(Για να πούμε εμείς ΜΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΛΟ)
ΕΠΙΛΟΓΗ
ZBIGNIEW BRZEZINSKI
Σύμβουλος Θεμάτων ασφαλείας του Προέδρου των ΗΠΑ 1977-1981
Καθηγητής εξωτερικής πολιτικής
στο Πανεπιστήμιο HOPKINS
και διεθνούς κύρους συγγραφέας
Εκδόσεις Α.Α.ΛΙΒΑΝΗ
Εισαγωγή Δημήτρης Κώνστας
Μετάφραση από τα αγγλικά
ΔΑΦΝΗ ΒΟΥΒΑΛΗ
Ελληνική έκδοση 2005
Το σημερινό κείμενο αναφέρεται στο τέταρτο κεφάλαιο του βιβλίου που μιλάει για παγκόσμια κυριαρχία ή παγκόσμια ηγεσία, άλλα και σε σημαντικά αποσπάσματα από τον επίλογο για την κυριαρχία ή ηγεσία…..
Για να γράψει προς το τέλος των συμπερασμάτων για την παγκόσμια κρίση εξουσίας με την παγκοσμιοποίηση ότι: «Ποτέ η Αμερική δεν θα παραχωρούσε την κυριαρχία της, ούτε θα έπρεπε να το κάνει. Για να τονίσει πριν 15 χρόνια ότι «η μοναδική παγκόσμια κυβέρνηση που μπορούμε έστω και κατ’ ελάχιστον να πούμε ότι θα ήταν δυνατή σήμερα (τότε) θα ήταν μια παγκόσμια Αμερικανική αυτοκρατορία. Η επιβολή της οποίας θα ήταν ασταθής και τελικά αυτοαναιρούμενο εγχείρημα. Γιατί μια παγκόσμια κυβέρνηση είναι είτε μια χίμαιρα, είτε ένας εφιάλτης για μια από τις επερχόμενες γενεές. Αντίθετα μια παγκόσμια κοινότητα με κοινά συμφέροντα δεν είναι μόνο δύσκολη και επιθυμητή, αλλά είναι και στα σπάργανα……, πώς όμως διερωτώμεθα εμείς είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί από τότε, μέσα σε ένα τόσο χαμό;.
ΜΠΟΡΕΙ Η ΑΜΕΡΙΚΗ ΝΑ ΠΑΙΞΕΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΡΟΛΟ;
«Η αμερικανική ηγεμονία και το κοινό καλό» είναι ο τίτλος στο πρώτο κεφάλαιο του δεύτερου μέρους του βιβλίου «ΕΠΙΛΟΓΗ» του διάσημου καθηγητή εξωτερικής πολιτικής της Αμερικής και εθνικής ασφάλειας και συμβούλου του αμερικανού προέδρου Κάρτερ τα έτη 1977 έως το 1981.
Στο προηγούμενο άρθρο μας αναπτύξαμε γενικά τη φιλοσοφία των αντιλήψεων Μπρεζίνσκι για την ιστορική επιλογή που θα έπρεπε να κάνει η Αμερική για έναν παγκόσμιο δημιουργικό ρόλο της Αμερικής στην τελευταία εικοσαετία του τρομερού εικοστού αιώνα με προοπτική τον 21ο. Με την ιστορική αυτή επιλογή να είναι εξαιρετικά κρίσιμη για το αν αυτή θα έπρεπε να είναι μια σκληρή παγκόσμια επιβολή ή μια συνετή παγκόσμια ηγεσία, τόσο για την ευημερία και πρόοδο της Αμερικής, αλλά και ολόκληρου του κόσμου.
ΑΝΑΚΑΤΑΤΑΞΕΙΣ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ
Σήμερα, αναλύουμε τις απόψεις-θέσεις Μπρεζίνσκι τις οποίες ο συγγραφέας τις παρουσιάζει στις σελίδες 223 έως 286, συν τις πολύ ενδιαφέρουσες σημειώσεις του στις σελίδες 286-203.
Αλλά, ποιος έπρεπε να είναι ο παγκόσμιος ρόλος της Αμερικής (από την εποχή που κυκλοφόρησε στην αγγλική έκδοση το 2004 το βιβλίο Μπρεζίνσκι) για τότε, αλλά και ευρύτερα για τον 21ο αιώνα; Ο Μπρεζίνσκι από την αρχή αυτού του κεφαλαίου ξεκαθαρίζει ότι ο ρόλος της Αμερικής απορρέει από δύο θεμελιώδεις πραγματικότητες εκείνης της εποχής μέσα στο σύγχρονο κόσμο των μεγάλων ανακατατάξεων, συγκρούσεων και δημιουργίας ενός καινούργιου πολιτισμού στην νέα εποχή της μονοπολικής Αμερικής.
Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟΓΥΜΝΩΣΕ ΤΑ ΕΘΝΗ -ΚΡΑΤΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΑΓΙΑΣΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΤΟΥΣ
Η πρώτη πραγματικότητα είναι η άνευ προηγουμένου παγκόσμια αμερικανική ισχύς και η εξ ίσου άνευ προηγουμένου παγκόσμια ικανότητα αλληλεπίδρασης μεταξύ των κρατών.
