» Συνοπτική περιγραφή
Το έτος 1361 οι Οθωμανοί Τούρκοι έχοντας καταλάβει την Αδριανούπολη, μπήκαν στο κατώφλι της Ελλάδος. Συγκεκριμένα: Το 1391 πήραν την Θεσσαλονίκη έπειτα από πολιορκία τεσσάρων χρόνων. Στη συνέχεια πήραν τη Θεσσαλία, την Άμφισσα και την Λιβαδειά. Το 1403 οι Βυζαντινοί ανέκτησαν την Θεσ/νίκη αλλά το 1430 την ξαναπήραν οι Τούρκοι και έμεινε υπό την κυριαρχία τους πέντε αιώνες.
Το 1430 οι Τούρκοι είχαν καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος της Βαλκανικής Χερσονήσου και έμενε ελεύθερο το τελευταίο προπύργιο, το τελευταίο Οχυρό, της συρρικνωμένης πια Βυζαντινής Αυτοκρατορίας η θρυλική βασιλεύουσα πόλις, η Κωνσταντινούπολις.
Οι Τούρκοι είχαν προσπαθήσει να την καταλάβουν -χωρίς επιτυχία- το 1390, και έπειτα το 1422.
Ξαναεμφανίστηκαν πάλι την άνοιξη του 1453 σε μια τελευταία προσπάθεια. Επικεφαλής τώρα της Σουλτανικής στρατιάς ήταν ο γιος του Μουράτ Β’ ο Μωάμεθ ο Β’, που το πάρσιμο της Πόλης ήταν το όνειρό του.
Όμως η άλλοτε πανίσχυρη θρυλική Κωνσταντινούπολη είχε καταντήσει σκιά του εαυτού της, τίποτα δεν θύμιζε την περήφανη Αυτοκρατορική καστροπολιτεία που την θαύμασαν οι Αιώνες.
Τα πανίσχυρα τείχη της που είχαν αντέξει τόσες μα τόσες πολιορκίες ήταν σε πολύ κακή κατάσταση, επί πλέον τώρα υπήρχε και η τρομερή “μπομπάρδα” του Ούγγρου Ουρβανού που προκαλούσε φόβο και τρόμο στους Βυζαντινούς.
Το μέγεθος της στρατιάς του Σουλτάνου ήταν πολύ εντυπωσιακό, 70 χιλιάδες στρατιώτες, συν 140 χιλιάδες βοηθητικοί, συν 250 πλοία πρώτης γραμμής, ενώ οι Υπερασπιστές της τραγικής Βυζαντινής πρωτεύουσας ήσαν 6 χιλιάδες Έλληνες και δυο περίπου χιλιάδες Ιταλοί. Όπως είπε κάποιος από τους πολιορκημένους: «Είμαστε το μυρμήγκι μέσα στο στόμα της αρκούδας».
Αρχηγός των Ελληνικών δυνάμεων ήταν ο Αυτοκράτορας Κων/νος Παλαιολόγος – Δραγάσης – Δράκος, ο οποίος υπερασπιζόταν την πύλη του Αγίου Ρωμανού και Γενικός Επόπτης – Στρατοπεδάρχης – Αρχιστράτηγος ο Ιταλός Ιωάννης Ιουστινιάνης επικεφαλής των 300 θωρακισμένων Γενοβέζων του, που πολεμούσε δίπλα στον Αυτοκράτορα.
Σπουδαίο όπλο των Βυζαντινών ήταν το ΥΓΡΟ ΠΥΡ, ένα μείγμα από πετρέλαιο και πίσσα, που εκτοξευόταν από μεγάλους σωλήνες μήκους έως 10 μέτρων.
Σπουδαίοι αυτόπτες μάρτυρες όπως ο Γεώργιος Σφραντζής ή Φραντζής, Μέγας Λογοθέτης, πρεσβευτής και προσωπικός φίλος του Κων/νου, όπως και ο Νικολό Μπάρμπαρο, γιατρός, που έμεινε να βοηθήσει στην άμυνα, περιγράφουν τις συγκλονιστικές λεπτομέρειες της Αλώσεως.
