Κυρίαρχο θέμα της περασμένης εβδομάδος, που θα παραμείνει στο προσκήνιο γι’ αρκετό καιρό, είναι τα διατρέξαντα στην Αν. Μεσόγειο με την αποχώρηση του “Ορούτς Ρέις” όπου οι ηγέτες των μεγάλων χωρών, για διαφορετικούς λόγους ο καθένας, θέλουν να βάλουν τη σφραγίδα της εμφάνισής τους.
Αναγκαία κρίνεται η Γαλλική παρουσία, διότι, εκτός του ότι έχει ιστορικά ερεθίσματα ως Μεσογειακή χώρα επιθυμεί την εξισορρόπηση των περιφερειακών δυνάμεων που επηρεάζονται από την επικίνδυνη τουρκική προκλητικότητα. Η επίσκεψη του κ. Μακρόν στη Βαγδάτη μετά τη Βηρυτό έρχεται να προστεθεί στη γνωστή γαλλοτουρκική αντιπαράθεση ύστερα και από το επεισόδιο στα παράλια της Λιβύης με τη γαλλική φρεγάτα.
Η Ρωσία δεν μπορεί να απουσιάζει, καθ’ όσον έχει την αεροναυτική βάση στις ακτές της Συρίας, εν αντιθέσει με την αδράνεια της Αγγλίας, το ενδιαφέρον της οποίας εκδηλώνεται τώρα στο κυρίαρχο πρόβλημα αφ’ ενός του “Brexit” και στην καταπολέμηση της πανδημίας.
Οι Αμερικανοί αργά κατάλαβαν τι παίζεται στην περιοχή όπου είχαν αφήσει ελεύθερα τα χαλινάρια του Ερντογάν. Εστειλαν λοιπόν, τον Μάικ Πομπέο στη Λευκωσία, με ένα ταξίδι αστραπή προς συνάντηση του προέδρου Αναστασιάδη. Ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ήταν αυτός, που πρώτος ανακοίνωσε στη Λευκωσία τη μη παράταση της τουρκικής Navtex στην Αν. Μεσόγειο και την απόσυρση του Ορούτς Ρέις στην Αττάλεια, δείγμα της αποκλιμάκωσης της έντασης. Στους Αμερικανούς πήγαινε άσχημα να γινόταν η Μόσχα η ειρηνοποιός στην περιοχή και όχι αυτοί, που έχουν σοβαρούς λόγους να αποτρέψουν έναν πόλεμο μεταξύ δύο κρατών – μελών του ΝΑΤΟ.
Οι αναφορές του Πομπέο, ότι οι ΗΠΑ ανησυχούν απ’ τις ενέργειες του Ερντογάν είναι σημαντικές, γιατί άλλο να ακούγεται από στελέχη του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και άλλο να το λέει ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας. Ανέφερε δε ανεπιφύλακτα, ότι είναι χρέος των Αμερικανών, να μεσολαβήσουν μεταξύ Τουρκίας και Κυπριακής Δημοκρατίας, για τη λύση των προβλημάτων και να μην αφήσουν να το κάνει η Ρωσία.
Οι εκτιμήσεις πολιτικών σχολιαστών συντείνουν στο, ότι πρόκειται για προσωρινή αποκλιμάκωση. Η πρόκληση ήταν μεγάλης έντασης, που δεν μπορεί να παραμερισθεί τελείως, δεν αποκλείεται δε μετά από λίγο καιρό να ξαναβγεί το Ορουτς Ρέις στη “γύρα”. Ο τουρκικός Τύπος γράφει ότι η “απόσυρση” οφείλεται στις πιέσεις που δέχθηκε ο Ερντογάν απ’ το ΝΑΤΟ και τη Μέρκελ. Δικαιολογούν ότι η επιστροφή στην Αττάλεια, είναι “κίνηση ρουτίνας” δηλαδή για συντήρηση κ.ά.
Για την επίσκεψη της Π.τ.Δ. στο ακριτικό νησί γράφουν τα μέσα ενημέρωσης, ότι τους έχει προβληματίσει. Θεωρούν την πράξη της “προκλητική”(!). Ο υπ. Αμυνας Χουλούσι Ακάρ είπε, ότι «αυτές οι πράξεις μας ενοχλούν. Σαν να μην υπάρχουν άλλα νησιά για εορτασμό, έρχονται σ’ αυτό»! Δηλαδή το Καστελόριζο. Μα για πρώτη φορά παραβρέθηκε Π.τ.Δ. σε επετειακή εκδήλωση. Πάμε μάλλον για διάλογο. Ο Τσαβούσογλου λέει: «Η Αγκυρα είναι ανοιχτή στο διάλογο αλλά χωρίς καμιά προϋπόθεση». Η απόσυρση δεν είναι προϋπόθεση: Πάντως υπάρχει δείγμα αποκλιμάκωσης, αλλά το τι θα γίνει στο μέλλον, θα φανεί μετά την 25η Σεπτεμβρίου στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. για τα ευρωτουρκικά.