«Από διαλέξεις σε όλο τον κόσμο έχω διαπιστώσει ότι οι πιο ευαίσθητοι άνθρωποι στο πρόβλημα είναι οι κάτοικοι των αναπτυσσόμενων χωρών.
Οι πλούσιοι δείχνουν μικρότερη ευαισθησία, ίσως γιατί φοβούνται ότι θα χάσουν την ευμάρειά τους».
«Χρειάστηκαν οι νεκροί της πρόσφατης καταστροφής στην Αττική για να ευαισθητοποιηθεί η κυβέρνηση και να υποσχεθεί μέτρα για την ασυδοσία των οικισμών, κάτι που έπρεπε να είχε κάνει μόλις εξελέγη. Ταυτόχρονα, η αντιπολίτευση δεν ανέλαβε καμιά ευθύνη για το διαχρονικό έγκλημα της οικιστικής αυθαιρεσίας για το οποίο φέρει ακέραιη την ευθύνη, αφού συνετελέσθη όταν αυτή κυβερνούσε»
Ο μύθος είναι παλιός. Αν βάλεις έναν βάτραχο απότομα σε καυτό νερό θα πηδήξει αμέσως έξω. Αν πάλι τον βάλεις σε κρύο νερό που το θερμάνεις βαθμιαία ο βάτραχος θα βράσει.
Oι επιστήμονες εδώ και δεκαετίες προειδοποιούν την ανθρωπότητα ότι οι καύσεις ορυκτών καυσίμων, δηλαδή άνθρακα και υδρογονανθράκων, ελευθερώνουν άνθρακα στην ατμόσφαιρα που ήταν εγκλωβισμένος επί εκατομμύρια χρόνια στο υπέδαφος. Ο άνθρακας παγιδεύει την ηλιακή θερμότητα με συνέπεια την αύξηση της θερμοκρασίας του κλίματος. Αυτή είναι η κύρια αιτία της κλιματικής αλλαγής που βιώνουμε σήμερα με την αύξηση της θερμοκρασίας, τις πυρκαγιές, την ξηρασία, την αύξηση της συχνότητας των καταιγίδων και των καυσώνων, την εμφάνιση νόσων που δεν υπήρχαν ή είχαν εξαφανιστεί, τη μετακίνηση πληθυσμών λόγω λιμού όπως συνέβη στη Συρία και άλλα.
Καθημερινά αντιμετωπίζουμε τέτοιες καταστάσεις αλλά η αντιδράσεις μας είναι ασύμβατες με τη λογική. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος στην Ελλάδα είναι ταυτόχρονα και Υπουργείο Ενέργειας, δηλαδή σε μεγάλο βαθμό υπουργείο ορυκτών καυσίμων. Η Ελλάδα υπέγραψε τη Συμφωνία του Παρισιού για τον περιορισμό των ορυκτών καυσίμων αλλά ταυτόχρονα επενδύει στους υδρογονάνθρακες. Ευγενικά αυτό ονομάζεται γνωστική ασυνέπεια. Λιγότερο ευγενικά, αυτοκαταστροφική μυωπία.
Η αντιπολίτευση στην Ελλάδα ασχολείται εμμονικά με το ποιος είπε το πιο μεγάλο ψέμα ή ποιος είναι υπέρ ή κατά της συμφωνίας για το Μακεδονικό, αλλά πουθενά στη ρητορική της δεν υπάρχει, έστω διακοσμητικά, η φράση κλιματική αλλαγή. Οι περισσότεροι πολίτες απλώς παρακολουθούν αδρανείς την κλιματική εξέλιξη χωρίς να καταλογίζουν ευθύνες στους πολιτικούς ή στους εαυτούς τους για κάτι που όλοι φέρουμε ευθύνη.
