Η πρόσφατη ανακοίνωση της εταιρείας χαμηλού κόστους Ryanair να καταργήσει την βάση της στα Χανιά και να μεταφέρει το αεροπλάνο που διατηρούσε από το αεροδρόμιο «Δασκαλογιάννης» στο αεροδρόμιο Tegel του Βερολίνου έχει προκαλέσει σοκ στη τοπική κοινωνία.
Τούτο διότι η αποχώρηση της εν λόγω εταιρείας θα σημάνει την απώλεια χιλιάδων επισκεπτών που θα προστεθούν στους ήδη χιλιάδες επισκέπτες οι οποίοι χάθηκαν κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου όταν ξανά η Ryanair είχε αποφασίσει την ακύρωση των πτήσεων από τα Χανιά προς Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πάφο.
Η συνολική απώλεια από τον Νοέμβριο του 2017 έως και τον Οκτώβριο του 2018 υπολογίζεται ότι θα είναι πάνω από 220.000 επισκέπτες με μέσο όρο παραμονής στην ευρύτερη περιοχή 10 ημέρες έκαστος σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα του ΜΑΙΧ/Π.Κ. Ακόμα όμως και αυτός να μην είναι ο πραγματικός μέσος όρος, διότι οι επισκέπτες την χειμερινή περίοδο υποθέτουμε ότι θα διαμένουν λιγότερες ημέρες, οι συνολικές χαμένες διανυκτερεύσεις θα ξεπεράσουν το 1.200.000 συνολικά.
Είναι προφανές ότι αυτές οι διανυκτερεύσεις δεν αφορούν τις εκτός πόλης μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες αλλά κυρίως τα μικρά καταλύματα, τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, τα Airbnb, τις ενοικιαζόμενες βίλλες ακόμα και τις διανυκτερεύσεις με φιλοξενία πχ η επίσκεψη γονέων στο φοιτητή ή σε συγγενικά και φιλικά πρόσωπα.
Εν ολίγοις, ενδιαφέρον παρουσιάζει το μέγεθος των απωλειών που θα υπάρξει συνολικά για την τοπική οικονομία εφόσον ο επισκέπτης είναι καταναλωτής μίας ευρείας γκάμας τοπικών προϊόντων και υπηρεσιών. Και επειδή η εν λόγω εταιρεία χαμηλού κόστους μετέφερε επισκέπτες που καταναλώνουν αυτή ακριβώς την ευρεία γκάμα η αποχώρηση της πλήττει το σύνολο της τοπικής οικονομίας. Άλλωστε σύμφωνα με την εν λόγω έρευνα του ΜΑΙΧ/ΠΚ τα τελευταία 4 χρόνια δηλαδή από την έλευση της Ryanair στα Χανιά, φαίνεται να κερδίζει έδαφος η απλή διαμονή ενώ το all inclusive παρουσιάζει κάμψη.
Εν ολίγοις, η είσοδος της Ryanair, που για την ακραία κερδοσκοπική και αντιδεοντολογική συμπεριφορά ουδείς θα πρέπει να αμφιβάλλει, οδήγησε όχι μόνο σε μία αλλαγή της σύνθεσης του εισερχόμενου τουρισμού αλλά στην αποκέντρωση και στη διάχυση του τουριστικού προϊόντος σε ευρύτερες επαγγελματικές ομάδες. Μετέτρεψε δηλαδή τον τουρισμό στα Χανιά από υπόθεση ολίγων σε υπόθεση σχεδόν όλων. Επιπλέον συνέβαλλε έστω αναιμικά στον στρατηγικό στόχο που είχε τεθεί στο δημόσιο διάλογο για επέκταση της τουριστικής περιόδου ενώ οδήγησε σε μία πτώση της τιμής των αεροπορικών εισιτηρίων και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής εφόσον έδωσε την δυνατότητα στους Χανιώτες για φθηνές διακοπές. Το σημαντικότερο όμως όλων ήταν η σημαντική ανοικοδόμηση κυρίως στο τομέα της μετασκευής κατοικιών με αποτέλεσμα να περιοριστούν οι επιπτώσεις της κρίσης της ελληνικής οικονομίας στην ευρύτερη περιοχή.
