ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ, καθηγητής “πολιτικών θεωριών και διεθνών Ευρωπαϊκών σπουδών Παν. Πειραιώς ΥΠ.ΕΞ. Εκδόσεις Καστανιώτη 2010 σειρά: ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ
Eξάγοντας για τον εαυτό της συνεχώς “νέα δικαιώματα και απαιτήσεις/ γιατί όπως γράφει (σελ. 264) ο συγγραφέας Νίκος Κοτζιάς στο βιβλίο του “Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας στον 21ο αιώνα” με την Τουρκία συμβαίνει το πρωτοφανές που για δυτική χώρα μητρόπολη πρώην αυτοκρατορίας, δεν θα τολμούσε. Δηλαδή, να διεκδικεί στο όνομα της συνέχειας μιας αυτοκρατορικής κληρονομιάς το δικό της να ανακαταλάβει που κατείχε από τρίτη χώρα που κατείχε στον παρελθόν. Ομως η Τουρκία τους διεκδικεί συνεχώς και τώρα κυνικά και απειλητικά τους απαιτεί με συμπαραστάσεις ακόμα, λόγω ενεργειακών και άλλων, Δύσης και Ανατολής… Ομως στη Νέα κατάσταση ανατροπή των πάντων η Ελλάδα πως θα περισωθεί;
ΥΠΕΡ ΤΟΥΡΚΙΑΣ “ΟΙ ΠΡΩΘΙΕΡΑΡΧΕΣ” ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ
Γράψαμε ήδη, δύο άρθρα, παρουσιάσεις βιβλίων: α) Για τα τριάντα χρόνια της εξωτερικής πολιτικής (1974-2004) με έμφαση, στις ελληνοτουρκικές σχέσεις από μέρους της Τουρκίας ήταν βίαιες επιθετικές και γενικά ανθελληνικές. Και τούτο παρά το γεγονός ότι και οι δύο χώρες ανήκουμε στη Μεγάλη Δυτική αμυντική “εκκλησία του ΝΑΤΟ”. “Εκκλησία” στην οποία οι Δυτικοί (ίσως και οι ανατολικοί ευλογούσαν διπλά την Τουρκία, με πολλούς εμφανείς και αφανείς τρόπους, σε βάρος της Ελλάδας ως τούτη την ώρα, που η χώρα απειλείται, τόσο από όλα τα βόρεια σύνορα και τα ανατολικά.
ΝΑ ΜΗΝ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΟ ΘΥΜΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ – ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΩΝ
Γι’ αυτό, η Ελλάδα δεν πρέπει να χρεωθεί από πλευράς Τουρκίας τις όποιες αρνητικές για την τελευταία αλλαγή στις σχέσεις και τις προοπτικές Ε.Ε. Τουρκίας. Αυτό, όμως, σημαίνει ότι η Ελλάδα θα φροντίσει να συνομιλήσει με τους εταίρους της και προς το μέλλον των σχέσεων Ε.Ε. και Τουρκίας και ότι αν τυχόν αυτοί δεν θελήσουν τελικά να την ενσωματώσουν στην Ε.Ε. θα δώσουν εγγυήσεις στην Ελλάδα ότι δεν θα είναι για άλλη μια φορά εκείνη το θύμα των δικών τους αλλαγών γραμμής πλεύσης. Σε κάθε περίπτωση όμως θα πρέπει η Ελλάδα ν’ αρέσει στους εταίρους ή να παραμείνουν “πιστοί” σε μια ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας ή ότι αν δεν δώσουν τις αιτούμενες εγγυήσεις, η Ελλάδα θα επιμείνει σε ένα “θετικό βέτο” για τη γείτονα. Σημαντικές θέσεις και προβλέψεις από το 1910 του σημερινού υπουργού των εξωτερικών της Ελλάδας ο οποίος παρα την εμμονή για τον τουρκικό εξευρωπαϊσμό ανέλυσε (σελ. 269) και την περίπτωση ειδικά σχέσεων της Τουρκίας με την Ε.Ε.
