Κώστας Σειρηνίδης, Γιώργος Χρήστου
Εκδόσεις Ινστιτούτου Κοινωνικών Μελετών
Ενα ενδιαφέρον βιβλίο με προφητικές προσεγγίσεις κριτικής / αριστερογενούς σκέψης που αγκαλιάζει με οξύτατες παρατηρήσεις όλα τα σύγχρονα προβλήματα του κράτους, της κρατικής βίας, της ελευθερίας, της οικονομικής εξάρτησης, τις συνέπειες της τεχνοκρατικής κοινωνίας, την κομματική κυριαρχία, την κοινωνική διάβρωση, τα μεγάλα θέματα της κοινωνικής προστασίας, αλλά και της πολιτικής ευθύνης απέναντι στην ίδια την ιδέα, την αντιδημοκρατική “δημοκρατία”, η οποία χάνει τη δημοκρατικότητά της μέσα από τον αντιπροσωπευτισμό, τη διαφθορά και τη φθορά της.
Για να φθάσουμε στα σύγχρονα, πραγματικά αδιέξοδα που παράγει ο νεοφιλελευθερισμός, τον απόλυτο εκμεταλλευτισμό διά του υπερχρέους χωρών όπως η πολιτική διάβρωση και η κοινωνική σύγχυση στην Ελλάδα, αλλά και στη Μεσόγειο, στη Μέση Ευρώπη, στα Βαλκάνια, στην Αφρική, στη Νότια Αμερική αλλά ακόμα και στη Βόρεια.
Με τοπικούς πολέμους, με οικονομική εξαθλίωση και πολιτικο-οικονομική αντιπαλότητα, πείνα και άγρια εκμεταλλευτική παράνομη μετανάστευση με τόσα δεινά για όσους αναγκάζονται να καταφύγουν κυρίως στη Βόρεια Αμερική και στη Βόρεια Ευρώπη.
Το βιβλίο των δύο συγγραφέων εκφράζει έναν επαναστατικό – αντιστασιακό αυθορμητισμό… με ανάπτυξη αυτοσυνειδησίας για οργάνωση, αντίσταση των καταπιεσμένων που σηκώνουν τον ήλιο και σημαίνουν την ανατολή της ουτοπίας.
Η ΣΚΛΗΡΗ ΑΝΤΙΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΔΕΝ ΑΝΑΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙΤΑΙ
Τι ήταν και πού οδήγησε η “Λευκή Βίβλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης” που καθελκύστηκε το 1994 ως μια διορθωτική κίνηση στην κρίση που δημιουργήθηκε (στην και τότε) εφαρμοζόμενη αναδιάρθρωση του ευρωκαπιταλισμού που θα καθόριζε το πλαίσιο των παλαιοοικονομικών εξελίξεων σε μια μακράς διάρκειας οικονομική πολιτική για την ευρωπαϊκή καπιταλιστική αναδιάρθρωση.
Ομως, αυτή η πολιτική δεν απέδωσε, αντίθετα όξυνε τις μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών αντιθέσεις. Δημιούργησε προβλήματα στο εσωτερικό του, τα οποία εντάθηκαν από το κόστος των δομικών αναδιαρθρώσεων που επέβαλε η τεχνολογική εξέλιξη στα παραγωγικά συστήματα.
ΞΕΠΕΡΑΣΜΕΝΟ ΤΟ ΔΟΓΜΑ: ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ
Ετσι η ευρωοικονομία οδηγήθηκε σ’ έναν ακόμη σκληρότερο ανταγωνισμό για τον έλεγχο των αγορών και στην εμφάνιση νέων περιοδικών κρίσεων που δημιούργησαν μια αναποτελεσματική πραγματικότητα στην ευρωπαϊκή οικονομική πρόοδο.
Λόγω αυτής της κατάστασης η Ευρωπαϊκή Ενωση, στα τέλη του 1993 έκαμε μια πιο αντιδραστικής κατεύθυνσης πολιτική με μια δέσμη μέτρων. Αυτή η δέσμη παρουσίασε ένα τρίπτυχο για ανάπτυξη – ανταγωνιστικότητα – απασχόληση. Η Κομισιόν συμπεριέλαβε όλα αυτά -τα παραπλανητικά- σε ένα κείμενο που το ονόμασε και το επέβαλε με τον τίτλο “Λευκή Βίβλος”.
Η ΛΕΥΚΗ ΒΙΒΛΟΣ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΜΑΥΡΗ
Το κείμενο αυτό ήταν φαρμακερό με τη λευκότητα της βίβλου του να δημιουργεί ένα μαύρο σύννεφο κατά των όποιων εργατικών κεκτημένων για ασφάλιση, κράτος πρόνοιας, εξατομίκευση εργατικών σχέσεων, επιβολή ελαστικών μορφών απασχόλησης και αποδιάρθρωση των δομών της εργατικής τάξης.
