Η χανιώτικη βιομηχανία πούρων

Το 1888 ο Γιώργος και ο Ευστάθιος Καρέλιας ίδρυσαν στην Καλαμάτα μια μικρή καπνεμπορική επιχείρηση, η οποία αργότερα πήρε την επωνυμία «Καρέλια», προμηθεύοντας την πόλη και τα γύρω χωριά. Ο καπνός ερχόταν με καΐκια από τη Λαμία και το Αγρίνιο και πωλούταν σε μικρές σακούλες, καθώς το τσιγάρο ήταν ακόμα άγνωστο στην Ελλάδα. Το 1909 ο καπνοβιομήχανος Βάρκας στην Αθήνα, ο καπνοβιομήχανος Σπάθης στον Πειραιά και ο καπνοβιομήχανος Καραβασίλης στον Πύργο Ηλίας έφεραν τις πρώτες μηχανές κατασκευής τσιγάρων.

Το ενδιαφέρον είναι ότι και στα Χανιά στις αρχές του 20ου αιώνα έγινε μια προσπάθεια για την παραγωγή προϊόντων του καπνού, η οποία μέχρι σήμερα είναι άγνωστη. Αυτό ισχυρίζεται στο άρθρο του με τίτλο «Άγνωστος βιομηχανία εν Κρήτη» ο δημοσιογράφος της εφημερίδας «Σημαία» στις 28/9/1902. «Αφανώς και όλως αθορύβως εργάζεται εν τη συνοικία Τοπ Χανά εν βιομηχανικόν εργαστήριον, μικρόν μεν εν τη ενεργεία του, μέγα όμως εν τω σκοπώ του και σπουδαίας είναι μέλλον να προσφέρη εκδουλεύσεις τω τόπω: είναι εν κατάστημα το οποίον κατασκευάζει πούρα[…]». Το εργοστάσιο πούρων διεύθυνε ο Ελλαδίτης Δ. Κωσταντινίδης, ο οποίος εξηγούσε ότι ο χρησιμοποιούμενος καπνός ήταν κρητικής προέλευσης και μόνο το περιτύλιγμα των πούρων ήταν εισαγόμενο από το εξωτερικό. Ο Κωσταντινίδης πίστευε ότι ο κρητικός καπνός δεν υστερούσε από τον καπνό της Θεσσαλίας και της Καβάλας. Επίσης, η εξαγωγή των πούρων στο εξωτερικό, ειδικά στην Αίγυπτο, θα βοηθούσε στη διεθνή αναγνώριση και καταξίωσή του. Ο Κωσταντινίδης είχε σπουδάσει την τέχνη κατασκευής πούρων στην Ευρώπη και είχε επίσημη βεβαίωση από ένα δημόσιο χημείο για την ποιότητα του προϊόντος του.

Η εγκατάστασή του στα Χανιά οφειλόταν στο μονοπώλιο του καπνού, το οποίο δεν του επέτρεπε να ιδρύσει εργοστάσιο στην ελεύθερη Ελλάδα, γι’ αυτό συνεταιρίστηκε με τον ντόπιο επιχειρηματία Ιωάννη Μιγιάκη και έφτιαξαν τη βιομηχανική μονάδα στον Τοπανά. Η μονάδα απασχολούσε 20-30 φτωχά κορίτσια και είχε μόλις κλείσει δύο μήνες λειτουργίας. Ο δημοσιογράφος πρότεινε στην κυβέρνηση της Κρητικής Πολιτείας να μη φορολογήσει τον καπνό που χρησιμοποιούσε για την κατασκευή των πούρων ο Κωσταντινίδης, εφόσον εξαγόταν στο εξωτερικό, ώστε να διευκολυνθεί η λειτουργία και να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα της επιχείρησης. «[…]Την ευκολίαν ταύτην είμεθα βέβαιοι ότι θα παράσχωσιν οι αρμόδιοι έχοντες υπ’ όψιν την σπουδαίαν εκδούλευσιν ήν θα παράσχη εν τω τόπω το εργαστήριον τούτο». Δεν γνωρίζουμε πόσο χρονικό διάστημα λειτούργησε αυτή η μικρή βιομηχανική μονάδα, εντούτοις ήταν ενδιαφέρουσα η επιχειρηματική προσπάθεια.

Πηγές 1) https://www.istorikathemata.com/2011/03/blog-post_20.html