Η απόφαση του Εθνικού Ιδρύµατος Ερευνών και Μελετών « Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» να απονείµει την ανώτατη διάκριση του Εταίρου στο Γενικό Λύκειο Γλαύκης της ακριτικής Ξάνθης, κατά τις φετινές εκδηλώσεις για την επέτειο του θανάτου του Βενιζέλου, είναι µια πράξη µε ιδιαίτερο συµβολισµό.
« ΜΕΤΑ ΦΙΛΙΚΩΤΑΤΩΝ
ΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ…»
Αφορµή για τη σύνδεση του Ιδρύµατος µε το µικρό αυτό ∆ηµόσιο Σχολείο των 66 µαθητών, που εκτελεί την εκπαιδευτική του αποστολή στον ορεινό όγκο της Ροδόπης, δίπλα στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα και µόλις 160 χιλιόµετρα από τα Ελληνοτουρκικά, στάθηκε το βαλιτσάκι του Βενιζέλου. Το βαλιτσάκι ταξίδευσε έως εκεί «µετά φιλικωτάτων αισθηµάτων» ( φράση που χρησιµοποιείτο ως κατακλείδα σε επιστολές του Ελευθερίου Βενιζέλου), στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών προγραµµάτων του Ιδρύµατος, µετά από δανεισµό της µουσειοσκευής από το σχολείο, µε πρωτοβουλία της φιλολόγου Αντιόπης ∆ηµητριάδου.
Και ήταν τόσο χαρούµενη και συγκινηµένη µε το αποτέλεσµα της συνεργασίας η ανήσυχη αυτή εκπαιδευτικός! Ανήσυχη ως προς την εξεύρεση εναλλακτικών µεθόδων διδασκαλίας του µαθήµατος της ιστορίας, µε τις οποίες οι µαθητές της που ανήκουν αποκλειστικά στη µουσουλµανική µειονότητα της ∆. Θράκης, και δη στην ιδιαίτερη εθνολογική κοινότητα των Ποµάκων, είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν τον πολιτικό, τον διπλωµάτη, τον εκσυγχρονιστή, τον άνθρωπο Ελευθέριο Βενιζέλο!
«Αυτή η διάδραση, που είχαν τα παιδιά µε όσα περιέχονταν στο βαλιτσάκι δεν µπορεί να συγκριθεί, ως µαθησιακή εµπειρία, µε κανένα σχολικό εγχειρίδιο, έστω κι αν ήταν-υποθετικά µιλώντας- καλογραµµένο», όπως ανέφερε η ίδια στην τελετή της αναγόρευσης.
Άλλωστε η αναγόρευση του σχολείου σε Εταίρο του Ιδρύµατος ήταν ένα απρόσµενο βήµα στην προσπάθεια των εκπαιδευτικών και των µαθητών του να ανοίξουν το σχολείο τους τους στην εκτός Θράκης ελληνική κοινωνία. Και όλα τούτα την ώρα που πασχίζουν να κρατήσουν το σχολείο τους όρθιο, ενεργό και ανοιχτό, ώστε να συνεχίσει να προσφέρει παιδεία και εκπαίδευση στη νευραλγική αυτή περιοχή.
ΟΙ ∆ΕΣΜΟΙ ΚΑΡ∆ΙΑΣ ΤΩΝ ΘΡΑΚΙΩΤΩΝ ΜΕ ΤΟ ΒΕΝΙΖΕΛΟ.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, όπως είναι γνωστό, διαδραµάτισε σηµαντικό ρόλο στην Ένωση της Θράκης µε την Ελλάδα (14 Μαΐου 1920), γιατί µε τους ορθούς διπλωµατικούς του χειρισµούς συντέλεσε ώστε µε τη συνθήκη των Σεβρών (28 Ιουλίου/ 10 Αυγούστου 1920) να αποδοθεί η ∆υτική Θράκη σε αυτή. Ως αντάλλαγµα για τη συµµετοχή της χώρας µας στο πλευρό της Αντάντ κατά τον Α΄ Παγκόσµιο Πόλεµο (1914-1918) και σε βάρος της Τουρκίας και της Βουλγαρίας που είχαν συνταχθεί µε τη Γερµανία. Αυτή η ιστορική δικαίωση της Θράκης, όπως και η σηµαντική παρουσία του επιστήθιου πολιτικού του φίλου, Χαρισίου Βαµβακά, µε το πολυσχιδές έργο που αυτός επιτέλεσε στη ∆υτική Θράκη, κατά την περίοδο που υπήρξε Γενικός ∆ιοικητής της, έκαναν το Βενιζέλο ιδιαίτερα αγαπητό στην περιοχή.