ΤΟ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΤΙΚΟ ΔΙΑΓΓΕΛΜΑ
Ομως, όσο κι αν προβάλλεται όλη αυτή η ειδησεογραφία, καθώς και άλλες περίεργες προειδοποιήσεις, δεν είναι δύσκολο να τις πιστεύουμε χωρίς, όμως -παρά το ενισχυτικό διάγγελμα του πρωθυπουργού την Πέμπτη το βράδυ από το Μέγαρο Μαξίμου, με την αναδιάρθρωση πλεονάσματος σε 1.5 εκατ. μικροσυνταξιούχους, που αποτελεί μεσα στη μεγάλη κρίση μια ανακούφιση από τη μεριά της πολιτείας- να αγνοήσουμε τη σημασία τόσο αυτή, όσο και την εξαγγελία για τα ανατολικά νησιά για τη μείωση του Φ.Π.Α.
ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟΙ ΟΙ ΕΚΒΙΑΣΜΟΙ ΕΡΝΤΟΓΑΝ
Παράλληλα, όμως, δεν πρέπει να παραβλέψουμε τις διαδόσεις για κατάργηση της συμφωνίας της Λωζάννης και τις από παλιά ενεργοποιούμενες μεθοδεύσεις, με καταναγκασμούς του Δ.Ν.Τ. της Γερμανίας και των ευρωπαϊκών θεσμών. Δεν πρέπει όμως να αποδεχτούμε τους εκβιασμούς και τις απειλές Ερντογάν για διεκδικήσεις εθνικών χώρων για να εξυπηρετθούν τα νέα ηγεμονικά και γεωστρατηγικά και νεο ενεργειακά συμφέροντα της Αμερικής. Η οποία, από τη σύνδεση της Τουρκίας (δεκαετία ’50 – ’60 του 20ου αι.) με το ΝΑΤΟ στηρίζει απαράδεκτα τουρκικά συμφέροντα σε βάρος της Ελλάδας.
ΔΙΕΘΝΗ ΑΝΤΑΛΛΑΓΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ;
Συνδυάζοντας πολλές μορφές ελληνικής υποβάθμισης για να ικανοποιηθούν οι νέες τουρκικές αντιδράσεις, π.χ. για τη δημιουργία του κουρδικού κράτους το οποίο αν σχηματιστεί θα δοθούν ανταλλάγματα στην Τουρκία σε βάρος της ελληνικής επικράτειας. Πώς, όμως, είδε ο Νίκος Κοτζιάς την ελληνική πολιτική της Τουρκίας σε νέες συνθήκες το 2010 που πρωτοκυκλοφόρησε το βιβλίο του; Από τη σελίδα 266-272 λέει με αποσπάσματα από τα γραφόμενά του και τα εξής: «Η απόκρουση της επιθετικότητας του βαθέος τουρκικού κράτους, καθώς και μια πορεία συνεννόησης με την Τουρκία απαιτεί μια τριπλή στρατηγική».
Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΘΕΙ ΜΟΝΟ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ
Α) την ανάπτυξη και διεύρυνση του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της Τουρκίας.
β) τη διαμόρφωση συμμαχιών γ) τη διασφάλιση αντίβαρων στις τουρκικές προκλήσεις. …Για το πρώτο θέμα: “Ο Ευρωπαϊκός προσανατολισμός της Τουρκίας” ο Νίκος Κοτζιάς γράφει (σελ. 267) «σε κάθε περίπτωση τη συζήτηση του κατά πόσο μπορεί και πρέπει να γίνει η Τουρκία μέλος της Ε.Ε. ως μια θεματική που έπεται της πολιτικής του κατά πόσο η πολιτική της Ελλάδας έναντι της Τουρκίας μπορεί να περιορίζεται αποκλειστικά στην Ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας πρέπει να εμπεριέχει και αλλα ζητήματα. Η γνώμη του είναι: η πολιτική περί της Ευρωπαϊκής πορείας αποτελεί θεμελιακό άξονα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής ως προς την Τουρκία αλλά, δεν περιορίζεται μόνο σε αυτήν.
Ο ΜΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΡΑΣ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ
Μάλιστα, όσον αφορά τα τελευταία, αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα επιθυμεί τον εξευρωπαϊσμό της Τουρκίας, αλλά δεν παύει να αποκαλύπτει και να μιλά για τον προ νεοτερικό χαρακτήρα και τον μη “ευρωπαϊκό χαρακτήρα” πολλών πολιτικών μας, τόσο στο εσωτερικό της όσο και έναντι τρίτων, ειδικότερα σε σχέση με Ελλάδα – Κύπρο. Δεύτερο, η ελληνική εξωτερική πολιτική δεν μπορεί να μη λαμβαίνει υπόψη της το γεγονός ότι δεν έχουν όλα τα κράτη – μέλη της Ε.Ε. την ίδια αντίληψη και συμφέροντα, καθώς και ιστορικά πλαίσια κατανόησης της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας. Η Ελλάδα υποχρεούται να έχει μια ενεργητική στρατηγική και να επεμβαίνει πολυποίκιλα σ’ αυτή την πορεία, όμως, η ίδια πραγμάτευση της Ε.Ε. με την Τουρκία είναι διαπραγμάτευση “δευτέρου βαθμού” γιατί προηγείται η διαπραγμάτευση εντός της Ε.Ε.