Τα αίτια της αποχώρησης της Ryanair
Ο κίνδυνος όμως αποχώρησης της Ryanair ή και μείωσης των δρομολογίων είχε επισημανθεί από την Πρωτοβουλία Πολιτών Ενάντια στην Εκχώρηση του Αεροδρομίου «Δασκαλογιάννης» εξαιτίας της εισόδου της Fraport και της τιμολογιακής πολιτικής που θα ακολουθούσαν οι Γερμανοί στα εκχωρημένα περιφερειακά αεροδρόμια. Το θέμα της αποχώρησης της Ryanaiρ, όπως έχουμε διατυπώσει και σε παλαιότερο άρθρο, είναι πρόβλημα κυρίως αντιθέσεων και ανταγωνισμού οι οποίοι προκύπτουν μετά την απορρύθμιση της αγοράς των αερομεταφορών. Στην Ευρώπη έχουν διαμορφωθεί δύο ισχυροί “παίκτες” και πόλοι. Ο ένας είναι αυτός του γερμανικού κρατικού αερομεταφορέα Lufthansa και του δικτύου της Star Alliance, σχήμα στο οποίο συμμετέχει και η Aegean με το οποίο συνδέεται ευθέως και η Fraport εφόσον η Lufthansa είναι μέτοχος της τελευταίας. Ο πόλος αυτός ενισχύθηκε ιδιαίτερα από την πρόσφατη κατάρρευση της Γερμανικής εταιρείας χαμηλού κόστους Air Berlin εφόσον τα αεροπλάνα και το δίκτυο της τελευταίας εξαγοράστηκαν και χρησιμοποιούνται πλέον από την Lufthansa μέσω της θυγατρικής της επίσης εταιρείας χαμηλού κόστους Eurowings.
O δεύτερος πόλος είναι αυτός της Ryanair ο οποίος προσφάτως ενισχύθηκε με τον έλεγχο μίας νέας αυστριακής εταιρείας, της Laudamotion, ιδιοκτησίας του γνωστού Niki Lauda εταιρεία η οποία έως προσφάτως συνεργαζόταν με την αεροπορική εταιρεία Condor θυγατρική του γερμανικού κολοσσού tour operator, Thomas Cook Group. Η πρόσφατη απόκτηση ενός ποσοστού 25% της Laudamotion από τους ιρλανδούς οδήγησε στη διακοπή της συνεργασίας της γερμανικης Condor με την Laudamotion με αποτέλεσμα τις πωλήσεις και το μάνατζμεντ της τελευταίας να αναλάβουν οι Ιρλανδοί της Ryanair. Για να ενισχυθεί η Laudamotion και η διείσδυση της στη μεγάλη γερμανική αγορά αποφασίστηκε να τεθεί σε λειτουργία από την 1η Ιουνίου 2018 μία νέα βάση στο αεροδρόμιο Tegel του Βερολίνου με 17 προορισμούς συμπεριλαμβανομένων πτήσεων προς την Κέρκυρα, Ηράκλειο, Κω και Ρόδο. Ταυτόχρονα η Ryanair ανάλαβε να ενισχύσει το πτητικό έργο της Laudamotion με την παραχώρηση 6 αεροπλάνων τα οποία θα μετακινούσε από κάποιες άλλες βάσεις. Είναι προφανές ότι η Ryanair μετακίνησε τα δύο αεροπλάνα από Χανιά και Αθήνα στο Βερολίνο ακυρώνοντας τα δρομολόγια για να ενισχύσει το πτητικό έργο της θυγατρικής της πλέον Laudamotion. Επέλεξε όμως να τα μετακινήσει από αυτές τις βάσεις και όχι από κάποιες άλλες εξαιτίας του υψηλού κόστους που απορρέει από την τιμολογιακή πολιτική του διαχειριστή των αεροδρομίων ή της μη επιδότησης της από τους τοπικούς φορείς ή εξαιτίας του συνδυασμού και των δύο.
Με λίγα λόγια η αποχώρηση των Ιρλανδών από τα Χανιά είναι αποτέλεσμα κερδοσκοπικών πολιτικών και αντιθέσεων στην ευρύτερη αγορά των αερομεταφορών στην Ευρώπη. Αυτό όμως είναι το γενικότερο πλαίσιο διότι υπάρχει και ένα ειδικό που σχετίζεται με την τιμολογιακή πολιτική που εφαρμόζει η Fraport σε όλα τα αεροδρόμια διεθνώς αλλά και στα υπό κατάληψη ελληνικά συμπεριλαμβανομένου και αυτού των Χανίων.
