Προσπαθώ να βρω έναν χαρακτηριστικό τίτλο για το παρόν κείμενο που να είναι ο πιο αρμόζων για την ονοματική εορτή της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού μας Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου Α’ (με το άκρως συμβολικό κατά κόσμον επίθετό του, Αρχοντώνης), σήμερα 11 Ιουνίου, ημέρα μνήμης των Αγίων Βαρθολομαίου και Βαρνάβα, των Αποστόλων. Εάν η «σιωπή είναι χρυσός», όπως πολύ σωστά το εκφράζει η λαϊκή σοφία, μία άλλη Κινέζικη παροιμία το επιβεβαιώνει εις διπλούν: «Υπάρχουν δύο είδη σιωπής: η σιωπή που προηγείται της ομιλίας και η σιωπή που έπεται».
Είναι γεγονός ότι η περίοδος που παρήλθε ήταν σκληρή και πικρή για όλους μας. Τα σχέδιά μας, αλλά και η αίσθηση ότι ο άνθρωπος είναι παντοδύναμος, ανατράπηκαν και οι ισχυροί της Γης αποδείχθηκαν ανίσχυροι μπροστά στον Κορωνοϊό (Covid-19). Οι συζητήσεις δεν είχαν τελειωμό και η συνωμοσία της κοινωνικής αποστασιοποίησης διαμόρφωσε νέα δεδομένα. Πλήθος κειμένων στο διαδίκτυο, μεταξύ άλλων, επιβεβαίωσε την έλλειψη κατήχησης του εκκλησιαστικού σώματος. Ο φόβος και η αβεβαιότητα, η συζήτηση, δημιουργική ή μη, μεταξύ της Επιστήμης και της Πίστης, ανέδειξε προκαταλήψεις και εδραίωσε νέα στερεότυπα.
Και σε όλη αυτήν τη δύσκολη πραγματικότητα ο Πατριάρχης σιωπά μεν, αλλά λειτουργεί δε! Άδειος ο Πατριαρχικός Ναός. Ωστόσο, ο Ναός του Αί Γιώργη γεμάτος από τις ψυχές των προαναπαυσαμένων γονέων, αδελφών και ηγουμένων ημών εν τη πίστει, οι οποίοι από αμνημονεύτων χρόνων στήριξαν τη Μεγάλη Εκκλησία και στηρίχθηκαν από αυτήν. Παρά τα όποια δημοσιεύματα στοχοποίησης του προσώπου του και την τραγικότητα των γραφομένων στο διαδίκτυο, ο ίδιος ο Πατριάρχης μας, εκφράζει την έντονη ανησυχία του, για τον πολύ μεγάλο κίνδυνο να εκδηλωθούν παρερμηνείες που θα δυσφημίσουν το έργο της Μητρός Εκκλησίας και θα εκτροχιάσουν την όλη θεολογική πορεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου μας.
Με αφορμή την πανδημία του Κορωνοϊού, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος Α΄, αφουγκραζόμενος την καρδιά του προβλήματος με σύνεση, πίστη και ελπίδα δίδει την πιο βαθιά θεολογική και φιλάνθρωπη απάντηση: «Δεν κινδυνεύει η πίστη μας, κινδυνεύουν οι πιστοί, δεν κινδυνεύει ο Χριστός, κινδυνεύουν οι χριστιανοί, δεν κινδυνεύει ο Θεάνθρωπος, κινδυνεύουν οι άνθρωποι!». Λόγια αρχοντικά, θεολογικά, καθαρά, ειλικρινή, πειστικά. Η πρώτη «αρχοντιά της σιωπής…».
