θα αναβαθμίσει τον ρόλο της Ελλάδας ως ενεργειακού κόμβου και πυλώνα ενεργειακής ασφάλειας για όλη την Ευρώπη, ενώ έχει μεγάλη σημασία σε ό,τι αφορά τα οικονομικά στοιχεία.
Αναφερόμενος ειδικά στις ΑΠΕ, ο κ. Σκρέκας υπενθύμισε ότι, βάσει έρευνας της ΕΥ, η Ελλάδα θεωρείται ως η δεύτερη ελκυστικότερη χώρα παγκοσμίως ως προς την προσέλκυση επενδύσεων σε ΑΠΕ, ενώ διατύπωσε την εκτίμηση ότι «είναι η πρώτη φορά που μπορούμε να έχουμε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος σε σχέση με τις χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά, λόγω της ηλιακής ενέργειας». Επανέλαβε δε, πως στόχος είναι ως το 2030 το 80% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας να προέρχεται από ΑΠΕ.
Επενδύσεις πολλών δισ. σε ΑΠΕ και αποθήκευση ενέργειας
Ο υπουργός τόνισε ότι για να επιτευχθούν οι στόχοι, χρειάζονται επενδύσεις άνω των 15 δισ. ευρώ σε έργα ΑΠΕ, συν άλλα 10 δισ. για συστήματα αποθήκευσης ενέργειας και διασυνδέσεις, χωρίς να συνυπολογίζονται τα 15 δισ., που θα διατεθούν για αναβάθμιση του ηλεκτρικού δικτύου της χώρας.
Αναφερόμενος στις επιδοτήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα και το φυσικό αέριο, ο υπουργός το χαρακτήρισε ως σημαντικό μέτρο: «Δεν είμαστε ικανοποιημένοι, αλλά βοηθάμε όσο μπορούμε. Επιδοτούμε και το πετρέλαιο θέρμανσης, με το επίδομα να διπλασιάζεται. Θα συνεχίσουμε αυτή την πολιτική που περιορίζει σημαντικά το κόστος για τα νοικοκυριά όσο μας επιτρέπει ο δημοσιονομικός χώρος».
Απαντώντας σε ερώτημα για το πώς στηρίχθηκαν οι επιχειρήσεις, εν μέσω της ενεργειακής κρίσης, ο κ. Σκρέκας τόνισε: «Αλλάξαμε την εμπορική πολιτική των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας. Αλλάξαμε τα δεδομένα με τη ρήτρα αναπροσαρμογής και επιδοτούμε την τιμή και εφαρμόσαμε μηχανισμό φορολόγησης, που προσαρμόζεται στα εκάστοτε δεδομένα. Περιορίσαμε έτσι το πρόβλημα, χωρίς όμως να έχει λυθεί ολοκληρωτικά. Σημαντική παρέμβαση κάναμε και στους επαγγελματικούς μετρητές, ώστε να απορροφήσουμε το 70% – 85% της αύξησης στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και να μην κλείσουν. Στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις μέτρα και προγράμματα έχουν υιοθετηθεί, προκειμένου και εκεί να μπορέσει να μειωθεί η τελική τιμή ρεύματος. Δίνουμε κίνητρα για φωτοβολταϊκά. Η εξοικονόμηση ενέργειας είναι η μεγάλη προσπάθεια».
Ο κ. Σκρέκας υποστήριξε ακόμα ότι το σημερινό μοντέλο ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη «δεν δουλεύει πια» και δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο για υιοθέτηση της πρότασης της ελληνικής κυβέρνησης για την εφαρμογή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου στο επόμενο, έκτακτο Συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στις 13 Δεκεμβρίου.
Ο Σ. Φάμελλος για την ενεργειακή κρίση, την επανακρατικοποίηση της ΔΕΘ και τις τιμές ενέργειας
Στο μεταξύ, την πεποίθηση ότι η ενεργειακή κρίση στην Ελλάδα δεν είναι απότοκο του πολέμου στην Ουκρανία, αφού η χώρα βρισκόταν σε αρνητική θέση ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2019 και κυρίως από τον Αύγουστο του 2021, με τη ρήτρα αναπροσαρμογής, εξέφρασε ο τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτης Φάμελλος, βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης.
Πρόσθεσε ότι, βάσει στοιχείων της Eurostat, το 2019 η Ελλάδα βρισκόταν στη 16η θέση στην ακρίβεια ως προς το (ενεργειακό) κόστος των επιχειρήσεων (μετά από όλες τις προσαυξήσεις, φόρους και χρεώσεις), ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2022 κατατάσσεται πλέον δεύτερη. Υποστήριξε δε, ότι η Ελλάδα σήμερα είναι η ακριβότερη χώρα στη χονδρεμπορική τιμή ενέργειας σε όλη την Ευρώπη, ότι το κόστος της ενέργειας για τους δήμους είναι 2,5 φορές υψηλότερο, ενώ στις δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης – αποχέτευσης, στη μέση τάση, το κόστος της ενέργειας για τον Σεπτέμβριο ήταν έξι φορές μεγαλύτερο μετά τις επιδοτήσεις.
Επιπλέον, είπε χαρακτηριστικά, «η κυβέρνηση τραβάει από την αγορά δισεκατομμύρια, για να τα επιστρέψει μετά σε επιδοτήσεις. Πάνω από 3,8 δισ. τράβηξε από την αγορά το τελευταίο 18μηνο, για να τα δώσει σε επιδοτήσεις. Πόσο φιλελεύθερο είναι αυτό; Στην επιχειρηματικότητα πάντως, δεν τα δίνει τελικά».
Κληθείς να σχολιάσει πρόσφατη ανάρτηση βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για επανακρατικοποίηση της ΔΕΗ, ο κ. Φάμελλος υποστήριξε ότι κάτι τέτοιο θα διασφάλιζε χαμηλές και σταθερές τιμές για όλους και μάλιστα με πολύ χαμηλό κόστος ανάκτησης, σε σχέση με την επιδότηση.
Υποστήριξε ότι η κυβέρνηση επέλεξε πολύ γρήγορα να πουλήσει όλα τα ενεργειακά εργαλεία της χώρας, ενώ διατύπωσε την εκτίμηση ότι το μεγάλο θέμα της Ελλάδας για τα επόμενα χρόνια ως προς το ενεργειακό είναι ότι δεν έχει επάρκεια δικτύων, για να συνδεθούν ούτε τα έργα (ΑΠΕ), που έχουν λάβει έγκριση περιβαλλοντικών όρων. «Αυτό μας οδηγεί προς μια φούσκα και ένα βραχυκύκλωμα και στην πράσινη ενέργεια» υπογράμμισε.