Τότε, όμως, η κρίση των συναλλαγματικών – ισοτιμιών καλοκαίρι του 1993 οδήγησε στην ουσιαστική ανατροπή της πορείας νομισματικής ενοποίησης της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ταυτόχρονα άνοιξε έναν νέο κύκλο, προστατευτισμού προωθώντας τον καθοριστικό ρόλο των παραοικονομικών συστημάτων, με ενισχυμένη αυτονομία αναπτυσσόμενης χρηματαγοράς.
Για να διαλυθεί από τότε το κοινωνικό κράτος στο λειτουργικό του οποίου συμμετείχαν οι εργαζόμενοι.
Η ΑΠΟΛΥΤΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΤΑΞΗΣ
Ο οικονομικός πόλεμος λειτούργησε από τότε, ανελέητα, μέσα από αλλεπάλληλες συσκέψεις των συνοδών των “7” ισχυρών κρατών του κόσμου (Η.Π.Α., Γερμανία, Ιαπωνία, Γαλλία, Αγγλία, Ιταλία, Καναδάς) με συνεχή διαβούλευση για την κερδοσκοπική λειτουργία της “Νέας Τάξης” πραγμάτων.
Χωρίς όμως, αυτή η νεοταξική κυριαρχία να βελτιώνει τα υπερκέρδη του εκμεταλλευτικού καπιταλισμού ούτε με λευκή βίβλο ούτε με πράσινη (για το περιβάλλον) ούτε και με τη “μαύρη” βίβλο του ενιαίου νομίσματος -που έθρεψε τη “σάπια” καρδιά της Ευρώπης μέσα κι έξω από την Ευρωζώνη κ.λπ.
Ο οικονομικός πόλεμος που άρχισε από τότε ολοκληρώθηκε με τη νέα παγκόσμια κρίση του 2007 – 2009. Μια κρίση που έγινε εφιαλτική τώρα ιδιαίτερα για την Ελλάδα.
ΑΥΤΟΑΠΕΙΛΕΙΤΑΙ Ο ΣΚΛΗΡΟΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ
Μάλιστα, αυτή η κρίση απειλεί θανάσιμα τον ίδιο τον καπιταλισμό, οι φορείς του οποίου δεν κατόρθωσαν μετά και την κατάρρευση της πάλαι ποτέ κραταιάς Σοβιετικής Ενωσης να επωφεληθούν ξεπερνώντας την ίδια τους την κρίση. Ταυτόχρονα όμως δεν συναισθανθήκανε τους μέγιστους κινδύνους από εκρήξεις δυσαρέσκειας, εξεγέρσεων και τρομοκρατικών επιθέσεων σε όλο τον πλανήτη. Αντίθετα επιστρατεύσανε, ενεργοποιήσανε και αναδείξανε σε “προφήτες” σοφούς αστέρες της οικονομικής επιστήμης, οι οποίοι δημιουργούσαν και δημιουργούν διάφορες οικονομικές θεωρίες -μέχρι σήμερα- για να προτείνουν διάφορες λύσεις να κρίνουν και να επικρίνουν εφαρμοζόμενες πολιτικές με δημιουργία “επιστημονικής σύγχυσης”, η οποία τελικά διευκολύνει τους εξουσιαστές και τους κερδοσκόπους Ευρώπης – Αμερικής – Κίνας και κόσμου.
ΦΩΤΙΣΜΕΝΟΙ ΗΓΕΤΙΚΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΕΚΡΟΥΣΑΝ ΚΩΔΩΝΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
Βέβαια, ορισμένοι πολιτικοί και θεσμικοί φορείς της Κομισιόν έκρουσαν (πριν από το 1993 τον κώδωνα του κινδύνου για τη Λευκή Βίβλο μπροστά στο ενδεχόμενο μιας κοινωνικής έκρηξης που θα μπορούσε να διασπάσει τον κοινωνικό ιστό των χωρών της Ευρώπης.
Ομως, όσο κι αν επισημάνθηκαν οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι, οι αρχιτέκτονες της ισοπέδωσης του ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους δεν εισακούσθηκαν από τους νεοταξικούς αγκιτάτορες που οδήγησαν τον ίδιο τον καπιταλισμό του νεοφιλελευθερισμού στην αυτοχειρία των δημιουργικών (όχι των ληστρικών) προοπτικών του.
