Έχουν περάσει δεκατρία χρόνια από την εφαρµογή του προγράµµατος ∆ιοικητικής Μεταρρύθµισης της Αυτοδιοίκησης ‘‘Καλλικράτης’’ και η ισόρροπη και ισοµερής ανάπτυξη όλων των περιοχών του Καλλικρατικού ∆ήµου Χανίων παραµένει ακόµα ζητούµενο.
Και τούτο γιατί, καµία από τις Καλλικρατικές ∆ηµοτικές Αρχές στη µέχρι τώρα πορεία του Καλλικρατικού ∆ήµου Χανίων δεν αξιολόγησε στον οφειλόµενο βαθµό τις αναπτυξιακές δυνατότητες των έξι περιαστικών ∆ηµοτικών Ενοτήτων που συνενώθηκαν µε το Μητροπολιτικό ∆ήµο Χανίων καθώς και τις προοπτικές που ανοίγονται από την ύπαρξή τους, τόσο για το ∆ήµο συνολικά, όσο και για τις ίδιες.
ΟΙ ∆ΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ
Φτάνει να σκεφτούµε ότι ο Μητροπολιτικός ∆ήµος Χανίων που ασφυκτιούσε στα στενά διοικητικά του όρια και που ήταν ένας από τους πιο πυκνοκατοικηµένους και πυκνοδοµηµένους ∆ήµους της χώρας, απέκτησε ξαφνικά µε την εφαρµογή του προγράµµατος «Καλλικράτης» µια έκταση 356,12 τ.χλµ. που διακρίνεται από µια σπάνια γεωγραφική ποικιλοµορφία. Αυτή ακριβώς η ποικιλοµορφία προσδιορίζει µε σαφήνεια τις αναπτυξιακές δυνατότητες που προκύπτουν από τη συνύπαρξη του υγρού στοιχείου, των πεδινών περιοχών της ενδοχώρας και του αδιαµφισβήτητου πλούτου του θησαυρού των Λευκών Ορέων.
Η συνένωση επίσης των περιαστικών ∆ήµων µε το µητροπολιτικό ∆ήµο Χανίων, διπλασίασε τον πληθυσµό του νέου Καλλικρατικού ∆ήµου που σύµφωνα µε την απογραφή του 2021 ανέρχεται σε 110.646 κατοίκους, από τους οποίους οι µισοί περίπου κατοικούν στο µητροπολιτικό ∆ήµο και οι άλλοι µισοί στις περιαστικές περιοχές.
Η ΑΠΟΥΣΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕ∆ΙΑΣΜΟΥ
Ωστόσο δεκατρία χρόνια µετά, λείπει το ολιστικό σχέδιο αειφόρου ανάπτυξης που θα αναδείξει τα συγκριτικά πλεονεκτήµατα όλων των περιοχών του ∆ήµου συνδυαστικά µεταξύ τους µε στόχο την ισόρροπη ανάπτυξη που θα δώσει ανάσα στο ήδη κορεσµένο κέντρο της πόλης. Συνακόλουθα αυτός ο µακρόπνοος στρατηγικός σχεδιασµός µε την υλοποίηση των αντίστοιχων έργων υποδοµής θα αξιοποιήσει πολύπλευρα τις φανερές, αλλά και τις λανθάνουσες δυνατότητες που υπάρχουν ανοίγοντας καινούριους δρόµους για την ανάπτυξη της πόλης σε πολυεπίπεδους τοµείς, όπως στον εναλλακτικό τουρισµό, τη γεωργία, τη κτηνοτροφία, το εµπόριο, τη βιοτεχνία.
Είναι χαρακτηριστικό ακόµη ότι οι συζητήσεις και οι προβληµατισµοί στο ∆ηµοτικό Συµβούλιο εστιάζονται στην πλειονότητά τους γύρω από το κέντρο της πόλης, µε τα έργα που ανακοινώνονται να αφορούν κυρίως το Μητροπολιτικό δήµο. Αξιοσηµείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι όλα αυτά τα χρόνια δεν έχουν υλοποιηθεί διαδηµοτικά έργα τεχνικών υποδοµών µεγάλης κλίµακας, παρά τη φιλοσοφία του Καλλικράτη που στοχεύει στον ευκολότερο σχεδιασµό και στην αρτιότερη υλοποίηση αυτών των έργων. Σε κάθε περίπτωση οι κατά καιρούς αυτονόητες παρεµβάσεις στην καθηµερινότητα των δηµοτών( ασφαλτοστρώσεις, επεκτάσεις δικτύων, ηλεκτροφωτισµοί κ.ά. ) δεν µπορούν να αντισταθµίσουν την ουσιαστική ανάγκη που υπάρχει για αναπτυξιακά έργα πνοής που θα σηµατοδοτήσουν τη νευραλγική παρουσία του ∆ήµου Χανίων, όχι µόνο σε επίπεδο Κρήτης, αλλά και σε ολόκληρο τον Ελλαδικό χώρο.