Τώρα πια ο κόσμος εξέρχεται στη νέα κανονικότητα. Οι συζητήσεις συνεχίζονται. Τα εκκλησιαστικά προβλήματα επίσης: απαγορεύσεις, πιέσεις, προβληματισμοί. Όμως οι απαντήσεις που αναμένουν οι πιστοί δεν ικανοποιούν. Και η αρχοντική σιωπή του Πατριάρχη έρχεται μέσα από την απλότητά της, να «βάλει τα πράγματα στη θέση τους» για δεύτερη φορά. Η επιστολή του, προς τους Προκαθημένους των Ορθοδόξων Εκκλησιών (1 Ιουνίου 2020), έρχεται ως απάντηση στην αμφισβήτηση και ως κατανόηση της ψυχοσύνθεσης του πιστού: «Η συγκατάβασις της Εκκλησίας φθάνει μέχρι Σταυρού, αρνείται, όμως, την κατάβασιν εξ αυτού, εξ υπακοής προς τας αρχάς και τας εξουσίας του κόσμου τούτου, όταν αμφισβητήται το Μυστήριον των μυστηρίων της ζωής της, η Θεία Ευχαριστία…». Και ενώπιον των διαμορφούμενων συνθηκών ζητά ως ο καλός ποιμήν η ποιμαίνουσα Εκκλησία να ακούσει «τον αδελφικόν Υμών λογισμόν και τας σκέψεις, ώστε, από κοινού να πορευθώμεν εις την ποιμαντικήν αντιμετώπισιν των αμφισβητήσεων του καθιερωμένου τρόπου μεταδόσεως της Θείας Κοινωνίας».
Ο Παναγιώτατος ομίλησε, πριν και μετά τον εγκλεισμό, λόγω της πανδημίας και ενήργησε με την ύψιστη υπευθυνότητα που χαρακτηρίζουν έναν λογικό και πνευματικό Πατέρα, χωρίς περισπασμούς και διπλωματικούς ελιγμούς, αλλά με αγάπη και πειθώ, που ξεπερνά κάθε ένοχη σιωπή, μέσα από τη λιτότητα και τη σοφία του λόγου του. Ο Πατριάρχης μας είναι ένας μοναδικός και ιδιαίτερα ευλογημένος άνθρωπος. Σε διδάσκει δίχως να παριστάνει τον δάσκαλο. Όλη του η ζωή αποτελεί ένα μάθημα για όλους εμάς. Και όπως μας υπενθυμίζει ο Ιερός Χρυσόστομος –ο λόγος του οποίου αισθάνομαι πως σε αυτό το σημείο ταιριάζει απόλυτα: «Ου γαρ διδάσκων μόνον, ουδέ φθεγγόμενος, αλλά και ορώμενος απλώς, ικανός εστί άπασαν αρετής διδασκαλίαν εις την των ορώντων ψυχήν εισαγαγείν».
Ο Πατριάρχης μας, αγαπά την Εκκλησία της Κρήτης, την οποία θεωρεί ως «ναυαρχίδα του Οικουμενικού Πατριαρχείου μέσα στη Μεσόγειο». Σε αυτήν και στους Κρήτες της Μεγαλονήσου εμπιστεύθηκε και ανέθεσε τη διεξαγωγή του σημαντικότερου γεγονότος στην εκκλησιαστική Ιστορία και όχι μόνο. Την πραγματοποίηση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας (2016). Και ο ίδιος δεν το λησμονεί: «Και αν πάντοτε την αγαπούσαμε την Κρήτη, τα τελευταία χρόνια την αγαπούμε ακόμη περισσότερο, διότι, όπως γνωρίζετε, το 2016 εφιλοξένησε την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η οποία συνήλθε στην Ορθόδοξο Ακαδημία της Κρήτης, στο Κολυμπάρι στα Χανιά, και είναι η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος ένα μείζον εκκλησιαστικό γεγονός των νεότερων χρόνων. Ευγνωμονούμε την Κρήτη και γι’ αυτό, διότι εφιλοξένησε στο φιλόξενο έδαφός της αυτό το κοσμοϊστορικό εκκλησιαστικό γεγονός».
Νομίζω ότι η δική μας σιωπή θα πρέπει να είναι φωνή ευγνωμοσύνης και διαμαρτυρίας, όταν χρειάζεται, κάθε φορά που υπονομεύονται τα δίκαια του Πατριαρχείου μας. Είθε η θεϊκή απλοχεριά να του δίδει δύναμη και υγεία για μία συνεχή μαρτυρία δια του μαρτυρίου της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας στον απαιτητικό κόσμο μας.
ΕΤΗ ΠΟΛΛΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΤΕ!
