Τα όρια δημιουργούν το πλαίσιο μέσα στο οποίο κάθε άνθρωπος μπορεί να συνυπάρξει με τους συνανθρώπους του, να αντλεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ικανοποίηση και ασφάλεια, να εξελίσσεται και να δημιουργεί. Πολλές μελέτες δείχνουν ότι όταν οι γονείς θέτουν σταθερά όρια, τα παιδιά μεγαλώνουν έχοντας μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και καλύτερη προσαρμογή στην ομάδα των συνομηλίκων. Εκτός αυτού, γίνονται περισσότερο αυτόνομα.
Η συνέπεια και η σταθερότητα στην εφαρμογή των ορίων, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ολοκληρωμένη και υγιή ανάπτυξη της προσωπικότητας του παιδιού, καθώς και την ομαλή λειτουργία ολόκληρου του οικογενειακού συστήματος. Τα όρια, όσο και αν ακούγεται περίεργο, είναι ένδειξη αγάπης και μέρος της φροντίδας που οι γονείς παρέχουν στα παιδιά τους. Είναι από τα σπουδαιότερα δώρα που μπορεί να προσφέρει ένας γονιός στο παιδί του, από τα σημαντικότερα εφόδια που του δίνει για να μάθει να πορεύεται μόνο του.
Πόσο εύκολο είναι όμως για τους γονείς να προσπαθούν να μεταδώσουν τα όρια όταν είναι τόσο συναισθηματικά εμπλεκόμενοι στο οικογενειακό σύστημα; Καθόλου εύκολο, για αυτό και η οριοθέτηση δεν είναι εύκολη, ούτε επιτυγχάνεται από την μία μέρα στην άλλη. Οι γονείς για να πετύχουν τον στόχο τους, χρειάζεται να είναι πλήρως συνειδητοποιημένοι για το ρόλο και την ευθύνη τους. Να ξέρουν για ποιο λόγο έχουν γίνει γονείς. Ανασφαλείς και ενοχικοί γονείς δεν μπορούν να βοηθήσουν το παιδί. Σε αυτή την αγωνία τους να προσφέρουν και να δείξουν ότι είναι καλοί γονείς, μπαίνουν να παγιδευτούν στην υπερπροστασία των παιδιών και να γίνουν υπηρέτες αυτών.
H ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΡΙΩΝ
Αν οι γονείς δεν θέσουν όρια, τότε το παιδί αισθάνεται ανυπεράσπιστο και απροστάτευτο, αντιλαμβάνεται τον κόσμο ως απειλή, συνεχώς μεταβαλλόμενο και τον γονιό ως ανίσχυρο. Μπερδεύεται και δεν μπορεί να διαμορφώσει μια ξεκάθαρη εικόνα του άγνωστου κόσμου μέσα στον οποίο μεγαλώνει, αλλά και των προθέσεων και των συναισθημάτων των γονιών του απέναντί του. Νιώθει δυστυχισμένο, αποθαρρυμένο, ανασφαλές και συχνά εκδηλώνει προβλήματα στη συμπεριφορά του. Ένα παιδί το οποίο μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον χωρίς κανόνες και σαφή όρια δεν είναι ένα παιδί ελεύθερο. Αντίθετα είναι ένα παιδί σκλαβωμένο σε μια ασαφή και περίπλοκη δομή, μέσα στην οποία δεν μπορεί να καλλιεργήσει το αίσθημα της υπευθυνότητας και της συνεργασίας. Από την άλλη το παιδί που ζει και μεγαλώνει σε ένα υπερβολικά αυστηρό περιβάλλον, δυσκολεύεται να αναπτύξει ενδιαφέροντα, κλίσεις και προτιμήσεις. Συχνά είναι ένα παιδί με χαμηλό αίσθημα αυτοεκτίμησης που μπορεί όμως μελλοντικά να εμφανίσει έντονα σημάδια ανυπακοής και αντίδρασης.
Η οριοθέτηση δεν είναι ωφέλιμη και αναγκαία μόνο για τα παιδιά αλλά και όλο το οικογενειακό σύστημα. Είναι πολλή σημαντική για την διαμόρφωση της ταυτότητας όλων των μελών του οικογενειακού συστήματος, για την κατανόηση των ρόλων τους και την ανάδειξη της εμπιστοσύνης προς τους ίδιους. Η οριοθέτηση βοηθά τους γονείς να ισχυροποιήσουν την προσωπικότητα και το ρόλο τους, να ενισχύσουν τις αξίες και τις στάσεις τους απέναντι στη ζωή και να μπορέσουν να μεταδώσουν όλα αυτά με ένα τρόπο που να μπορεί με ασφάλεια να τροποποιεί κάθε φορά τα χαρακτηριστικά των μελών της οικογένειας. Τα όρια συντελούν στο να υπάρχει ομαλότητα στην επικοινωνία, στις σχέσεις και στην αλληλεπίδραση, βοηθούν την οικογένεια να αντιμετωπίζει καλύτερα κάθε δυσκολία που προκύπτει και οι κανόνες να μπαίνουν με ένα τρόπο κατανοητό και άμεσο, έτσι ώστε η οριοθέτηση να ωφελεί την οικογένεια να ανατρέχει σε αυτούς με ασφάλεια όταν υπάρξει κάποιο πρόβλημα στις σχέσεις.