Η ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΗ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ
Το σχολείο βρίσκεται στο Ποµακοχώρι « Γλαύκη», του ∆ήµου Μύκης της Περιφερειακής Ενότητας Ξάνθης και οι ∆ηµότες του ανήκουν στη Μουσουλµανική Μειονότητα της Θράκης. Η Μουσουλµανική Μειονότητα της ∆υτικής Θράκης, προέκυψε από τη Σύµβαση Ανταλλαγής Πληθυσµών ( Ιανουάριος 1923) που ενσωµατώθηκε στη Συνθήκη της Λωζάνης ( Ιούλιος 1923), στην οποία προβλεπόταν η εξαίρεση των αντίστοιχων πληθυσµών (Μουσουλµάνων της Θράκης και ελληνορθόδοξων της Κων/πολης, Ίµβρου και Τενέδου), στις δύο πλευρές του ποταµού Έβρου. Η µειονότητα αυτή είναι θρησκευτική και όχι εθνική. Τα µέλη της εθνοτικά είναι Ποµάκοι στην πλειονότητά τους, Τουρκογενείς και Ροµά. Πρόκειται για µια άγονη, περιοχή που οι κάτοικοι της σε ένα µεγάλο µέρος είναι κτηνοτρόφοι και καπνοκαλλιεργητές, ενώ πολλοί φεύγουν εποχικοί µετανάστες στη Γερµανία, την Ολλανδία και τις Σκανδιναβικές Χώρες. Εκεί εργάζονται στη βαριά βιοµηχανία και τα ναυπηγεία µε πολύ καλές αµοιβές για τα ελληνικά δεδοµένα, αλλά πολύ δύσκολες συνθήκες.
Η ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ Η ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗ ΣΤΑ ΠΟΜΑΚΟΧΩΡΙΑ
Οι µαθητές του Λυκείου της Γλαύκης έχουν ως µητρική γλώσσα την ποµακική που είναι µόνο προφορική και δεν διδάσκεται στο σχολείο µε αποτέλεσµα να κινδυνεύει να εξαφανισθεί. Σχεδόν σε κάθε Ποµακοχώρι υπάρχει επίσης, ένα µειονοτικό δηµόσιο δηµοτικό σχολείο στο οποίο οι µαθητές διδάσκονται την Τουρκική και την Ελληνική Γλώσσα, σύµφωνα µε τη Συνθήκη της Λωζάνης. Συνεχίζοντας τη φοίτησή τους τα Ποµακόπουλα στη ∆ευτεροβάθµια, σε ένα από τα τρία Γυµνάσια της περιοχής, που εδρεύουν στη Σµίνθη, στη Γλαύκη και στον Εχίνο, διδάσκονται την Ελληνική γλώσσα. Το ίδιο και στο ∆ηµόσιο Λύκειο και ΕΠΑΛ αντίστοιχα της περιοχής που βρίσκονται στη Γλαύκη και συστεγάζονται µε το Γυµνάσιο και το µειονοτικό ∆ηµοτικό.
Η ΑΠΗΧΗΣΗ ΤΗΣ ΒΡΑΒΕΥΣΗΣ ΣΤΑ ΠΑΙ∆ΙΑ ΤΟΥ ΓΕΛ ΓΛΑΥΚΗΣ
Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν που το σχολείο τους έφτασε µέχρι τη λεβεντογέννα Κρήτη. Έτσι, µόλις επέστρεψε στο σχολείο τους, η φιλόλογός τους από την Κρήτη, συναποφάσισαν να κάνουν µια έκπληξη στη µουσειοπαιδαγωγό του Ιδρύµατος, Ρία Μαρκουλάκη, η οποία σηµειωτέον τους είναι τελείως άγνωστη. Θέλησαν να την καλέσουν σε βιντεοκλήση, για να της πουν ένα « γεια»!
Αλήθεια, τι άλλο υποδηλώνει αυτή η πράξη παρά τα αισθήµατα ευγνωµοσύνης και τη βαθιά ανάγκη αυτών των παιδιών της αποµονωµένης αυτής ακριτικής περιοχής για εξωστρέφεια του σχολείου τους και των ίδιων; Μήπως θέλουν έτσι, εκτός των άλλων, να διατρανώσουν την ύπαρξη τους στην Ελληνική Εκπαίδευση επικοινωνώντας µε άλλες περιοχές της χώρας µας; Όπως άλλωστε συµβαίνει και µε πολλά άλλα σχολεία των ακριτικών περιοχών της πατρίδας µας που επιτέλους η πολιτεία οφείλει να τα δει µε διαφορετικό µάτι, αξιολογώντας την προσφορά τους στις γραµµές των συνόρων µας.
*Η Μαρία Μαράκη είναι φιλόλογος, πρώην Λυκειάρχης.
