Ολοι βιώνουμε την αποτυχία των επαγγελματικών σωματείων. Των πρωτοβάθμιων επαγγελματικών σωματείων. «Ανίκανα Διοικητικά Συμβούλια», «ανίκανοι πρόεδροι», «κοιτάζουν την πάρτη τους», «μόνο η καρέκλα τους νοιάζει», «δεν κάνουν τίποτα», «με την απάθειά τους διέλυσαν τον σύλλογο», «καλό κοπελάκι είν’ ο πρόεδρος, μα δε ξέρει να ξεχωρίζει δυο βουγιό άχερα» και άλλα πολλά που οδηγούν σε ένα και μόνο συμπέρασμα: Προφανώς αυτές οι διοικήσεις αντί να κοιμούνται σε κρεβάτια, λογικά θα πρέπει, κάπου, να… «κοιμούνται όρθιοι»!!
Αυτές οι κατηγορίες είναι είτε από μέλη των ίδιων των σωματείων αυτών είτε από επαγγελματίες που δεν είναι μέλη λόγω απάθειας ή μερικές φορές και λόγω θέσης.
Εξάλλου τα στεγανά -τα στερεότυπα- είναι αμείλικτα: Η ύπαρξη σωματείων από τα οποία έχουν περάσει διοικήσεις και τα έχουν χρησιμοποιήσει για ίδιον όφελος ή για κομματικό όφελος χρωματίζει εκ των προτέρων και όλα τα υπόλοιπα σωματεία.
Και οι επικριτές κάθονται λίγο πιο κει… Οχι δίπλα… Να λίγο πιο κει…
Σκέφτονται, πολύ σωστά, πως «δεν τον βάλαμε στο Διοικητικό Συμβούλιο για να μας το παίζει αφεντικό» και η σκέψη αυτή είναι σε απολύτως σωστή βάση. Πραγματικά το Διοικητικό Συμβούλιο ή ο πρόεδρος ενός επαγγελματικού σωματείου θα ήταν τραγικό να το παίζει αφεντικό. Να υποχρεώνει με το έτσι θέλω να περνά η γνώμη του, να μην ρωτά κανέναν για το αν θα πάρει μια απόφαση ή να προβαίνει σε τιμωρίες ή αποκλεισμούς…
Σε τούτο όμως το σημείο εμφανίζεται μία εσφαλμένη θεώρηση των μελών των Σωματείων: Μπορεί πολύ σωστά να σταθμίζουν πως οι Διοικήσεις τους δεν πρέπει να είναι αφεντικά, μα ξεχνούν κάτι εξίσου σημαντικό και το οποίο κάνει και τη μεγάλη ζημιά: Οτι οι Διοικήσεις δεν είναι ΚΑΙ υπάλληλοί τους.
Ναι, καλά ακούσατε. Οτι οι Διοικήσεις δεν είναι ΚΑΙ υπάλληλοί τους.
Είναι άνθρωποι ίδιοι με τα μέλη, έχουν το ίδιο άγχος, το ίδιο τρέξιμο, τις ίδιες ευθύνες, τις ίδιες υποχρεώσεις προς τις οικογένειές τους και τις ίδιες ανάγκες για το πώς θα μοιράζουν τον ελεύθερο χρόνο τους. Συνεπώς όταν επαγγελματίες εκλέγουν ένα Διοικητικό Συμβούλιο από πού προκύπτει ότι μόλις εξέλεξαν και μερικούς superman ή μερικούς υπαλλήλους;
Ο πρόεδρος είναι εκεί για να εκπροσωπεί τον σύλλογο σε κάθε βήμα του. Το Διοικητικό Συμβούλιο είναι εκεί για να διασφαλίζει με την ψήφο του τη μη προώθηση πράξεων ενάντια στο συμφέρον των μελών τους. Περαιτέρω αφιερώνουν χρόνο για τις συναντήσεις, τις διεκπεραιώσεις των βασικών υποθέσεων του Συλλόγου και κυρίως να υπάρξει ανθρώπινη επικοινωνία μεταξύ των μελών.
Ωπα!!
Ως εκεί!!
