H νευροστατίνη είναι τo νέo φάρμακo στον ορίζοντα κατά του Αλτσχάιμερ

Επιστήμονες από τη Βρετανία και τη Σουηδία ελπίζουν ότι εντόπισαν ένα φάρμακο, που μελλοντικά ίσως μπορεί να προστατεύσει τον εγκέφαλο από τη νόσο Αλτσχάιμερ, δρώντας προληπτικά όπως οι στατίνες, γι’ αυτό ονομάσθηκε «νευροστατίνη». Η εν λόγω δραστική ουσία (Bexarotene) έχει ήδη χρησιμοποιηθεί ως αντικαρκινική, καθώς έχει εγκριθεί από την εποπτική Αρχή των ΗΠΑ, την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), για τη θεραπεία του λεμφώματος.
Αν και η σχετική έρευνα βρίσκεται σε αρχικό στάδιο και τα πρώτα πειράματα έχουν γίνει μόνο σε καλλιέργειες νευρικών κυττάρων στο εργαστήριο και σε νηματώδεις σκώληκες, οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ Μικέλε Βεντρουσκόλο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Science Advances”, διαπίστωσαν ότι η συγκεκριμένη ουσία εμποδίζει το πρώτο στάδιο του θανάτου των εγκεφαλικών κυττάρων.
Όταν η νευροστατίνη δόθηκε εκ των υστέρων σε σκώληκες που είχαν γενετικά τροποποιηθεί και είχαν ήδη αναπτύξει ένα είδος Αλτσχάιμερ, δεν μπόρεσε να «φρενάρει» τη νόσο. Όταν όμως η ίδια ουσία χορηγήθηκε έγκαιρα, προτού καν εμφανισθεί το πρώτο σύμπτωμα, τότε η ασθένεια δεν έκανε την εμφάνισή της στους σκώληκες. Οι ερευνητές αισιοδοξούν ότι και άλλα παρεμφερή χημικά μόρια μπορεί να έχουν ανάλογη προληπτική και προστατευτική δράση.
‘Αλλοι ειδικοί τόνισαν ότι είναι σημαντικό να ξεκαθαρισθεί -μέσα από πειράματα με μεγαλύτερα ζώα- κατά πόσο αυτές οι ουσίες θα μπορούσαν να δοθούν με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα σε ανθρώπους. Αν αυτό όντως επιβεβαιωθεί, τότε όπως οι στατίνες λαμβάνονται προληπτικά για να αποφευχθεί ένα καρδιαγγειακό πρόβλημα, έτσι οι και «νευροστατίνες» θα μπορούσαν να δίνονται για να προλάβουν την τοξική νευροεκφυλιστική διαδικασία του Αλτσχάιμερ.
Εδώ και μια δεκαετία δεν έχουν βρεθεί νέα φάρμακα για την άνοια και το Αλτσχάιμερ. Αντίθετα με τα υπάρχοντα φάρμακα για τη νόσο, τα οποία απλώς καθυστερούν κάπως την εκδήλωση των συμπτωμάτων, οι νευροστατίνες αφήνουν υποσχέσεις ότι θα εμποδίζουν εξ αρχής την ίδια την εκδήλωση της ασθένειας. Προτού όμως γίνουν κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους, οι επιστήμονες θα πρέπει να είναι βέβαιοι για το πώς δουλεύουν οι νευροστατίνες.
Η ουσία βεξαροτένη (bexarotene) είχε προ ολίγων ετών δοκιμασθεί ξανά κατά του Αλτσχάιμερ χωρίς επιτυχία, αλλά τότε οι κλινικές δοκιμές είχαν εστιάσει στην χορήγησή της, όταν πια η ασθένεια είχε προχωρήσει και είχαν σχηματισθεί τοξικές πλάκες της πρωτεϊνης αμυλοειδούς στον εγκέφαλο του ασθενούς. Αυτή τη φορά, οι ερευνητές -ενθαρρυμένοι από τα πειράματα με τους σκώληκες- ακολουθούν διαφορετική στρατηγική: τη χρήση της ίδιας φαρμακευτικής ουσίας αλλά με προληπτικό τρόπο.
Έως το 2050 ο αριθμός των ανθρώπων με Αλτσχάιμερ προβλέπεται ότι, από 40 εκατομμύρια σήμερα, θα φθάσει τα 130 εκατ. παγκοσμίως. «Ο μόνος ρεαλιστικός τρόπος για να σταματήσει αυτή η δραματική αύξηση περιστατικών είναι μέσω προληπτικών μέτρων», ανέφεραν οι ερευνητές.
Αν και ούτε οι νευροστατίνες μπορούν να θεωρηθούν θεραπεία για το Αλτσχάιμερ, σύμφωνα με τους επιστήμονες, πιθανώς μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου, βοηθώντας τις φυσικές άμυνες του οργανισμού να καταστρέψουν τις πρώτες-πρώτες πρωτεϊνες που εγκαινιάζουν την τοξική αλυσίδα της νευροεκφύλισης στον εγκέφαλο.