Η Συμφωνία του Παρισιού μιλάει για περιορισμό της θερμοκρασίας στους 2 βαθμούς πάνω από την προβιομηχανική εποχή, ενώ ήδη βιώνουμε μέση αύξηση της τάξης του ενός βαθμού με όλες τις γνωστές συνέπειες. Οι επιστημονικές ενδείξεις είναι ότι στο τέλος του αιώνα μας έχουμε μεγάλη πιθανότητα να φτάσουμε ή να ξεπεράσουμε τους 3 βαθμούς. Αν με ένα βαθμό γινόμαστε μάρτυρες τόσων ακραίων φαινομένων επαφίεται στη φαντασία του καθενός να εκτιμήσει τι θα συμβεί στα παιδιά και στα εγγόνια μας με τους 3 ή περισσότερους βαθμούς. Είμαστε τόσο τυφλοί που έχουμε χάσει τις προτεραιότητές μας και ασχολούμαστε με ανούσια πράγματα;
Κατά εκτιμήσεις τα διαθέσιμα αποθέματα ορυκτών καυσίμων σήμερα μπορούν να εκπέμψουν 940 δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα. Όταν εκπεμφθούν 800 δισεκατομμύρια τόνοι διοξειδίου του άνθρακα η μέση κλιματική θερμοκρασία αναμένεται να ανέβει κατά 2 βαθμούς. Άρα κάθε φορά που μας μιλούν για νέα κοιτάσματα υδρογονανθράκων μας μιλούν για ωμή παραβίαση της Συμφωνίας του Παρισιού. Όταν ένας υπουργός υπόσχεται οικονομική ανάπτυξη, απάλειψη μέρους του χρέους και θέσεις εργασίας μέσω των υδρογονανθράκων είναι σαφές ότι βλέπει μόνο τη μια πλευρά του νομίσματος και δεν υπολογίζει το τρομακτικά μεγάλο οικονομικό και κοινωνικό κόστος της κλιματικής αλλαγής. Έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας μαθηματικά μοντέλα που δείχνουν ότι το κόστος αυτό είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από το όφελος για τον πολιτισμό μας, τον όποιο πολιτισμό θα υπάρχει σε λίγες δεκαετίες. Όσο για θέσεις εργασίας, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προσφέρουν περισσότερες.
Χρειάστηκαν οι νεκροί της πρόσφατης καταστροφής στην Αττική για να ευαισθητοποιηθεί η κυβέρνηση και να υποσχεθεί μέτρα για την ασυδοσία των οικισμών, κάτι που έπρεπε να είχε κάνει μόλις εξελέγη. Ταυτόχρονα η αντιπολίτευση δεν ανέλαβε καμιά ευθύνη για το διαχρονικό έγκλημα της οικιστικής αυθαιρεσίας για το οποίο φέρει ακέραιη την ευθύνη αφού συνετελέσθη όταν αυτή κυβερνούσε. Κατ’ αναλογία τι θα χρειαστεί για να καταλάβουν όλοι οι πολιτικοί ότι βαδίζουμε στον μη αναστρέψιμο δρόμο της κλιματικής αλλαγής; Σ’ αυτή τη συλλογική τραγωδία κανείς δεν έχει το άλλοθι του αθώου.
Η επιστήμη είναι σαφής. Περίπου το ένα τρίτο του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπουμε μένει στην ατμόσφαιρα για χιλιάδες χρόνια. Αυτό που κάνουμε σήμερα στο κλίμα θα είναι το κληροδότημά μας για το μέλλον πολλών γενεών. Η λύση είναι τεχνολογική και εφικτή. Χωρίς να υπεισέρχομαι σε λεπτομέρειες η βάση της είναι η ταχεία εγκατάλειψη των υδρογονανθράκων και του άνθρακα και η επιθετική υιοθέτηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Από διαλέξεις σε όλο τον κόσμο έχω διαπιστώσει ότι οι πιο ευαίσθητοι άνθρωποι στο πρόβλημα είναι οι κάτοικοι των αναπτυσσόμενων χωρών. Οι πλούσιοι δείχνουν μικρότερη ευαισθησία, ίσως γιατί φοβούνται ότι θα χάσουν την ευμάρειά τους. Κάποιοι από τους φτωχούς αντίθετα θα χάσουν και την ίδια τους τη γη λόγω ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Είναι ζήτημα χρόνου μέχρι ν’ αντιληφθούν και οι πλούσιοι ότι η βολική αυταπάτη ότι είναι άτρωτοι ήταν τερατώδης.
Επί τη ευκαιρία, όταν η θερμοκρασία του νερού ανέβει αρκετά ο βάτραχος πηδάει έξω και φεύγει. Εμείς δεν θα έχουμε πού να πάμε.
