Η 8η Μαρτίου παγκόσμια ημέρα της γυναίκας είναι η μέρα που όλα τα φώτα στρέφονται πάνω της. Είναι η ημέρα που θυμίζει σε όλους μας τη συμβολή της στην ανάπτυξη και την εξέλιξη.
Kάθε χρόνο, έστω και για λίγο, φωτίζεται ο πολλαπλός ρόλος της γυναίκας: Στο σπίτι, στην οικογένεια, στην εργασία. Κάθε χρόνο, τέτοια ημέρα, θυμόμαστε -πιο έντονα- τους αγώνες, τις διεκδικήσεις, τις κατακτήσεις των γυναικών. Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας (διεθνής ημέρα των δικαιωμάτων των γυναικών) εορτάζεται στις 8 Μαρτίου κάθε έτους.
Εχει τις ρίζες της στις διαμαρτυρίες των γυναικών στις αρχές του 20ού αιώνα στην Ευρώπη και τις Η.Π.Α., που ζητούσαν ίσα δικαιώματα, καλύτερες συνθήκες εργασίας καθώς και δικαίωμα ψήφου.
Η γέννηση του φεμινιστικού κινήματος θεωρείται το 1848, στη Νέα Υόρκη όταν μία ομάδα γυναικών, με επικεφαλής τη Λουκριτία Μοτ και την Ελίζαμπεθ Κάντυ Στάντον, συγκάλεσαν το πρώτο συνέδριο στην ιστορία του φεμινιστικού κινήματος. Εκεί εκτός από το αίτημα της πολιτικής ως ψήφου παρουσιάζονται οι περιορισμοί που επιβάλλονται στις γυναίκες, στις σπουδές, την εργασία και τον γάμο.
Το 1857 εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, διαμαρτυρήθηκαν για τις συνθήκες εργασίας με μία τεράστια εκδήλωση. Λευκοντυμένες, διοργάνωσαν μεγάλη πορεία και πικετοφορία, απαιτώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας, ωράριο 10 ωρών (από τις 16), φωτεινές και υγιεινές αίθουσες εργασίας, κατάργηση των φυλετικών διακρίσεων, άρση της ανισοτιμίας ανδρών και γυναικών, μεροκάματα ίσα με των κλωστοϋφαντουργών και των ραφτών. Η διαδήλωση αυτή χτυπήθηκε άγρια και βάφτηκε στο αίμα.
Μετά την επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία, η φεμινίστρια Αλεξάνδρα Κολοντάι έπεισε τον Λένιν να καθιερώσει την 8η Μαρτίου ως επίσημη αργία.
Τον Φεβρουάριο του 1909 στη Ν. Υόρκη έγινε η 2η μεγάλη μακροχρόνια απεργιακή κινητοποίηση με σύνθημα “Ψωμί και Τριαντάφυλλα”, που κράτησε 13 βδομάδες και συμμετείχαν σ’ αυτήν περισσότερες από 20.000 εργάτριες. Γυναίκες ξυλοκοπήθηκαν, σύρθηκαν στα δικαστήρια, αλλά η απεργία διαλύθηκε όταν έγιναν συμβιβασμοί στις περισσότερες επιχειρήσεις. Ηταν απίστευτος ο ενθουσιασμός και το πείσμα αυτών των γυναικών.
Το 1910 στη 2η Συνδιάσκεψη των Εργαζομένων Γυναικών στο Σοσιαλιστικό Συνέδριο της Κοπεγχάγης, μία σπουδαία γερμανίδα επαναστάτρια η Κλάρα Τσέτκιν (1857 – 1933), εμπνευσμένη από τους αγώνες των αμερικανίδων εργατριών, ως φόρο τιμής στις 2 ιστορικές διαδηλώσεις του 1857 και του 1909, πρότεινε και αποφασίστηκε να οριστεί η 8η Μαρτίου σαν Παγκόσμια Ημέρα των Γυναικών. Επίσημα υιοθετήθηκε το 1911 από τη Σοσιαλιστική Διεθνή.
Θεσμοθετήθηκε το 1977 από τον Ο.Η.Ε., ο οποίος κάλεσε όλες τις χώρες του κόσμου να γιορτάσουν την ημέρα για τα δικαιώματα των γυναικών.
Είναι μια μέρα κινητοποιήσεων σε όλο τον κόσμο για την υποστήριξη της ισότητας και την αξιολόγηση της θέσης των γυναικών στην κοινωνία. Παραδοσιακά, ενώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών και ακτιβιστές διαδηλώνουν σε όλο τον κόσμο για να κάνουν γνωστά τα αιτήματά τους για βελτίωση της θέσης των γυναικών καθώς και να εορτάσουν τις νίκες και τα επιτεύγματα του κινήματος.
Κάνοντας μία ιστορική αναδρομή, βλέπουμε ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα για τη θεσμική κατοχύρωση της ισότητας. Η σύγχρονη Ελλάδα με το Σύνταγμα του 1975, τις διεθνείς συνθήκες και την επιμονή της ελληνικής κοινωνίας, κατόρθωσε να ανήκει στις λίγες χώρες του πλανήτη που έχουν θεσμοθετημένη τη ισότιμη μεταχείριση ανδρών και γυναικών.
ΚΟΡΥΦΑΙΟΣ ΡΟΛΟΣ
Η ημέρα αυτή μας υπενθυμίζει τον κορυφαίο ρόλο της γυναίκας στη ζωή του ανθρώπου και στην ανάπτυξη των σύγχρονων κοινωνιών. Είναι μία ημέρα με ξεχωριστή σημασία.