H εκδήλωση της Fraport στα Χανιά
Η γερμανική εταιρεία κατέλαβε στη κυριολεξία τα 14 κερδοφόρα ελληνικά περιφερειακά αεροδρόμια συμπεριλαμβανομένου και του αεροδρομίου Δασκαλογιάννης των Χανίων κατόπιν ενός πρωτόγνωρου εκβιασμού που άσκησε η γερμανική κυβέρνηση στο ελληνικό κράτος και τους Έλληνες πολίτες. Για την καταβολή, υποτίθεται, του ποσού εξαγοράς δανείστηκε από ελληνικές τράπεζες και τράπεζες διακρατικού χαρακτήρα στις οποίες το ελληνικό δημόσιο κατέχει σημαντικό ποσοστό. Ο Γερμανός «επενδυτής» ο οποίος θα έφερνε χρήματα για την ανάπτυξη αποδείχτηκε μία απάτη. Η απόφαση της Fraport να διοργανώσει εκδήλωση στα Χανιά σκοπεύει κυρίως στην ανάπτυξη των δημοσίων σχέσεων και στην εξεύρεση κοινωνικών ερεισμάτων διότι το αεροδρόμιο Χανίων παραδόθηκε ολοκαίνουργιο και η κατασκευή του έγινε με χρήματα Ελλήνων και Ευρωπαίων πολιτών. Λίγα πράγματα μπορούν να γίνουν σε ένα ολοκαίνουργιο αεροδρόμιο. Αυτό που θα μπορούσε πράγματι να γίνει είναι να αυξηθεί ο αριθμός των πτήσεων και ο εισερχόμενος τουρισμός καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, να μπορεί να ταξιδεύει ο κάτοικος της Δυτικής Κρήτης με φθηνά εισιτήρια και να μην υπάρχουν μονοπώλια στις αερομεταφορές, να μην υποβαθμίζεται ένα διεθνές αεροδρόμιο σε τοπικό κλπ. Σε αυτά τα ζητήματα η Fraport έχει πράξει ακριβώς το αντίθετο.
Ο γράφων κατανοεί ορισμένους καλοπροαίρετους πολίτες και ορισμένα τοπικά ΜΜΕ τα οποία υποστηρίζουν ότι η εκδήλωση θα πρέπει να πραγματοποιηθεί και η τοπική αυτοδιοίκηση θα πρέπει να συμμετέχει. Να ξεκαθαρίσουμε λοιπόν ότι κανένας δεν πρέπει να εμποδίσει την Fraport να κάνει την εκδήλωση της αλλά και κανένας δεν μπορεί να απαγορέψει σε φορείς της κοινωνίας των πολιτών. σε κινήματα και σε πολίτες να εκφράσουν την αντίθεση τους, τη διαμαρτυρία τους και να διαδηλώσουν ενάντια σε μία εταιρεία που επέβαλε στη χώρα μία αποικιακή σύμβαση και που έως σήμερα λειτουργεί ενάντια στο δημόσιο συμφέρον ενώ εμποδίζει την τοπική κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη. Είναι δημοκρατική κατάκτηση η διαφωνία, η διαδήλωση και η απεργία και αυτές οι κατακτήσεις είναι μη διαπραγματεύσιμες. Ως εκ τούτου η δήλωση του Δημάρχου Χανίων κ. Α. Βάμβουκα να χαρακτηρίσει «αντιδημοκρατική συμπεριφορά» το κάλεσμα της Πρωτοβουλίας Πολιτών Ενάντια στην Εκχώρηση του «Δασκαλογιάννης» στους πολίτες να διαδηλώσουν έξω από το χώρο της εκδήλωσης είναι επιεικώς ατυχής και δεν συνάδει με τα δημοκρατικά ήθη.
Η αποικιοκρατική σύμβαση με τη Fraport θα πρέπει να ακυρωθεί διότι όχι μόνο είναι προϊόν εκβιασμού αλλά επειδή εμποδίζει την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας και αφαιρεί σημαντικούς πόρους οι οποίοι μεταφέρονται στο γερμανικό δημόσιο. Η λύση είναι η δημιουργία ενός Ενιαίου Φορέα Διαχείρισης Αερολιμένων όπου τα κέρδη θα επανεπενδύονται στην ανάπτυξη των αεροδρομίων προς όφελος των τοπικών κοινοτήτων. Την ίδια στιγμή θα χρηματοδοτούνται τα ζημιογόνα αεροδρόμια των ακριτικών περιοχών τα οποία θα πρέπει να εξακολουθήσουν να εξυπηρετούν εθνικούς και κοινωνικούς σκοπούς χωρίς επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού όπως συμβαίνει τώρα.