Από τις 10 Απριλίου ως τις αρχές Μαΐου 1453 οι Βυζαντινοί άντεξαν τρεις βδομάδες συνεχών κανονιοβολισμών. Στα μέσα Μαΐου ο Σουλτάνος έκανε στον Κων/νο πρόταση να παραδώσει την πόλη και να φύγει: Περήφανα απάντησε ο Αυτοκράτορας λέγοντας: «Το δε την πόλιν σου δούναι, ούτ’ εμόν εστίν ούτ’ άλλου των κατοικούντων εν ταύτη, κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν, και ου φεισόμεθα ζωής ημών».
Στη μία και μισή τη νύχτα της 28ης την 29η Μαΐου του 1453 η επίθεση ξεκίνησε σε τρία αλλεπάλληλα κύματα.
– Πρώτοι επιτέθηκαν οι άτακτοι (Βασιβουζούκοι): Απωθήθηκαν.
– Ακολούθησε ο τακτικός στρατός των Τούρκων: Απωθήθηκε.
– Στη συνέχεια ήλθαν τα επίλεκτα τάγματα. Οι τρομεροί Γενί-τσερί, οι Γενίτσαροι: και αυτοί απωθήθηκαν.
Ναι, οι Βυζαντινοί νικούσαν: Οι Σηματωροί από όλα τα χερσαία και τα θαλάσσια τείχη έδειχναν το σήμα της νίκης.
Οι Βυζαντινοί νικούσαν. Οι Τούρκοι υποχωρούσαν. Ο Κωνσταντίνος ήταν έτοιμος να κραυγάσει «ΝΕΝΙΚΗΚΑΜΕΝ». Και τότε! ω! τότε! συνέβησαν δύο γεγονότα, που σφράγισαν την μοίρα της Πόλης και άλλαξαν τον ρουν της Ιστορίας.
Γεγονός πρώτο:
Ο Ηρωικός Γενοβέζος Αρχιστράτηγος Ιουστινιάνης τραυματίζεται από τούρκικο βόλι και ενώ ο Αυτοκράτορας καλεί τον προσωπικό του γιατρό να τον συνδράμει, εκείνος παίρνει τους 300 Γενοβέζους του, εγκαταλείπει τη θέση του και φεύγει. Ο Σουλτάνος βλέπει να αδειάζουν τα τείχη και διατάζει τους γενιτσάρους του να επιτεθούν ξανά. Ποιός θα τους αντιμετωπίσει τώρα;
Τα τείχη είναι άδεια.
Γεγονός δεύτερο:
Την ίδια ώρα οι Τούρκοι βρίσκουν μια μικρή πόρτα, την Κερκόπορτα, ανοιχτή και κατά κύματα εισβάλουν στην έρημη πόλη.
Τούρκοι διαβήκαν, χαλασμός, όπως έλεγε και ο Μεγάλος Ουγκώ.
…
Τότε, ο τελευταίος των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος πετά τον χιτώνα του για να μην τον εμποδίζει στις κινήσεις του, ξιφουλκεί, στρέφεται προς τους λίγους Έλληνες στρατιώτες που του έχουν απομείνει και τους λέει: «Εμπρός παιδιά, πάμε να πεθάνουμε…»
Έτσι οι Οθωμανοί Τούρκοι έγιναν κύριοι της Πόλης στις 29 Μαΐου του έτους 6961 (1453 μ.Χ.), ημέρα Τρίτη και ώρα δύο και μισή.
Η διάρκεια Ζωής (κατά τον ιστορικό Γεώργιο Φραντζή), του γαληνοτάτου και μεγαλομάρτυρος βασιλέως ημών ήταν: 49 έτη, τρεις μήνες και είκοσι ημέρες.