Είναι μία ημέρα απόδοσης τιμής στους αγώνες του γυναικείου κινήματος, αφορμή για να θυμηθούμε τις μάχες όλων των γυναικών, να συνειδητοποιήσουμε ότι πριν από εμάς οι γυναίκες αγωνίστηκαν για τις «αυτονόητες» σήμερα ελευθερίες και δικαιώματα, να αναμετρηθούμε με τα νέα προβλήματα και τις ανάγκες μας, να διατυπώσουμε τους στόχους μας σε πολιτικό, κοινωνικό και ατομικό επίπεδο να διεκδικήσουμε την ουσιαστική κατοχύρωση της ισότητας των φύλων σε όλες τις εκφράσεις της ζωής. Πέρα και πάνω από επετειακούς χαιρετισμούς και εθιμοτυπίες, ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, υποδεικνύει ότι πρέπει να αναληφθούν περισσότερες πρωτοβουλίες για την εφαρμογή αποτελεσματικών πολιτικών, που αφενός θα εξαλείψουν κάθε είδους διάκριση και ανισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα και αφετέρου θα εγγυηθούν την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής ζωής, όχι μόνο σε ό,τι αφορά στις υποχρεώσεις, αλλά κυρίως στα δικαιώματα.
Γιατί, αν και τις τελευταίες δεκαετίες έχει επιτευχθεί μεγάλη και σημαντική πρόοδος σε θέματα ισότητας, δυστυχώς εξακολουθούν να υφίστανται διακρίσεις και ανισότητες εις βάρος των γυναικών.
Και μην ξεχνούμε άλλωστε ότι η δράση, η πολλαπλή προσφορά, οι αξίες και οι προοδευτικές αρχές της σύγχρονης γυναίκας καθορίζουν τη διαμόρφωση μίας σύγχρονης κοινωνίας. Γι’ αυτό και η συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική, κοινωνική και οικονομική ζωή του τόπου πρέπει να είναι πιο ενεργή, για ένα πιο ανθρώπινο και δημοκρατικό μέλλον της Ελλάδας και της Ευρώπης.
Η παγκόσμια ημέρα των γυναικών μας οπλίζει ακόμη περισσότερο με κουράγιο, δύναμη και αποφασιστικότητα για να αγωνιστούμε για αξιοπρέπεια και ποιότητα ζωής έτσι ώστε η κάθε μέρα μας, να είναι ημέρα της γυναίκας!
Η θέση της γυναίκας στον κόσμο
Οι γυναίκες σ’ όλο τον κόσμο είναι περισσότερο μορφωμένες, παντρεύονται σε μεγαλύτερη ηλικία και ζουν περισσότερο, αλλά εκατομμύρια εξ αυτών παραμένουν αναλφάβητες και όμηροι σε δουλειές με πενιχρές ως μηδενικές αμοιβές, σύμφωνα με μία έκθεση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, που καταγράφει τα βήματα προόδου που σημειώθηκαν κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, το προσδόκιμο όριο ζωής των γυναικών αυξήθηκε από τα 64 έτη στα 72 έτη και ο μέσος όρος που παντρεύονται παγκοσμίως οι γυναίκες αυξήθηκε κατά έναν χρόνο, στην ηλικία των 25 ετών, συγκριτικά με το 1995.
Οι θάνατοι των γυναικών κατά την εγκυμοσύνη παρουσίασαν μείωση κατά 45% στο χρονικό διάστημα 1990 – 2013, όπως τόνισε ο Μπαν, όμως οι αριθμοί παραμένουν υψηλοί στη νότια Ασία και την υποσαχάρεια Αφρική.
Ο εξαναγκασμός παιδιών -κάτω από την ηλικία 18 ετών- να συνάψουν γάμο έπεσε κατά 26% στα ανήλικα κορίτσια το 2010 από ποσοστό 31% που ήταν το 1995, αλλά παραμένει ένα σημαντικό πρόβλημα στον νότια Ασία και την υποσαχάρεια Αφρική.
Παράλληλα, η γυναικεία συμμετοχή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αυξήθηκε, ξεπερνώντας την αντρική συμμετοχή σε όλες σχεδόν τις αναπτυγμένες χώρες και στις μισές από τις χώρες του αναπτυσσομένου κόσμου.
Εν τούτοις σχεδόν τα 2/3 του συνόλου των 781 εκατομμυρίων αναλφάβητων ενηλίκων είναι γυναίκες, ένα ποσοστό που δεν έχει μεταβληθεί τα τελευταία 20 χρόνια.
Επιπρόσθετα, περισσότερο από το 1/3 των γυναικών έχει πέσει θύμα βίας και περίπου τα 2/3 των θυμάτων σε περιστατικά βίας μεταξύ ζευγαριών ή σε υποθέσεις ενδοοικογενειακών ανθρωποκτονιών είναι γυναίκες.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έκθεσης, μόνο οι μισές γυναίκες που βρίσκονται σε ηλικία εργασίας ανήκουν στο παγκόσμιο εργατικό δυναμικό, συγκριτικά με τα 3/4 του αντρικού πληθυσμού και οι γυναίκες συγκεντρώνονται σε εργασίες χαμηλών αμοιβών.
Ξέρατε ότι
• Το 1880 είναι η χρονιά που καταγράφεται επίσημα η πρώτη γυναίκα επιχειρηματίας
• Από το 1920 οι γυναίκες μπορούσαν να εγγραφούν στο Πανεπιστήμιο.
• Μέχρι το 1925 δεν επιτρεπόταν στις γυναίκες να οδηγούν! Τότε ήταν η πρώτη χρονιά που μια γυναίκα έπιασε το τιμόνι.
• Το 1940 οι γυναίκες διεκδικούν και καταφέρνουν να κατοχυρώσουν το δικαίωμα στην ψήφο.
• Το 1963 η Valentina Tereshkova είναι η πρώτη γυναίκα που “πετάει” στο διάστημα
