«Οι πηχυαίοι τίτλοι ελκύουν δεν είναι όμως πάντοτε ακριβείς»
Ολοσέλιδη διαφήμιση σε περιοδικό
«Πώς επιβιώνεις με τον καθημερινό βομβαρδισμό ειδήσεων, ανακοινώσεων, διαφημίσεων;», ρώτησα προ ημερών ένα Χανιώτη 40άρη υψηλόβαθμο στέλεχος επιχείρησης.
«Είναι απλό, δεν βλέπω τηλεόραση» μου απαντά αφοπλιστικά. «Προτιμώ να διαβάσω τη συνέχεια ενός διηγήματος στην κόρη μου μέχρι να κοιμηθεί!». Ο φίλος μας ανήκει σε μια μειοψηφία της οποίας η επιρροή αυξάνεται.
Είναι οι ανερχόμενοι τεχνοκράτες που δεν επηρεάζονται από τα τερτίπια των διαφημιστικών κυκλωμάτων. Ευτυχώς!
Η δυσαρμονία ανάμεσα στον τίτλο και στο περιεχόμενο ενός ρεπορτάζ, ενός άρθρου ή μιας ανταπόκρισης γίνεται εύκολα αντιληπτή από τους έμπειρους αναγνώστες. Οι περιστασιακοί αναγνώστες πέφτουν θύματα της υπερβολής.
Στο σημείωμα παρουσιάζω μια σειρά περιπτώσεων της επικαιρότητας, ασύνδετων μεταξύ τους, στις οποίες οι λεπτομέρειες δεν αναδείχθηκαν για να αξιολογηθούν.
Η Λιβύη και εμείς
Η συζήτηση έχει ανάψει στην ανδροπαρέα της καφετέριας. «Θυμάσαι που έχεις το απολυτήριο του στρατού;» ρώταγε ο ένας τον άλλο.
«Οχι, αλλά έχω μια καραμπίνα» απαντά κάποιος. Κουβέντες βασισμένες στους τίτλους των ειδήσεων χωρίς να εμβαθύνουν, αφού οι λεπτομέρειες της υπόθεσης τους ήταν άγνωστες. «Γνωρίζετε πόσους πράκτορες έχουμε στη Λιβύη;», ρίχνει μια μικρή βόμβα ένας της παρέας. Μένουν άφωνοι. Κι αυτός συνεχίζει…
«Εδώ και δεκαετίες εκπαιδεύσαμε 100δες Λίβυους στις παραγωγικές σχολές των ενόπλων μας δυνάμεων. Πόσοι είναι φίλα διακείμενοι στην Ελλάδα; Πόσοι μας υποστηρίζουν;».
Δεν ήταν προετοιμασμένοι να δουν αυτή την διάσταση κι η κουβέντα άλλαξε ρότα.
Κλιματική αλλαγή, άλλος ένας φταίχτης
Η συζήτηση της παρέας μεταφέρθηκε σε ένα ουδέτερο θέμα που το παρακολουθούμε όλοι μέσω των τίτλων της καθημερινότητας. Κλιματική αλλαγή.
«Να αγοράσουμε ηλεκτρικά αυτοκίνητα» προτείνει κάποιος.
«Μα έχουμε υβριδικά» απάντα η πλειοψηφία. Αλλωστε, σήμερα στην Κρήτη τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα καταναλώνουν πετρέλαιο για να φορτιστούν».
«Εγώ δεν επιβαρύνω το περιβάλλον» λέει κάποιος άλλος, «όλη την ημέρα παρακολουθώ ταινίες στο Netflix και στο You tube».
Η αθώα απαλλακτική για όλους συζήτηση θα συνεχιζόταν αν δεν επενέβαινε ένας νεόφερτος. «Γνωρίζετε ότι αν χρησιμοποιείτε το Netflix και το You tube για να βλέπετε ταινίες στο κινητό ή σε ταμπλέτα επιβαρύνετε σημαντικά το περιβάλλον;». Κόκαλο η παρέα!
«Να σας εξηγήσω, μόλις διάβασα μια έρευνα σε επιστημονικό περιοδικό που υπολογίζει ότι οι αεροπορικές πτήσεις αυξάνουν τις εκπομπές διοξειδίου κατά 2.5%, ενώ οι προβολές ταινιών από δίκτυα όπως τα Netflix, You tube, Apple TV, και Disney+ σε φορητές συσκευές τις αυξάνουν κατά 1%».