Από την άλλη σηµαντικά ιστορικά, θρησκευτικά και πολιτιστικά µνηµεία διάσπαρτα σε όλη την έκταση του δήµου είναι αφηµένα στην τύχη τους, φυσικές διαδροµές και πανέµορφα φαράγγια περιµένουν την αξιοποίησή τους, αξιόλογα περιφερειακά θεµατικά µουσεία υπολειτουργούν, ενώ σχεδόν το σύνολο των πολιτιστικών δραστηριοτήτων εστιάζεται γύρω από το κέντρο της πόλης. Ακόµα αριστουργήµατα λαϊκής ποιµενικής αρχιτεκτονικής στις Καµπιανές και Θερισσιανές Μαδάρες καταρρέουν, σε αντίθεση µε αυτό που συµβαίνει στην Ανατολική Κρήτη, µέσα από την αξιοποίηση ανάλογων Ευρωπαϊκών προγραµµάτων.
Η ΠΟΛΥΠΟΘΗΤΗ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ
Είναι γεγονός επίσης ότι η πολυπόθητη αποκέντρωση δεν επιτεύχθηκε, αφού η πλειονότητα των διοικητικών, οικονοµικών, τεχνικών υπηρεσιών εξακολουθεί να στεγάζεται στο κέντρο της πόλης µε αποτέλεσµα να εντείνεται ακόµη περισσότερο το κυκλοφοριακό πρόβληµα αυτής. Ωστόσο υπάρχουν καλές πρακτικές που θα µπορούσαν να αποτελέσουν παράδειγµα, όπως η στέγαση της υπηρεσίας της Πολεοδοµίας στη Σούδα και της ∆.Ε.Υ.Α.Χ στις Μουρνιές.
Στο σηµείο αυτό, βέβαια, οφείλουµε να επισηµάνουµε ότι η νοοτροπία της συγκέντρωσης των υπηρεσιών στο κέντρο της πόλης µας είναι βαθιά ριζωµένη και είναι δύσκολο να εξαλειφθεί. Χαρακτηριστικό παράδειγµα το περίφηµο «Λιµενικό ζήτηµα» που πέρασε στην ιστορία και ταλάνισε την πόλη µας ολόκληρο το πρώτο µισό του εικοστού αιώνα. Πρόκειται για την έντονη πολιτική διαµάχη µεταξύ των παραγόντων της πόλης που επιστράτευσε Ευρωπαίους λιµενολόγους, σχετικά µε τον τόπο της δηµιουργίας των υποδοµών του εµπορικού και επιβατικού λιµανιού του νοµού, µεταξύ δύο προτεινόµενων θέσεων. Η µία αφορούσε την αυτονόητη λύση για τη δηµιουργία του λιµανιού στο φυσικό κόλπο της Σούδας, λόγω των αδιαµφισβήτητων δυνατοτήτων του. Η άλλη τη δηµιουργία λιµανιού στην περιοχή του Κουµ- Καπί µε την ταυτόχρονη κατεδάφιση της ανατολικής πλευράς των τειχών και τη χρησιµοποίηση των υλικών κατεδάφισης για τη δηµιουργία κυµατοθραύστη. Ένα θέµα στο οποίο θα επανέλθουµε σε επόµενο άρθρο µας.
Προσώρας, ας ελπίσουµε ότι το Νέο ∆ηµοτικό Συµβούλιο, όπως αυτό προέκυψε από τις πρόσφατες Αυτοδιοικητικές εκλογές θα δώσει βαρύτητα στην ισοµερή και ισόρροπη ανάπτυξη του ∆ήµου µας που θα αξιοποιεί κάθε δυνατότητά του. Ποτέ δεν είναι αργά.
*Η Μαρία Μαράκη
είναι φιλόλογος, πρώην λυκειάρχης,
εκπαιδεύτρια ενηλίκων
