ΜΙΑ ΑΕΝΑΗ ΚΥΚΛΙΚΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ
Κάθε γενιά ανθρώπων, που εισέρχεται στο χρονικό φάσμα της ενσυνείδητης παρουσίας της στη γη, αισθάνεται μοναδικά. Αισθάνεται ωσάν να βρίσκεται η ανθρωπότητα στην αφετηρία της, έτοιμη να δεχθεί ένα λειτουργικό πλαίσιο, χτισμένο από μηδενική βάση.
Στην προσπάθειά της, λοιπόν. να οικοδομήσει το δικό της πλαίσιο λειτουργίας, κάθε γενιά, εναντιώνεται στους φραγμούς που βρίσκει μπροστά της. Εναντιώνεται με μια δυναμική, που την οδηγεί σε σύγκρουση, με τις προηγούμενες γενεές. Μια σύγκρουση-πολλές φορές έντονη-που καταλήγει πάντα, σε ήττα της νεότερης γενιάς. Ήττα, που αναγνωρίζεται με τους συμβιβασμούς της και με την απόκτηση πάντα, της ίδιας συνείδησης· της συνείδησης της συνέχειας των γενεών.
Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ
Στην πορεία των αιώνων και για την αποφυγή των ενδοοικογενειακών συγκρούσεων, ανέθεσαν οι παλαιότεροι την ευθύνη της συνειδητοποίησης της συνέχειας των γενεών, στην εκπαίδευση· αρχικά στην άτυπη εκπαίδευση και στη συνέχεια στη συστηματική.
Με τον καιρό και σιγά-σιγά, η συστηματική εκπαίδευση αυτονομήθηκε, ξεπερνώντας τα όριά της. Τα όρια, του να εξοικειώνει και να προσαρμόζει τη συμπεριφορά των νέων ανθρώπων, στις προδιαγεγραμμένες νόρμες των παλαιότερων. Βασική αιτία αυτής της υπέρβασης των ορίων της συστηματικής εκπαίδευσης, ήταν η αναζήτηση και κατάκτηση νέας γνώσης-τις περισσότερες φορές διαφορετικής, ή και αντίθετης της επιβαλλόμενης μέχρι τότε, ως νόρμας.
Επισημαίνεται ότι, για πολλούς αιώνες, οι ρυθμοί και οι ταχύτητες των προηγούμενων εξελίξεων, δεν διαφοροποιούσαν τις σχέσεις μεταξύ των γενεών. Τις κρατούσαν σχεδόν σταθερές, αφού οι νεότερες γενιές μεταπηδούσαν γρηγορότερα στις παλιότερες, απ’ ό,τι η κάθε νέα γνώση.
Η συνείδηση της συνέχειας των γενεών και η συμβίωσή τους στο ενιαίο πλαίσιο του «εμείς», λειτουργούσαν συνεκτικά και πάντα σταθεροποιητικά.
Συνεπώς η βασική, αρχική αποστολή της εκπαίδευσης, για την εξισορρόπηση των δυναμικών διαφορετικών γενεών, λειτούργησε. Λειτούργησε και μάλιστα άκρως επιτυχημένα, αφού, στο πλαίσιο της διαχρονικής συνείδησης της συνέχειας, διαμόρφωσε τα επί μέρους συνεκτικά στοιχεία ταυτότητας, κάθε ευρύτερης της οικογένειας, συλλογικής ιδιαιτερότητας.
Συλλογικής ιδιαιτερότητας, που διαφοροποιείται αναλογικά, από τα ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία της συστηματικής εκπαίδευσης, που επιδέχεται και κατακτά, κάθε γενιά.
Συλλογικής ιδιαιτερότητας, επίσης, η οποία, στα πλαίσια της καλλιέργειας μιας συνείδησης του εμείς, μετατράπηκε σιγά-σιγά σε κυρίαρχο παράγοντα ταυτοποίησης, της συμπεριφοράς κάθε ατόμου.
Έτσι η κάθε-ανατρεπτική αρχικά-νέα γενιά, αναγνωρίζει, μετακινείται και εντάσσεται στο λειτουργικό πλαίσιο των προγόνων της και καθίσταται υπέρμαχος της συλλογικής συνείδησης της συνέχειας, ως πλαίσιο όδευσής της, προς το μέλλον.
ΜΙΑ ΑΝΑΤΡΟΠΗ, ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ
Η συλλογική συνείδηση της συνέχειας των γενεών και η συνείδηση του ‘’εμείς΄΄διαταράχτηκαν έντονα στον αιώνα μας. Διαταράχτηκαν εξαιτίας κάποιων νέων δεδομένων, στην εκπαίδευση και εξαιτίας των αλλαγών που βιώνουμε όλοι στα μεγέθη, καθώς στους ρυθμούς και τις ταχύτητες κινητικότητας, κάθε μορφής.
Τα νέα δεδομένα στην εκπαίδευση δημιουργήθηκαν από τις νέες τεχνολογίες και αρχικά από τις νέες τεχνολογίες της κοινωνίας της πληροφορίας. Οι τεχνολογίες αυτές, με τις πλατφόρμες και τους μηχανισμούς τους, κατέστησαν τον εικονικό κόσμο κυρίαρχο και τον επέβαλαν ομοιόμορφα σ’ όλο τον κόσμο, με το διαδίκτυο.
Σήμερα, για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, βιώνουμε δύο παράδοξα. Το πρώτο παράδοξο σχετίζεται με ένα πρωτόγνωρο γεγονός. Το γεγονός ότι οι παλαιότερες γενεές γνώρισαν τις νέες τεχνολογίες και τον εικονικό κόσμο του διαδικτύου, από τις νεότερες γενιές, μ’ ότι αυτό δημιούργησε στις σχέσεις των γενεών μεταξύ τους και στη συνείδηση της συνέχειας των γενεών.
Το δεύτερο παράδοξο είναι εξίσου σημαντικό και σχετίζεται, με την αλλαγή της αίσθησης του κόσμου. Μια αίσθηση, που καθιστά τον κόσμο μας μικρό και άμεσα προσβάσιμο, απ’ όλους μας, κάθε στιγμή και στο σύνολό του.
Τα εν λόγω δύο παράδοξα, τείνουν να ακυρώσουν την συστηματική εκπαίδευση, όπως τη γνωρίζαμε έως το τέλος του περασμένου αιώνα.
Με άλλα λόγια, τείνουν να ακυρώσουν το ρόλο των παλαιότερων γενεών, στην κοινωνικοποίηση των νέων, αντικαθιστώντας τες με τη γνώση-πολλές φορές, μη έγκυρη.
Η πραγματικότητα αυτή δημιουργεί συνθήκες σύγχυσης και χάους σε όλους. Δημιουργεί συνθήκες σύγχυσης, στις νεότερες γενεές, αφού παραβλέπει και απαξιώνει την εμπειρία των ανθρώπων, πάνω στην οποία στηρίχτηκε η πορεία της ανθρωπότητας, μέχρι πριν λίγα μόλις, χρόνια.
Από την άλλη πλευρά, η πραγματικότητα αυτή λειτουργεί χαοτικά. Χαοτικά, καταρχήν, σε σχέση με τα πρότυπα και τις αξίες-παγκόσμιες, περιφερειακές και τοπικές. Λειτουργεί όμως, χαοτικά και στη σχέση των γενεών μεταξύ τους, απαξιώνοντας και ακυρώνοντας τη συνείδηση της συνέχειας των γενεών, όπως τη βιώναμε, πριν από λίγα χρόνια, επίσης.
ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ
Είναι σαφές ότι, όσα περιγράψαμε προηγούμενα, οφείλονται σε μια σημαντική διαταραχή της σχέσης μας με τη γνώση. Διαταραχή, που οφείλεται στις ελλιπείς δυνατότητες πρόσβασης στη γνώση των παλαιότερων γενεών και στις απεριόριστες δυνατότητες πρόσβασης σ’ αυτήν των νέων, που τους προσφέρει το διαδίκτυο και οι νέες τεχνολογίες.
Συνεπώς η σύγχυση και το χάος που βιώνουμε οφείλεται σε εκπαιδευτικό έλλειμμα. Μόνον που το έλλειμμα αυτό δεν αφορά-όπως μέχρι πριν από λίγα χρόνια-τις νέες γενιές, αλλά τους ανθρώπους της δεύτερης και τρίτης ηλικίας.
ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ ΤΩΡΑ
Εκείνο, λοιπόν, που πρέπει να δούμε και να διορθώσουμε τώρα, είναι μια σημαντική αλλαγή της σχέσης μας με την γνώση και όλων μας, με τη μάθηση.
Στο πλαίσιο αυτής της αλλαγής, φαίνεται να ξαναγυρνάμε στην εκπαίδευση αλλάζοντας, όμως τους στόχους της. Αλλάζοντάς τους, αντικαθιστώντας τις νόρμες των προηγούμενων εποχών, με τη γνώση. Την έγκυρη γνώση, όπως αυτή θα προκύπτει απεριόριστα και αέναα, από τις αναζητήσεις όλων μας, ανεξάρτητα από ηλικία, φύλο, ή άλλου είδους ιδιαιτερότητα.
Οι νέες μορφές επικοινωνίας μας και τα υπάρχοντα τεχνολογικά μέσα, είναι παρόντα. Παρόντα και καθιστούν το εγχείρημα της μετατροπής του σημερινού Ελληνικού σχολείου, στο σχολείο της Δια Βίου Μάθησης, του μέλλοντός μας, εφικτό πρακτικά και οικονομικά.
Ο άλλος δρόμος μας, είναι εκείνος της σύγχυσης και του χάους. Ένας δρόμος, που μας οδηγεί σίγουρα, σε συντηρητικό πισωγύρισμα, ή ακόμη χειρότερα, σε αφανισμό…λόγω απειρίας.
