Στη “Γέννεσι” διαβάζομε πως αφού ο Θεός έπλασε τον Αδάμ, συλλογίστηκε πως δεν είναι καλό να είναι ο άνθρωπος μοναχός στην ζωή του. Και έπλασε από την πλευρά του την Εύα. Έτσι ο Θεός κατήργησε την μοναξιά του ανθρώπου, και ανθρώπινα, θα λέγαμε, ολοκλήρωσε τη δημιουργία Του.
Σήμερα όμως,ο άνθρωπος νιώθει πολλή μοναξιά. Οι περισσότεροι που συνομιλούν μαζί είτε προσωπικά, είτε τηλεφωνικά, σου μιλούν για τη μοναξιά τους και χρειάζεται μεγάλη υπομονή και γαλήνια επιμονή να τους αλλάξεις διάθεση και ψυχολογία.
Έχουν παγιδευτεί οι καρδιές των ανθρώπων μέσα σε μια ερημιά από όπου τους φαίνεται πως είναι αδύνατο να βγουν, να λυτρωθούν και να χαρούν την ζωή τους με τη συντροφιά των άλλων ανθρώπων. Αυτοκτονίες, ψυχοπάθειες, αϋπνίες, ηρεμιστικά, νευρικότητες μέχρι και παραίτηση του εαυτού τους. Αφήνω και τις σκέψεις ότι κανείς δεν μας θέλει, κανείς δε μας αγαπά, ότι όλοι μας αποστρέφονται ακόμη και ο Θεός. Μα ο Θεός όλους μας αγαπά. Κανέναν δεν αποστρέφεται, ακόμη κι εκείνους που Τον αρνούνται και Τον καταδιώκουν.
Όταν αγαπάς τον Θεόν, δεν χρειάζεσαι καλύτερη συντροφιά. Κι η αγάπη σου αυτή πάντα βγαίνει σε καλό σου κι ένα από αυτά είναι και η συντροφιά. Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του αποστόλου Παύλου: «Τοις αγαπώσι τον Θεόν πάντα συνεργεί εις αγαθόν» (Ρωμ. 8,28). Και η ζωή, χωρίς αυτήν την αγάπη και τη συντροφικότητα του Θεού, έχει γίνει δυσκολότερη και ασθματική, γιατί αισθανόμαστε πως έχουμε χάσει τους άλλους ανθρώπους. Πως κανείς δε μας αγαπά, κανείς δε μας προσέχει και κανένας δε μας υπολογίζει.
Και θυμάμαι τον μεγαλοφιλόσοφο Καρλ Γιάσπερς που, ανάμεσα στα άλλα, είπε και τα εξής: «…ο άνθρωπος φαίνεται να καταλήγει στο μηδέν. Αρπάζεται από το μηδέν με απελπισία ή με ένα θριαμβευτικό πάθος καταστροφής…». Από τότε που ακούστηκε το «ο Θεός πέθανε» (Νίτσε), η ανθρώπινη ζωή μαζοποιήθηκε και στο τέλος προήλθε ο μοναχικός άνθρωπος, που ζει χωρίς να υπάρχει, και υπάρχει χωρίς να ζει. Να ζητά τον γείτονα άνθρωπο χωρίς να έχει βρει τον γείτονα Θεόν, για να θυμηθώ τον Γκαίτε.
Λέει ο Τζ. Παπίνι: «Όποιος λέγει “αλλοίμονο σ’ εκείνον που είναι μόνος” δεν μέτρησε παρά τον δικό του τρόπο. Η μοναξιά για κείνους που έχουν πλούσια ψυχή είναι βραβείο και όχι εξιλέωση… Δεν μπορεί να υποφέρει τη μοναξιά ο μέτριος, ο μικρός εκείνος που δεν μπορεί να έχει προσφέρει. Όποιος τρομάζει με τον εαυτόν του και το κενό του. Ο Ιησούς στάθηκε ανάμεσα στους ανθρώπους και θα γυρίσει σ’ αυτούς, γιατί τους αγαπά. Αλλά συχνά θα κρυφτεί για να μείνει μόνος, μακρυά, ακόμη κι από τους μαθητές Του. Για να αγαπά κανείς τους ανθρώπους, πρέπει κάθε τόσο να τους αφήνει». Κανείς άνθρωπος δεν είναι μόνος όταν στέκεται κάτω από τη σκέπη του Θεού.
Κανενός ο χρόνος δεν περισσεύει όταν οι συνάνθρωποί μας έχουν σωρεία αναγκών και φυγαδεύεται η μοναξιά και η πλήξις αφού υπάρχουν στον κόσμο μας πελώρια αποθέματα αγάπης, ομορφιάς και καλοσύνης, αρκεί ν’ ανοίξουμε τα μάτια της ψυχής μας και να θελήσομε να μοιράσουμε τα θεία αυτά αγαθά με τους συνανθρώπους μας.
Η μοναξιά του πνευματικού ανθρώπου, του πιστού τέκνου του Θεού για το οποίο θυσιάστηκε ο Χριστός, δοκιμάζει, γυμνάζει και ανδρειώνει την ψυχή του, ισχυροποιεί τον χαρακτήρα του, δυναμώνει τη θέλησή του για το καλό. Είναι όμως μια μοναξιά ολάνθιστη, φορτωμένη από αγάπη για τους άλλους. Απομονώνεσαι για να γίνεις ικανότερος ν’ αγαπήσεις τον Θεό και τους αδελφούς σου. Διαλέγεις την μοναξιά για να μπορέσεις ευκολότερα να προετοιμαστείς για τη θυσία. Η μοναξιά, εξαγιασμένη πια, ελευθερωμένη από τον εγωισμό και τον φόβο, γίνεται πηγή χάριτος και αυτογνωσίας.
Όσο αναζητεί ο άνθρωπος να λύσει μακρυά από τον Θεό τη μοναξιά του, τόσο και περισσότερο θα βυθίζεται στην απογοήτευση και στον παραλογισμό. Γιατί θα βλέπει φιλίες κι αγάπες του, που πίστευε αιώνιες να συντρίβονται κι οι άνθρωποι που αγαπούσε να φεύγουν από κοντά του, να μένει έρημος. Και, μονάχα αν ανάψει μέσα του η άλλη, όχι η κοσμική αγάπη, η αγάπη του Θεού, τότε μονάχα θα αισθανθεί να ξαναενώνεται με τον κόσμο και να καταλύεται η μοναξιά του. Γιατί τότε πια δεν θα ενδιαφέρεται να πάρει, αλλά να δώσει.
* Θεολόγος – τ. Λυκειάρχης