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ;
Για την οριοθέτηση δεν υπάρχει ένας και μοναδικός οδηγός. Η συμμετοχή των γονέων στην οριοθέτηση του παιδιού, εξαρτάται από το αναπτυξιακό στάδιο στο οποίο το παιδί βρίσκεται. Όσο πιο μικρό το παιδί, τόσο πιο σύντομες, ξεκάθαρες και λιτές οι εντολές του γονιού προς αυτό. Αν πρόκειται για βρέφος ή νήπιο που μόλις άρχισε να στέκεται στα πόδια του, ο γονιός μπορεί να στρέψει την προσοχή του σε μια άλλη δραστηριότητα. Από την άλλη για ένα παιδί άνω των δύο ετών, η εφαρμογή των ορίων είναι πιο σύνθετη διαδικασία, καθώς περιλαμβάνει διάλογο, εξηγήσεις και διαπραγματεύσεις. Συχνά το παιδί από μόνο του προκαλεί το γονιό κάνοντας ερωτήσεις. Απαντήσεις τύπου ΄΄ γιατί έτσι λέω εγώ ΄΄ ή ΄΄ είσαι μικρός ακόμα για να καταλάβεις ΄΄ δεν έχουν αποτέλεσμα, δεδομένου του ότι οι απαγορεύσεις που δεν συνοδεύονται από κάποια εξήγηση δεν γίνονται κατανοητές από το παιδί, αλλά φαίνονται σαν περιορισμός. Κανείς δεν υπακούει απλά επειδή κάποιος του λέει ότι αυτό είναι το σωστό.
Επιπρόσθετα το παιδί μαθαίνει από αυτό που κάνουμε και όχι από αυτό που του λέμε. Το προσωπικό μας παράδειγμα αποτελεί μοντέλο προς μίμηση για το παιδί. Αν δυσκολευόμαστε να βάλουμε όρια σε εμάς πρώτα, τότε πως θα βάλουμε στους άλλους; Τα παιδιά κατανοούν πιο εύκολα το τι είμαστε και πως λειτουργούμε, παρά το τι λέμε. Από την άλλη, στην περίπτωση που ο γονιός παραφερθεί, δεν τελείωσαν όλα. Κανένας δεν είναι τέλειος, αλλά τον τιμά περισσότερο το να το αναγνωρίζει και να παραδέχεται τα λάθη του, γιατί έτσι γίνεται καλύτερος. Τέλειοι γονείς δεν υπάρχουν, όπως δεν υπάρχουν και τέλεια παιδιά.
Τέλος δεν είναι όλα τα θέματα το ίδιο σημαντικά. Ξεχωρίζουμε ποια είναι προς διαπραγμάτευση και ποια όχι. Διαχωρίζω τα ζητήματα και ασχολούμαι με κάποια, όχι με όλα, γιατί αλλιώς θα κάνω κήρυγμα όλη μέρα και το παιδί μου θα γίνει σκέτος τύραννος ή θα απομονωθεί εντελώς. Η σχέση μου μαζί του θα διαταραχθεί και αυτό δεν το θέλω με τίποτα στον κόσμο.
Εν κατακλείδι, τα καλά όρια πλάθουν ευτυχισμένα παιδιά, ικανούς και ολοκληρωμένους ενήλικες, οι οποίοι καθώς μεγαλώνουν θα έχουν περισσότερες ευθύνες, μα και περισσότερα δικαιώματα.
ΟΜΑΔΑ ΓΟΝΕΩΝ
Στη βάση αυτή το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Περιφερειακής Ενότητας Χανίων σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ , θέλοντας να ευαισθητοποιήσει τους γονείς με παιδιά βρεφικής και προσχολικής ηλικίας ( από ενός μηνός έως 6 ετών ) σε θέματα υγιούς ανάπτυξης της προσωπικότητας των παιδιών, πρόκειται να υλοποιήσει τη χρονική περίοδο Μάρτιος – Απρίλιος 2018 ομάδα γονέων με παιδιά προσχολικής ηλικίας.
Η ομάδα γονέων με παιδιά προσχολικής ηλικίας , η οποία θα έχει διάρκεια 8 συναντήσεων, με ημερομηνία έναρξης την Δευτέρα 5 Μαρτίου 2018 και ημερομηνία λήξης την Δευτέρα 30 Απριλίου 2018, θα πραγματοποιείται εβδομαδιαίως κάθε Δευτέρα 10 -11.30 το πρωί στο χώρο του Κέντρου Πρόληψης ( Μιχελιδάκη 17, 1ος όροφος ). Η θεματολογία των συναντήσεων θα καθορίζεται κάθε φορά από τους προβληματισμούς των μελών της ομάδας.
Η συμμετοχή στην ομάδα, η οποία θα είναι ολιγάριθμη και θα κρατηθεί σειρά προτεραιότητας, δεν απαιτεί καμία οικονομική επιβάρυνση.
Για πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής οι ενδιαφερόμενοι γονείς μπορούν να απευθύνονται στη γραμματεία του Κέντρου Πρόληψης στα τηλέφωνα 2821028166 και 2821051214 καθώς και στην ιστοσελίδα www.prolipsichania.gr. Συντονίστριες του προγράμματος θα είναι οι κυρίες Νυσταζάκη Ιωάννα, Κοινωνική Λειτουργός και Τερεζάκη Αλεξάνδρα, Κοινωνιολόγος.
Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Περιφερειακής Ενότητας Χανίων σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ
