Η ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

«Μη δείχνετε με το δάχτυλό σας, δεν είναι ευγενικό»
[Γουΐλλαρντ  Μπίτσερ,  Αμερικανός Κοινωνιολόγος]

Αγαπητοί φίλοι κι αναγνώστες των “Χ.Ν.”, ο ανωτέρω τίτλος της παρούσης κοινωνικής εργασίας αναφέρεται τόσο στην απαράδεκτη πνευματική αποτίμηση των ανθρώπων, όσο και -κυρίως- στην ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ  μας.
Θα προσέξουμε μερικές χρήσιμες απόψεις και συμβουλές του ανωτέρω σπουδαίου Κοινωνιολόγου – Ψυχολόγου που περιέχονται στο καλύτερο βιβλίο του εκείνης της εποχής «ΠΕΡΑ  ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΙΑ», περί τα τέλη του 19ου και αρχές του 20ου αιώνα, και τις οποίες θα επιχειρήσουμε να σχολιάσουμε και τεκμηριώσουμε με απλά παραδείγματα:
«Όταν μας φταίει κάποιος για κάτι που κάνει, δεν μας φταίει στ’ αλήθεια αυτός. Μας φταίει ο δικός μας χαρακτήρας: πειραζόμαστε, παραπονιόμαστε και κάνουμε φασαρίες για τη συμπεριφορά του, όμως ανώφελα, γιατί αυτός θα συνεχίσει να το κάνει και, ίσως, θα έπρεπε να προσπαθήσουμε να δώσουμε απάντηση στην ερώτηση: Γιατί με ενοχλεί αυτό που κάνει;
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ  ΠΡΩΤΟ: Έχω –ας πούμε- έναν γείτονα που χρόνια είναι εθισμένος στο πιοτό, κι όταν μεθύσκει, συνηθίζει να περνά από την αυλή του σπιτιού μου βρίζοντας, φωνασκώντας κι έτοιμος για καυγάδες!…
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ  ΔΕΥΤΕΡΟ: Ας πούμε –πάλι- , ότι ζω με την οικογένειά μου σε κάποιο σχετικά εύφορο χωριό της Κρήτης κι έχω και μια ιδιοκτησία αγροτικής έκτασης, την οποία θα μπορούσα να καλλουργήσω, όπως κάνουν οι υπόλοιποι συγχωριανοί μου: ΩΣΤΟΣΟ, προτιμώ να κάθομαι και ν’ αράζω στην άνεση του σπιτιού μου ή να επισκέπτομαι τακτικά το καφενεδάκι του χωριού. Επόμενο είναι, ότι η οικογένειά μου στερείται των βασικών ειδών διατροφής, αλλά, ας είναι καλά οι καλοσυνάτοι συγχωριανοί μας που κάθε τόσο τροφοδοτούνε το σπίτι μας με προϊόντα της κάθε εποχής: έτσι, δεν μού έλειπε το κρασάκι μου, ούτε το λαδάκι του σπιτιού και τα Χριστούγεννα και το Πάσχα είχε η οικογένειά μου και τις μπριζόλες και το κατσικίσιο κρέας της και πορευόμασταν μια χαρά. ΜΟΛΑΤΑΥΤΑ, όσο περνούσε ο καιρός και μεγάλωναν και τα κοπέλια μου, οι συγχωριανοί μου άρχισαν να ελαττώνουν  τις επισκέψεις και τις διάφορες παροχές τους στην οικογένειά μου και μερικοί σταμάτησαν εντελώς. Είναι αλήθεια, δεν περίμενα τέτοια συμπεριφορά των συγχωριανών μου κι άρχισα να εκνευρίζομαι, να κάνω παράπονα και να τους κακολογώ και κατηγορώ στους άλλους χωρικούς της επαρχίας μας: ωστόσο, ώρες – ώρες προβληματιζόμουν αν θα έπρεπε –επιτέλους- να κάνω κι εγώ κάτι, να καταπιαστώ δηλαδή με τις αγροτικές ενασχολήσεις, να σπείρω σιτάρι και καλαμπόκι, να καλλουργήσω τις ελιές που χάθηκαν μέσα στα βάτα, να στήσω έναν ορνιθώνα για τ’ αυγουλάκια των παιδιών και να πάρω –βρε αδελφέ- και δυο – τρεις αίγες για το κρέας και το απαραίτητο γάλα, και άσχημα θα είναι να φυτέψω κι ένα αμπελάκι να πίνω το κρασάκι μου και να κερνώ στο πανηγύρι του χωριού και τους…. ψάλτες της “Τριμάρτυρης» Χανίων…
« Ο άλλος συμπεριφέρεται οπωσδήποτε με τον συνήθη  του τρόπο επικοινωνίας με το περιβάλλον. Μπορεί εμείς, οι άλλοι, να κρίνουμε τη συμπεριφορά αυτή σωστή ή λανθασμένη, αυτό όμως δεν έχει σημασία κι ούτε ενδιαφέρει: Εκείνος, έχει ακολουθήσει τη συμπεριφορά αυτή [μεθύσι π.χ.] για πολλά χρόνια, εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να τον αλλάξουμε, γιατί απλά δεν θα αλλάξει συμπεριφορά μόνο και μόνο για να μας κάνει το χατίρι: Ποιο είναι το λάθος μου αν μ’ ενοχλεί η συμπεριφορά σου; Αν στρέψω το δάχτυλο για να σε κατηγορήσω, τα υπόλοιπα τέσσερα δάχτυλα στο ίδιο χέρι δείχνουν κατευθείαν πίσω, σε μένα!! Ποιά αδυναμία μου με εμποδίζει ν’ ανεχτώ αυτό που κάνεις; Αν εσύ το ανέχεσαι, γιατί δεν μπορώ εγώ; Πρέπει εγώ να εξετάσω και ν’ αλλάξω τη δική μου αδυναμία. Εσύ δεν έχεις υποχρέωση να βελτιώσεις τον χαρακτήρα σου για να κάνεις τον κόσμο πιο ευχάριστο για μένα. Ούτε και οι άλλοι δεν πρόκειται να βελτιώσουν τη συμπεριφορά τους, μόνο και μόνο για να με απαλλάξουν απ’ τον κόπο ν’ αλλάξω εγώ. Δεν μας απασχολεί, αν ο άλλος έχει δίκαιο από ηθικής ή νομικής πλευράς: αν προσπαθήσω να ζητώ και να απαιτώ από τον καθένα που μ’ ενοχλεί ν’ αλλάξει συμπεριφορά για το χατίρι μου, όπως στο παράδειγμά μας ο μεθύστακας γείτονάς μου, τότε θα χρειαστεί, ενδεχομένως, να ξοδέψω ολόκληρη τη ζωή μου σε δικαστικούς αγώνες, ενάντια στους ανθρώπους και τον Θεό.