ΠΟΤΕ ΘΑ ΕΞΕΥΡΩΠΑϊΣΘΕΙ Η ΤΟΥΡΚΙΑ;
Διαπραγμάτευση από την οποία ουσιαστικά απέχει η Ελλάδα, με αυτό όμως τον τρόπο ούτε προλαβαίνει τυχόν θεμελιακές αλλαγές στην πολιτική των Γαλλογερμανών έναντι της Τουρκίας, αλλά ούτε συμμετέχει στις εσωτερικές διεργασίες της ίδιας της Ενωσης. Ομως, η Ελλάδα καλώς επιμένει στην ένταξη της Τουρκίας, υπό τον όρο αυτές τις αλλαγές και επιθυμεί να ταχθεί υπέρ της Τουρκίας μέχρι το τέλος. Ευρωπαϊκή δηλαδή όχι διότι θα ενταχθεί στην Ε.Ε., αλλά διότι το όλο πολιτικό και κοινωνικό σύστημά της θα εκσυγχρονιστεί Δημοκρατικά αλλά και θα εξευρωπαϊστεί.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Μάλιστα, προχθές αναγγέλθηκε από κάποιο σάιτ ως αποκλειστική είδηση, ότι η Ελλάδα ωθείται εκτός Ευρώπης με παράλλειψη κατάργησης της Συνθήκης της Λωζάννης γιατί, λέει ο Σόιμπλε και Η.Π.Α. θέλουν Ελλάδα, Πορτογαλία, Ιρλανδία και Ηνωμένο Βασίλειο εκτός Ευρώπης. Με τον Σόιμπλε σε ανοιχτή γραμμή με το ΔΝΤ να πιέζουν αδυσώπητα ώστε να εξαναγκασθεί η Ελλάδα να ζητήσει η ίδια να εγκαταλείψει την Ευρώπη. Αλλά το σενάριο της σχεδόν τέτοιας αλλαγής των συνόρων είναι στο τραπέζι. Γι’ αυτό και ο Ερντογάν επιχειρεί να προετοιμάσει ψυχολογικά τους πολίτες. Για ν’ αναφερθεί ακόμα, ότι ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ Ομπάμα ήρθε στην Ελλάδα γι’ αυτόν το σκοπό, τώρα που ήδη ο κόσμος βρίσκεται σε νέες δράσεις και επιρροές. Με τη χώρα μας να οφείλει να επεξεργαστεί εναλλακτικά σενάρια… γιατί διαφορετικά κινδυνεύει να βρεθεί ενώπιον τετελεσμένων…
Η ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΣΑ ΣΕ ΚΥΚΕΩΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗσ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΜΕ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ
Στη συνέχεια ο Νίκος Κοτζιάς αναφέρεται, στην πολιτική των ΗΠΑ που ασκεί σημαντική επιρροή εντός της ΕΕ για να επισημάνει ότι στην πρώτη περίοδο της προεδρικής θητείας Ομπαμα όλα κινήθηκαν πλησιέστερα προς τον ισλαμικό κόσμο… για να καταστεί φανερό ότι, τότε, ο Ομπαμα επελεξε ως πραγματικό στρατηγικό εταιρο, την Τουρκία. Αυτή την πολιτική την αναλύει ευρύτερα για τους πολιτικούς προς Ινδία, Κίνα, Πακιστάν, Ιράκ αλλά και στα Βαλκάνια επί προεδρίας Κλίντον. Για να αναφερθεί στις κόκκινες γραμμές Ελλάδας απέναντι στις τουρκικές επιθετικότητες καθώς και στα αντίβαρα της Ελλάδας στην τουρκική πολιτική. Για να γράψει για τον χαρακτήρα των διαφόρων και το πρόβλημα των συμμαχιών καθώς και τις προσαρμογές της Ελλάδας μετά το 1989 αλλά γι’ αυτά όλα θα αναφερθούμε στο επόμενο άρθρο.