Ποιος είπε ότι τα μέλη ενός Διοικητικού Συμβουλίου μπορούν να αφιερώσουν ακόμα περισσότερο χρόνο; Ποιος είπε ότι έχουν μεγαλύτερα όρια αντοχής από τους υπόλοιπους; Δεν αμείβονται για κάτι παραπάνω, δεν ζήτησαν ούτε και αμοιβή για κάτι παραπάνω. Δεν υπέγραψαν κανένα χαρτί, όταν έγιναν μέλη ενός Διοικητικού Συμβουλίου, πως θα τρέχουν συνεχώς για τα θέματα μέχρι να καταστρέψουν τις δικές τους δουλειές. Μπήκαν για να βοηθήσουν όσο μπορούν τον Σύλλογο. Οσο μπορούν.
Και αν θέλετε να βρείτε το «πόσο είναι τέλος πάντων αυτό που μπορούν» να μην ρωτήσετε αυτούς, αλλά να ρωτήσετε τον ίδιο σας τον εαυτό. Ναι. Αυτό να κάνετε. Να αναρωτηθείτε πόσο ελεύθερο χρόνο έχετε εσείς οι ίδιοι και τελικά ποια είναι τα δικά σας όρια και μετά να κρίνετε τα όρια των άλλων. Διότι αυτοί οι άλλοι δεν έχουν καμία, μα καμία διαφορά, από εσάς. Αν εσείς έχετε άγχος για τη δουλειά και περιορισμένο χρόνο για την οικογένειά σας, να ξέρετε ότι το ίδιο έχουν και αυτοί.
Αν πάλι απαιτείτε τα Διοικητικά Συμβούλια να διοικούνται από προικισμένους ηγέτες, συγγνώμη αλλά ίσως τελικά όχι μόνο ζητάτε αφεντικά, μα ίσως να ζητάτε και βασιλιάδες.
Αγαπητοί μου αναγνώστες, θα στεναχωρηθώ, αν θεωρηθεί ότι τα προαναφερόμενα τα έγραψα για να προστατέψω όσους εμπλέκονται στα συνδικαλιστικά.
Θα στεναχωρηθώ, αν θεωρηθεί ότι αναφέρομαι σε κείνους τους συνδικαλιστές της διατεταγμένης υπηρεσίας. Αυτοί με δυσκολία είναι το 5% των επαγγελματιών από αυτούς που προσπαθούν ή προσπάθησαν ή θα ήθελαν να προσπαθήσουν να βοηθήσουν και αυτοί, όσο μπορούν, τους συναδέλφους τους. Ομιλώ δηλαδή για το 95% και όχι για το 5%. Με αυτό ας ασχοληθούν οι άλλοι της αιώνιας μουρμούρας.
Ενας είναι ο στόχος του κειμένου.
Μια αλλαγή θεώρησης του ρόλου των μελών και του Διοικητικού Συμβουλίου ενός σωματείου είναι αρκετό για να αλλάξει τα πάντα.
Ας δεχθούμε ότι οι συνδικαλιστικές μας διοικήσεις δεν πρέπει να είναι αφεντικά μας, αλλά ούτε και υπάλληλοί μας, δηλαδή ότι δεν είναι τίποτα παραπάνω και τίποτα λιγότερο από μία εκπροσώπηση και μία διεκπεραίωση.
Αν συμβεί αυτό, θα καταλάβουμε ότι η θέση τους είναι τυπική και πρέπει να αλλάζει πολύ συχνά. Με αυτές τις προϋποθέσεις άνετα μπορεί ένας σύλλογος να αποφασίσει να περάσουν από το Διοικητικό Συμβούλιο όλα τα μέλη εναλλάξ ακριβώς όπως εναλλάσσονται τη διαχείριση μιας πολυκατοικίας οι ένοικοί της.
Αν πάρουμε για παράδειγμα ένα σωματείο λογιστών, τα παραπάνω σημαίνουν ότι εφόσον το Διοικητικό Συμβούλιο είναι μόνο για εκπροσώπηση και διεκπεραίωση, ότι αυτό δεν είναι ούτε αφεντικό, αλλά ούτε και υπάλληλος, σημαίνει πως, όταν έρθει ένα μέλος στον Σύλλογο να ζητήσει την επίλυση ενός θέματος, δεν πρέπει να το θέσει και να φύγει όπως συνήθως γίνεται.
Οχι.
