H ιστορία της πόλης

Ξανά στην επικαιρότητα, μετά την απόφαση του τοπικού συμβουλίου της Σούδας, για την επανατοποθέτηση του αγάλματος του πρίγκιπα Γεωργίου. Οι απόψεις προφανώς διίστανται.

Εξαρτάται από ποια σκοπιά το βλέπει ο καθένας. Εκείνοι που που το βλέπουν ως δικαίωση της μοναρχίας, καθώς και το γεγονός ότι είχε αντιπαλότητα με τον Βενιζέλο, αντιτίθενται και θεωρούν προσβολή την επανατοποθέτησή του. Μια άλλη μερίδα πολιτών το βλέπει σαν αποκατάσταση ενός έργου Τέχνης εκείνης της εποχής. Υπάρχουν κι εκείνοι, που αφουγκράζονται την πόλη και το βλέπουν μέσα από την δική της ματιά.

Η Ιστορία της πόλης ξεκινά από την Νεολιθική εποχή. Οι πρώτοι αποικιστές ήταν Δωριείς… ακολούθησαν οι Ρωμαίοι… οι Άραβες… οι Βυζαντινοί… οι Ενετοί… οι Οθωμανοί και το 1898 οι Μεγάλες Δυνάμεις δημιούργησαν την ημιαυτόνομη Κρητική Πολιτεία με πρωτεύουσα τα Χανιά με ύπατο Αρμοστή τον πρίγκιπα Γεώργιο.

Όλες αυτές οι ιστορικές περίοδοι, είναι κομμάτι της Ιστορίας της πόλης. Μια Ιστορία χιλιετηρίδων, που μαρτυρά, ότι εδώ σ’ αυτό το Νησί, ίσως ξεκίνησε η πρώτη ζωή στη Μεσόγειο, αν πάρουμε σαν μαρτυρία τις Βραχογραφίες του Ασφένδου.

Οι ανασκαφές στον λόφο Καστέλι μάς λένε ότι η περιοχή ήταν κατοικημένη από τη Νεολιθική εποχή… επομένως αυτές οι μαρτυρίες δεν μπορούν να εξαφανιστούν κάτω από την πρόσοψη ενός πεντάστερου ξενοδοχείου, γιατί από εκεί ξεκινάει η ιστορία μας. Από τη Βυζαντινή περίοδο έχουμε τα οχυρωματικά έργα και την αλλαγή του ονόματος από το Αραβικό Rabdh el Djobh (Τυρούπολη, πόλη του τυριού) σε Χανιά. Η Ενετοκρατία άφησε το δικό της αρχιτεκτονικό αποτύπωμα… το ενετικό Λιμάνι… Οι Οθωμανοί έκτισαν νέα Τζαμιά, όπως το Kioutsouk Hassan (Γιαλί Τζαμισί) στο παλιό λιμάνι, καθώς και δημόσια λουτρά, τα Ηamam. Από την Αραβοκρατία έχουμε τον Φάρο στο παλιό Λιμάνι. Από την περίοδο της Κρητικής Πολιτείας, η πόλη και πρωτεύουσα του Νησιού, έπαψε να είναι υποδουλωμένη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία με αρχιτεκτονικό αποτύπωμα τα Νεοκλασικά της Νεάρχου, της Χαλέπας και το ιστορικό Διοικητήριο της Κρητικής Πολιτείας… το κτήριο της 5ης Μεραρχίας. Πολύ σωστά έχει κηρυχθεί από το ΚΑΣ, Αρχιτεκτονικό Μνημείο Δημόσιων Κτηρίων-Διοικητηρίων.

Αυτή η μακραίωνη ιστορία είναι η πραγματικότητα μας.

Όλοι αυτοί που πέρασαν απ’ εδώ σαν κατακτητές, όπως και οι Μεγάλες Δυνάμεις την εποχή της Αρμοστείας… άφησαν το αποτύπωμά τους.

Αυτήν την ιστορία της ιστορικής Πρωτεύουσας της Κρήτης, οφείλουμε να τη διατηρήσουμε, και να την έχουμε στη μνήμη μας για να αποφύγουμε μελλοντικά λάθη.

Τα ιστορικά μνημεία, τα αγάλματα, ακόμα και δρόμοι που φέρουν ονόματα κατακτητών, μαρτυρούν την ιστορική πορεία της πόλης.

Ο ύπατος αρμοστής της Κρήτης ήταν ένα υπαρκτό πρόσωπο, όπως υπαρκτά πρόσωπα ήταν και όλοι οι κατακτητές. Οι Μεγάλες Δυνάμεις, που συνέβαλαν με τη ναυμαχία του Ναβαρίνου, στην απελευθέρωση της χώρας, αναγνώρισαν με το πρωτόκολλο του Λονδίνου το 1830 την ανεξαρτησία του νέου Κράτους και επέβαλαν το πολίτευμα της Μοναρχίας, ένα πολίτευμα που έσυρε τη χώρα σε εθνικές καταστροφές με τους δυνάστες Μονάρχες που κυβερνούσαν.

Η επανατοποθέτηση λοιπόν του αγάλματος δεν σημαίνει απόδοση τιμής, προς τον ύπατο αρμοστή και τον θεσμό της Μοναρχίας, αλλά είναι ένα κομμάτι από το “παζλ” της ιστορίας μας.

Και στην ιστορία μας, όπως στις ιστορίες όλων των Λαών, υπάρχουν και οι σκοτεινές πλευρές της. Αυτές σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται, ούτε να τις διαγράφουμε, αλλά ούτε και να τις προσπερνούμε.