ΔΥΣΤΥΧΩΣ, δεν βλέπουμε τα πράγματα όπως είναι: τα βλέπουμε όπως είμαστε εμείς. Δεν ωφελεί να πούμε: «Εγώ δεν θα το έκανα ποτέ σ’ αυτόν, γιατί το κάνει αυτός σε μένα; Η μόνη απάντηση στην ερώτηση αυτή είναι: «Το κάνει γιατί αυτός είναι ο τρόπος της συμπεριφοράς του». Έτσι είναι αυτός, δεν πρόκειται ν’ αλλάξει για να ευχαριστηθώ εγώ. Καλύτερα να πω και ν’ αποφασίσω: «Τι θα μπορούσα να κάνω, αντί να εναντιώνομαι σ’ αυτόν και στη συμπεριφορά του, μήπως αν ήμουν πιο αυτάρκης; Αλλά, και στο δεύτερο παράδειγμα, αντί να κάθομαι και να κάνω παράπονα και κατηγόριες ενάντια στους συγχωριανούς μου που ελάττωσαν ή σταμάτησαν να χορηγούν στην οικογένειά μου κάποια τρόφιμα κι άλλα χρήσιμα πράγματα διαβίωσης, μήπως καιρός θα ήταν  ν’ αρχίσω να καλλουργώ τα χωραφάκια μου και να τρέφω κοτόπουλα και λίγα γιδοπρόβατα για τις οικογενειακές μας ανάγκες;
ΣΥΝΑΚΟΛΟΥΘΑ, τα λάθη λοιπόν  των άλλων που προκαλούν τη δυστυχία μας δεν είναι παρά τα δικά μας λάθη που προβάλλει η έλλειψη  ΑΥΤΑΡΚΕΙΑΣ που μας χαρακτηρίζει: έτσι, αρχίζουμε τα  παράπονα και να δείχνουμε με το δάχτυλό μας τους άλλους συνανθρώπους μας.
-Δεν είναι σωστό να δικαιολογηθούμε για την αυτάρκεια που μάς λείπει, κατηγορώντας κάποιους άλλους, επειδή δεν φροντίζουν για το συμφέρον μας. Αν νιώθω πως αδικούμαι, το λάθος είναι δικό μου και πρέπει μόνος μου να το επανορθώσω. Ο κόσμος μας δεν είναι τέλειος, ούτε εμείς οι άνθρωποι είμαστε τέλειοι, αλλά ούτε και οι καταστάσεις που τον απαρτίζουν. Τα διάφορα παράπονά μου, ενάντια στους συνανθρώπους μας ΤΟΝΙΖΟΥΝ  και αναδεικνύουν το γεγονός ότι στηρίζομαι επάνω τους, γυρεύοντας κάθε φορά την υποστήριξή τους και κατηγορώντας τους, αν δεν μού την προσφέρουν:  Δεν είναι ευγενικό να δείχνουμε με το δάχτυλό μας! Κανείς δεν θα ήξερε, ότι το παγώνι το όμορφο αυτό πουλί δεν μπορεί να τραγουδήσει, αν είχε την πρόνοια να κρατά κλειστό το στόμα του.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η παρούσα εργασία αφιερώνεται με πολλή αγάπη κι εκτίμηση σ’ όλους τους φοιτητές – σπουδαστές της Κοινωνιολογίας, της Ψυχολογίας και, βέβαια, και των Πολιτικών Επιστημών. Προσωπικώς, εκτιμώ κι εκφράζω την άποψή μου πως το παραπάνω δυσεύρετο βιβλίο [ΠΕΡΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΥΧΙΑ] των 200 περίπου σελίδων, είναι το ωραιότερο και περιεκτικότερο [πλην της Αγίας Γραφής] βιβλίο που έχω διαβάσει στην κοινωνική ζωή μου. Τις καλύτερες ευχές για καλό και χαρούμενο Πάσχα με υγεία και χαρά. Γιώργος Καραγεωργίου, συντ/χος νομικός, κοινωνιολόγος, οικονομολόγος ΧΑΝΙΑ.