Δεν άντεξαν. Πέρασαν στην αντεπίθεση.
«Σχεδόν όλοι μας, παράγουμε ηλεκτρική ενέργεια με ηλιακά συστήματα».
Ο οικολόγος μας απτόητος:
«Πουλάτε το ρεύμα σας στη ΔΕΗ, έτσι δεν είναι;». Και χωρίς να περιμένει απάντηση… «Ρωτήστε τους πως σκέπτονται να καλύψουν τη συνεχομένη ζήτηση σε ηλεκτρική ενέργεια; Σας το λέω γιατί το αγαπημένο σας δίκτυο το Netflix βαθμολογήθηκε κάτω από τη βάση στο θέμα αυτό».
Οι μαθητές μας δεν φταίνε……
Μιας και στην παρέα υπήρχαν δύο συνταξιούχοι εκπαιδευτικοί η συζήτηση γύρισε σε άλλο θέμα της επικαιρότητας. Στα αποτελέσματα του διαγωνισμού PISA που οργανώνει ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης- ο γνωστός μας Ο.Ο.Σ.Α. «πατώσαμε πάλι, τα 15χρόνα μας δεν τα κατάφεραν», σχολιάζει ένας παλαίμαχος εκπαιδευτικός.
Παίρνουν φωτιά κάποιοι…
«Δεν διαβάζουν, έχουν το μυαλό τους στις οθόνες, σε άλλες δραστηριότητες…».
Θα συνέχιζαν αν δεν παρενέβαινε ο δεύτερος των εκπαιδευτικών της παρέας.
Ας είμαστε ρεαλιστές «Θέλετε να δούμε τι έκαναν οι χώρες που βελτιώθηκαν όχι σε αυτόν το διαγωνισμό, σε ένα προηγούμενο;».
Η απάντηση είναι στο ιστότοπο του Ελληνικού γραφείου του οργανισμού PISA. Θα σας διαβάσω μια παράγραφο μόνο.
«Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι χώρες που βελτιώθηκαν στον μεγαλύτερο βαθμό, ή που βρίσκονται ανάμεσα στις χώρες με τις υψηλότερες επιδόσεις, είναι εκείνες που:
• καθορίζουν πολιτικές με σαφείς και φιλόδοξους στόχους,
• παρακολουθούν τις επιδόσεις των μαθητών,
• παρέχουν μεγαλύτερη αυτονομία σε κάθε σχολική μονάδα,
• προσφέρουν το ίδιο αναλυτικό πρόγραμμα σε όλους τους 15χρονους,
• επενδύουν στην κατάρτιση και την ανάπτυξη των εκπαιδευτικών και ,
• στηρίζουν τα σχολεία και τους μαθητές με χαμηλές επιδόσεις.
Συμπερασματικά
Αν θεωρήσουμε ότι η παραπάνω συζήτηση είναι αντιπροσωπευτική τα συμπεράσματα σας θα είναι κάπως έτσι:
✓Ο συνεχής βομβαρδισμός μας με τίτλους της επικαιρότητας σε συνδυασμό με τη μικρή εμβάθυνση που επιχειρεί η πλειοψηφία, μας οδηγεί σε ρηχά συμπεράσματα και σε εγκιβωτισμό της σκέψης μας.
✓Η ενημέρωση του ευρύ κοινού για θέματα κλιματικής αλλαγής και προστασίας του περιβάλλοντος είναι αποσπασματική και συνεχίζει να βασίζεται στους τίτλους.
Οι λίγοι ειδικοί αρθρογράφοι του κάθε μέσου -και των “Χανιώτικων νέων”- παρά τις προσπάθειες τους δεν φαίνεται να “ακούγονται’ από τις μάζες.
✓Η βελτίωση των επιδόσεων των μαθητών στην κατανόηση κειμένου είναι εφικτή σε κάθε χώρα. Κι είναι ουσιαστικής σημασίας για τη μείωση των ανισοτήτων και για την βελτίωση της συνολικής επίδοσης μιας χώρας.
Γι’ αυτό άριστα πράττει ο φίλος μας που διαβάζει κείμενα με την κόρη του.
Τα βιβλία του “Μαθαίνω εύκολα”, “Θυμάμαι εύκολα”, “Γνωστική ανάπτυξη” διατίθενται από τα βιβλιοπωλεία ΚΥΒΟΣ και LIBRAIRIE.