ΣΤΟΧΟΣ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΣ Η ΚΑΤΑΒΑΡΑΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Ομως, αντί ο ανταγωνιστικός και επιθετικός νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός αυτός να ενισχύει την κοινωνική πολιτική των καταβαραθρώσεων. Εν τούτοις τότε στην περίοδο Ρήγκαν και Θάτσερ (όπως αναφέρεται στο βιβλίο των: Κώστα Σειρηνίδη και Γιώργου Χρήστου με τίτλο “Η Ανατολή της ουτοπίας” εκδόσεις Ινστιτούτου Κοινωνικών Μελετών) πραγματοποιήθηκε στο Κίελο της Γερμανίας ένα Διεθνές Συμπόσιο στο οποίο αφενός ασκήθηκε κριτική στον επερχόμενο νεοφιλελευθερισμό, ενώ αφετέρου μπήκαν οι βάσεις μιας επιθετικής επιστροφής σ’ αυτόν. 20 χρόνια μετά (όπως αναφέρεται στις σελίδες του κεφαλαίου Β του αναφερθέντος βιβλίου “Η ανατολή της ουτοπίας” οι νεοκεϊνσιανοί και οπαδοί όλων των αναπαλαιωμένων ή σύγχρονων σχολών οικονομικής επιστήμης ανατρέχουν στα ντοκουμέντα
ΕΞΑΝΤΛΗΘΗΚΕ ΤΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΤΟΥ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΥ;
– κυρίως της κριτικής- αυτού του συμποσίου, θέλοντας ν’ αντλήσουν επιχειρήματα κατά του νεοκλασικισμού για να ενισχύσουν τις δικές τους προτάσεις προς τις φιλελεύθερες κυβερνήσεις τους να τους πουν ότι «ο νεοφιλελευθερισμός και η ασκούμενη στα πλαίσιά του αναδιάρθρωση ΕΞΑΝΤΛΗΣΑΝ ΤΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΤΟΥΣ». Κι ακόμα για να τονισθεί ότι ο ανελέητος οικονομικός ευρωπαϊκός πόλεμος για την ανάπτυξη των μονοπωλίων. Μια λογική εξέλιξη της ιμπεριαλιστικής επεκτατικής φύσης του καπιταλισμού που εκφράζει, αποτελεί και επιβάλλει την οικονομική κυριαρχία. Μια κυριαρχία που χαρακτηρίζεται από την υποταγή του κράτους στα μονοπώλια. Επομένως προϋποθέτει ένα ανώτερο επίπεδο ανάπτυξης της οικονομίας… αλλά το μέσο επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης μιας χώρας.
ΑΣΦΥΚΤΙΚΟΣ ΚΡΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
Χαρακτηρίζεται από την καθοριστική εξάρτηση της οικονομίας από το ξένο μονοπωλιακό κεφάλαιο, με την οικονομία να ρυθμίζεται από τους κανόνες των σε παγκόσμια κλίμακα. Μέσα σ’ αυτή την πραγματικότητα ενός κυρίαρχου και ασφυκτικού ελέγχου δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι το κράτος γίνεται καπιταλιστής στην υπηρεσία του καπιταλισμού μέσω του κρατικού μονοπωλιακού καπιταλισμού.
Αλλωστε όπως αναφέρεται (σελ. 104) στο βιβλίο “Η Ανατολή της ουτοπίας” «ο καπιταλισμός από τότε που αναπτύχθηκε, βρέθηκε πάντα άμεσα συνδεδεμένος με το κράτος και την οργάνωση εξουσίας. Για να φθάσει το κράτος σε μια σύμπλεξη οικονομίας και κράτους με δημιουργία ενός πανίσχυρου καπιταλιστικού μηχανισμού στην υπηρεσία του καπιταλιστικού κράτους. Ομως σ’ ένα τέτοιο κράτος του οποίου η οικονομία είναι εξαρτημένη από ξένο, κυρίως μονοπωλιακό κεφάλαιο χάνει την αυτοτέλειά του. Οπως ακριβώς συμβαίνει σήμερα στη χώρα μας αλλά και σε άλλες εξαρτημένες από δανειστές χώρες.
ΑΓΡΙΟΤΑΤΕΣ ΚΑΤΑΠΙΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΠΑΝΘΡΩΠΗ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ
Το βιβλίο “Η ανατολή της ουτοπίας” κυκλοφόρησε πριν από τον 21ο αιώνα και μετά την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης. Με επαναστατικό όραμα κοινωνικής αντίστασης, που σήμερα γίνεται τόσο πρόδηλη οι συγγραφείς του έργου με σημαντικές αναλύσεις επεσήμαναν προφητικά τη σύγχρονη τραγωδία της κρίσης του καπιταλισμού και των αδιεξόδων που δημιούργησε με τις εξουθενωτικές καταπιέσεις που επιβάλλει η αγριότατη και τόσο απάνθρωπη εποχή μας που προβάλλεται ως απελευθέρωση.
Για να είναι στην πραγματικότητα σύγχρονη ενσκλάβωση εκμετάλλευσης με απέραντο φόβο και τρόμο. Το βιβλίο (231 σελίδες) περιέχει τα εξής έξι μέρη: ΜΕΡΟΣ Ι: Η κατάρρευση των καθεστώτων της ΕΣΣΔ και Ανατολικής Ευρώπης. ΜΕΡΟΣ ΙΙ Η καπιταλιστική κρίση. ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ: Λειτουργία και κρίση της κυριαρχίας. ΜΕΡΟΣ IV: Η κοινωνική επανάσταση, ΜΕΡΟΣ V: Οργάνωση προτάσεις και ΜΕΡΟΣ VI: Το παγκόσμιο κίνημα.