Θα πρέπει να έχει προετοιμάσει το θέμα, να έχει εργαστεί σοβαρά και να είναι έτοιμο να εργασθεί κι άλλο γι’ αυτό. Το Διοικητικό Συμβούλιο θα του παρέχει μόνο την εκπροσώπηση, όταν το θέμα του θα φτάσει στους υπεύθυνους. Δηλαδή αντί να μιλήσει το μέλος π.χ. στην Υπηρεσία που αντιμετωπίζει το πρόβλημα να μιλήσει αντ’ αυτού ο πρόεδρος ή το Διοικητικό Συμβούλιο ή ίσως και μαζί με αυτούς. Την εργασία όμως όπως π.χ. την προετοιμασία του θέματος, την επεξεργασία, την εγρήγορση στην τήρηση του χρονοδιαγράμματος, τον έλεγχο της πορείας του θέματος πρέπει να την προσφέρει το ίδιο το μέλος. Οχι το Διοικητικό Συμβούλιο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα υπάρχει διασπορά εργασιών, ο κόπος θα διανέμεται σε όλα τα μέλη και τα αποτελέσματα θα είναι πολύ διαφορετικά από αυτά που όλοι βλέπουμε.
Διότι σήμερα αντί ένα μέλος να εργασθεί επί ενός θέματος περιμένει από το Διοικητικό Συμβούλιο, ως ένας απλός υπάλληλός του, να τα λύσει όλα. Λες και δεν ξέρει εξ αρχής αυτό το μέλος ότι τα όρια τα δικά του είναι ίδια με αυτά των συναδέλφων του.
Ας μην μιλήσουμε για τους επαγγελματίες που είναι εκτός συλλόγων. Αυτούς που ζητούν και απαιτούν αντί να ενταχθούν στους συλλόγους και να προχωρήσουν αυτοβούλως σε εθελοντική εργασία διεκπεραίωσης του προβλήματος που αντιμετωπίζουν.
Αλήθεια πιστεύει κάποιος ότι, αν κάποιο μέλος (ή και μη μέλος) ενός σωματείου, απευθυνθεί στη διοίκηση του σωματείου αυτού, προσφέροντας έτοιμο επεξεργασμένο υλικό μιας πρότασης και το κυριότερο προσφέροντας εθελοντικά τον ελεύθερο χρόνο του για τις δράσεις διεκδίκησης αυτής του της πρότασης, θα του έκλειναν την πόρτα; Και θεωρείστε δεδομένο ότι δεν αναφέρομαι για προτάσεις που τυγχάνουν γενικής αντιπαράθεσης. Αφήστε τις αυτές για πιο μετά. Ξεκινήστε από τις χιλιάδες άλλες περιπτώσεις που δεν υπάρχει αντιπαλότητα, που όλοι συμφωνούν ποιο είναι το σωστό, ποιο είναι το διεκδικούμενο και όμως δεν βρίσκονται χέρια να υλοποιήσουν την πρόταση αυτή. Ας ξεκινήσουμε γι’ αυτές τις περιπτώσεις.
Αυτό όμως δεν γίνεται ως τώρα. Η λανθασμένη θεώρηση της δράσης ενός σωματείου οδηγεί ουσιαστικά σε αποτυχία τον συνδικαλισμό. Δεν φταίνε οι άλλοι φίλοι μου. Εμείς φταίμε.
Αν επαναπροσδιορίσουμε τη στάση μας, θα εμφανιστεί η συμμετοχή. Θα εμφανισθεί το ουσιαστικό, το πρακτέο και οι πρωτοβάθμιες επαγγελματικές οργανώσεις θα παράγουν έργο. Και όταν λέμε έργο, δεν εννοούμε συντεχνίες. Αυτές ας τις αφήσουμε δώρο για τους παλιούς. Εμείς ας πάμε μπροστά προς την αξιοπρέπεια στην εργασία και την κοινωνική κατανόηση. Χωρίς όμως εκπτώσεις. Χωρίς εκπτώσεις.
Με τέτοια πρωτοβάθμια όργανα υπάρχει ελπίδα και για τα ανωτεροβάθμια όργανα. Βεβαίως και δεν θα αναφερθούμε και σε αυτά διότι, αν πω πως τα χάλια μας είναι υπαίτια για τα χάλια τους, με βλέπω για εξοστρακισμό. Ας το αφήσουμε λοιπόν.
Ας κρατήσουμε ένα:
Οσο περιμένουμε τα πάντα από λίγους τόσο αυτοί οι λίγοι θα γίνονται ακόμα λιγότεροι. Θα μείνουν μια ομάδα αποτελούμενοι από ανόητους και κάποιους ιδιοτελείς.
*οικονομολόγος Ανωτάτης
Βιομηχανικής Σχολής Θεσ/κης
E-mail: eurohania@yahoo.gr
