Η νίκη του κ. Trump στις Η.Π.Α. και η επικράτηση του Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο, οδήγησε μερικούς σε ορισμένα συμπεράσματα σχετικά με τη σημερινή κατάσταση της διεθνούς πολιτικής σκηνής.
Mαζί με την άνοδο των εξτρεμιστικών κινημάτων της άκρας δεξιάς στην Ευρώπη, πολλοί μιλούν για άνοδο της δημαγωγίας ή του λαϊκισμού, (βλ. «Nous sommes entrés dans l’age des demagogues» «εισήλθαμε στην εποχή των δημαγωγών», La Tribune de Genève, mardi, 3 janvier, 2017, pp. 2-3).
Ο κ. Trump είναι πράγματι «εκτός του συστήματος». Παρ’ όλον που κατήλθε με το Ρεπουμπλικανικό κόμμα, εν τούτοις δεν φαίνεται να δεσμεύεται από οποιανδήποτε κομματική πειθαρχία. Απευθύνετο απ’ ευθείας στο λαό και κάνει αυτό που πιστεύει ότι είναι ορθό.
Για το θέμα του Brexit, συμμάχησαν ορισμένοι εξτρεμιστές του Συντηρητικού κόμματος, το Ανεξάρτητον Κόμμα του Η.Β. (UKIP) καθώς και σωβινιστές απ’ όλα τα κόμματα. Όλοι μαζί πέτυχαν την επικράτηση του Brexit, παρ’ όλα τα προγνωστικά για το αντίθετο.
Επιπλέον, σ’ ολόκληρη την Ευρώπη υπάρχουν τα εξτρεμιστικά κόμματα της δεξιάς, που ορισμένα λαμβάνουν μέρος και στη Κυβέρνηση των χωρών τους. Τέτοια κόμματα αναφέρομε το UDC στην Ελβετία, τη Ligue du Nord στην Ιταλία, τη Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα.
Μέσα στην άνοιξη θα έχομε τις Προεδρικές εκλογές στη Γαλλία. Το Εθνικό Μέτωπο (Le Front National, FN) της Marine Le Pen φαίνεται ότι θα είναι στο δεύτερο γύρο. Παρ’ όλο που δεν φαίνεται να έχει ελπίδες να πάρει την εξουσία, εν τούτοις με το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί τώρα σχετικά με τον κ. Fillon στην κεντρο-δεξιά, φαίνεται ότι η κατάσταση περιπλέκεται.
Τι συμβαίνει, λοιπόν με όλη αυτή την κατάσταση; Ο κόσμος φαίνεται σε ορισμένες χώρες να βαρέθηκε «το σύστημα». Στις Η.Π.Α. οι Clinton επίσης δεν ήταν τόσο συμπαθείς. Αυτό βοήθησε τον κ. Trump. Oσον αφορά στη Μεγάλη Βρετανία, το «jingoism» είναι Αγγλικό φαινόμενο και φαίνεται ότι βοήθησαν στο αποτέλεσμα και οι σωβινιστές. Επιπλέον, ορισμένοι λέγουν ότι η έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ ίσως να είναι προς το συμφέρον της. Η συμπεριφορά της Σκωτίας και της Βορείου Ιρλανδίας είναι φυσιολογική, αφού δεν θέλουν να καταβληθούν από τους Άγγλους.
Μετά από αυτή την πολύ πρόχειρη επισκόπηση του προβλήματος, δεν φαίνεται να είναι ορθή η άποψη ότι το πρόβλημα συνίσταται μόνον στην άνοδο του «λαϊκισμού» ή των «δημαγωγών». Κάθε περίπτωση πρέπει να εξετάζεται ξεχωριστά για να βρεθούν οι λόγοι, που έφεραν το συγκεκριμένο αποτέλεσμα: π.χ. στη Γαλλία το FN ωφελήθηκε από το μεταναστευτικό πρόβλημα, όπως και η Χρυσή Αυγή στη Ελλάδα. Ο κ. Trump και το Brexit οφείλονται σε ιδιάζοντα στις περιπτώσεις τους προβλήματα και το ίδιο σε άλλες περιπτώσεις.
*Ο Δρ. Χρίστος Αχιλλέως Θεοδούλου είναι Δικηγόρος, Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών & Διεθνών Σχέσεων