Η πρώτη σηματοδοτεί μια μόνο πολιτική στιγμή στην ιστορία των διεθνών υποθέσεων με την αμερικανική ηγεμονία – είτε αυτή διακηρύσσεται με κομπασμό, είτε ασκείται με λεπτότητα – να είναι σήμερα (τότε, τώρα) παγκόσμια πραγματικότητα.
Η δεύτερη πραγματικότητα ισχυροποιεί την αντίληψη ότι μη οικουμενική (αν και όχι πάντα καλοπροαίρετη) διαδικασία παγκοσμιοποίησης απογυμνώνει σιγά-σιγά τα έθνη-κράτη από την καθαγιασμένη κυριαρχία τους.
Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑΣ
Όμως, ο συνδυασμός αυτών των δύο πραγματικοτήτων προκαλεί έναν ανυπολόγιστης σπουδαιότητας μετασχηματισμό των διεθνών πραγμάτων. Για να εκφράσει όχι μονάχα το θάνατο της παραδοσιακής διπλωματίας, αλλά, πράγμα ακόμα πιο σημαντικό, και τη γέννηση μιας παγκόσμιας κοινότητας…..
Ωστόσο η πρώτη παγκόσμια πρωτεύουσα έχει εμφανιστεί στην Ουάσιγκτον, εκεί λαμβάνονται ο αποφάσεις που προβάλλουν την εξουσία των ΗΠΑ, σε ολόκληρο τον κόσμο κι επηρεάζουν καθοριστικά τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσεται η παγκοσμιοποίηση.
Μια γραμμή που ξεκινά από τον Λευκό Οίκο, περνά από το μνημειώδες κτίριο του Καπιτωλίου, φθάνει στο πεντάγωνο κι επιστρέφει στον Λευκό Οίκο είναι ο χώρος του τριγώνου που περικλείει το παγκόσμιο κέντρο της εξουσίας.
ΤΑ ΔΥΟ ΤΡΙΓΩΝΑ ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΥΠΕΡΕΞΟΥΣΙΑΣΜΟΥ
Εδώ, μια δεύτερη γραμμή που ξεκινά πάλι από τον Λευκό Οίκο, περνά από την παγκόσμια τράπεζα, μερικά τετράγωνα μακρύτερα, φτάνει στο Στέϊτ Ντιπάρτμεντ και επιστρέφει ξανά στο Λευκό Οίκο, περικλείοντας έτσι και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μαζί με τον οργανισμό αμερικανικών κρατών οροθετεί το τρίγωνο της παγκόσμιας επιρροής.
Δύο τρίγωνα που σηματοδοτούν το βαθμό στον οποίο οι παραδοσιακές «εξωτερικές υποθέσεις» έχουν πλέον καταστεί υποθέσεις των οποίων επιλαμβάνονται οι παροικούντες στο κέντρο της αμερικανικής πρωτεύουσας. Όπου στις μέρες μας, το πιο εξαιρετικό πολιτικό γεγονός των εξωτερικών υποθέσεων των περισσότερων κρατών είναι η επίσκεψη των ηγετών τους στην Ουάσιγκτον.
Με την επικέντρωση της Διεθνούς ελίτ στην Αμερική να αποτελεί σιωπηρή αναγνώριση ότι ακόμη και μια παγκόσμια κοινότητα χρειάζεται ένα σημείο αναφοράς για τις ιδέες και τα συμφέροντά της.
ΕΞΟΡΓΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΥ ΠΡΕΣΒH ΠΙΟΥΡΙΦΟΥ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
Πάντως, αυτό τον παγκόσμιο, μεταπολεμικό ρόλο της Ουάσινγκτον και γενικά της αμερικανικής υπερδύναμης, τον έχει ουσιαστικά αναλύσει, σε όλα τα βιβλία του, και ιδιαίτερα στο βιβλίο «Η ΕΠΙΛΟΓΗ», με τον σημαντικό υπότιτλο «Παγκόσμια ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ Ή ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΓΕΣΙΑ» ο BZREZINSKI.
ΣΕ ΤΡΕΙΣ ΛΕΞΕΙΣ Η ΝΕΑ ΠΡΟΟΔΟΣ Ή ΝΕΑ ΔΙΑΚΙΝΔΥΝΕΥΣΗ ΜΑΣ
Η αμερικανική-Ρωμαϊκή εξουσιαστικότητα συνεχίστηκε μετά τον πόλεμο σε όλη τη μακρά περίοδο από το 1950 που η Αμερική αντιμετώπιζε τη Σοβιετική Ένωση, σε όλη την περίοδο του ψυχρού πολέμου. Από το 1990 όμως και μετά που κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση και αυτονόητα έμεινε ως κυρίαρχη υπερδύναμη η Αμερική, ο Τζωρτζ Μπους ο πρεσβύτερος, μετά τη λήξη του πολέμου της ερήμου, όπως γράφει ο Μπρεζίνσκι στη σελ. 231 του βιβλίου Επιλογή, οι ΗΠΑ από το 1990 και μετά, μέσα σε μια μονάχα δεκαετία διατύπωσαν ΤΡΕΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΝΕΕΣ ΑΡΧΕΣ. Αλλά αυτές θα προσδιόριζαν στο εξής την ανάμειξη της Αμερικής στα παγκόσμια πράγματα, αυτές οι νέες αρχές συνοψίστηκαν μέσα σε τρεις λέξεις: ΝΕΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΤΑΞΗ, υπό την ηγεσία (τότε) του Πατέρα Τζωρτζ Μπους.
ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΟΛΜΗΡΟ ΠΟΙΗΜΑ MASSA CONFUSA
Αυτή τη Νέα Παγκόσμια αυτοκρατορική πραγματικότητα, δραστηριότητα και ψευδαισθητικότητα για έναν καλύτερο κόσμο έγινε η Παγκόσμια Τάξη, από το 1990 και μετά, ως περίπου σήμερα που ο Νέος Πρόεδρος κ. Τραμπ την ξαναεφαρμόζει με νέες απρόβλεπτες πρωτοβουλίες και δράσεις.
Εγώ, μέσα από την αμερικανική γνώση πραγμάτων, την εξέφρασα ποιητικά, με το τολμηρό βιβλίο μου, 50 ποιήματα, για την Αμερική, με γενικό τίτλο:
«MASSA CONFUSA», δηλαδή ΥΛΗ σε σύγχυση και υπότιτλο: A VISION for America (Μία όραση για την Αμερική).
Το τρίτο ποίημα της συλλογής αυτής έχει τίτλο «ΑΙΝΙΓΜΑΤΟΜΗΧΑΝΗ» με Ελληνική έκδοση το 1972 από τις εκδόσεις «Ερμείας» με εξώφυλλο του Emanuelle CRETICO, ενώ έγινε και δεύτερη έκδοση από τις εκδόσεις ΠΛΕΙΑΣ το 1976 με εισαγωγές του Κίμωνα Φραϊερ, μεταφραστή-ποιητή-καθηγητή της ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ του ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ και το FILIPP RUMP ποιητής κριτικού, μεταφραστή και με εικονογράφηση εξωφύλλου και 3 ζωγραφικών έργων, του ζωγράφου Κώστα Ηρακλή Γεωργίου.
Το έργο αυτό μεταφράστηκε από τον ελληνοαμερικανό καθηγητή Αθαν. Αναγνωστόπουλο και εκδόθηκε από τις εκδόσεις College press το 1980.
Στην Ελλάδα είχε ενθουσιαστικές και αρνητικές κριτικές, ενώ στην Αμερική λόγω της τολμηρότητας του έργου είχε σχετική δημοσιότητα και κυρίως σε σοβαρά λογοτεχνικά περιοδικά, όπως το «Books ABROAD»,
το 3ο ποίημα της συλλογής έχε τίτλο «ΑΙΝΙΓΜΑΤΟΜΗΧΑΝΗ» και είναι το εξής:
«Ίσια γραμμή κυριεύει
Τη θάλασσα π’απλώνει
Τους πόνους της στ’ ακρογιάλι
Στην Washigton συντάσσονταν
Μηχανικά αινίγματα
Για βράχους και άμμο
Φίδια κλαίνε
Χαμένες ευκαιρίες
Να ιοβολήσουν
Ξανθά μαλλιά
Φάλαινες καταπίνουν αποικίες
Κι η σκάλα Lapidis
Στήνει εργαστήρια
Για μεταμορφώσεις
Όμως, η ποίηση βλέπει χρόνια μπροστά τις νέες τάξεις και αταξίες πραγμάτων
Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΧΙΜΑΙΡΑ ΚΑΙ ΕΝΑΣ ΕΦΙΑΛΤΗΣ
Ο Μπρεζίνσκι στον Επίλογο και στο Συμπέρασμά του ξανατονίζει τα όσα αναφέραμε στην αρχή του κειμένου μας λέγοντας ότι: Η παγκόσμια κυβέρνηση είναι είτε μια χίμαιρα, είτε ένας εφιάλτης, αλλά σε κάθε περίπτωση όχι μια σοβαρή προοπτική για τις επερχόμενες γενεές. Αντίθετα μια παγκόσμια κοινότητα με κοινά ενδιαφέροντα δεν είναι μόνο δυνατή και επιθυμητή αλλά είναι και στα σπάργανα. Όμως σε ποια σπάργανα; αφού ο πρόεδρος Τραμπ ξαναασκεί πολιτική αμερικανικής απομόνωσης.
Υ.Γ.
Ο Δ. Κακαβελάκης στη φωτογραφία στη βιβλιοθήκη του HARVARD ανοίγει τον τόμο που είναι καταχωρημένη η έκδοση του βιβλίου του MASSA CONFUSA, το οποίο βιβλίο είναι καταχωρημένο στη βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, στη Βιβλιοθήκη της Ουάσιγκτον, της Νέας Υόρκης και σε άλλες μεγάλες βιβλιοθήκες της Αμερικής.
