Οι νέες αειφορικές ενεργειακές τεχνολογίες χρησιμοποιούνται σήμερα όλο και περισσότερο σε διάφορους τομείς λόγω των πολλαπλών πλεονεκτημάτων τους.
H έννοια της διεσπαρμένης παραγωγής ηλεκτρισμού αναφέρεται σε όλα εκείνα τα ενεργειακά συστήματα που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια σε μικρές και αποκεντρωμένες εγκαταστάσεις παραγωγής σε αντιδιαστολή με τις λίγες παραδοσιακές μεγάλες εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής.
Η διεσπαρμένη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη σημερινή “εποχή της κλιματικής αλλαγής” καθώς στα συστήματα αυτά η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι συνυφασμένη με τη μειωμένη/μηδενική έκλυση ανθρακούχων αερίων και τη χαμηλή/μηδενική κατανάλωση ορυκτών καυσίμων. Για τη χώρα μας και τη Κρήτη όπου η τουριστική βιομηχανία έχει πρωτεύοντα ρόλο οι τεχνολογίες αυτές αναμένεται να αποκτήσουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο μέλλον. Σκοπός του σύντομου κειμένου που ακολουθεί είναι η παρουσίαση διαφόρων τεχνολογιών διεσπαρμένης παραγωγής ηλεκτρισμού οι οποίες χρησιμοποιούνται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό στα ξενοδοχεία διεθνώς.
1. Η κατανάλωση ενέργειας στα ξενοδοχεία
Τα ξενοδοχεία δαπανούν ενέργεια για τη κάλυψη των ποικίλων αναγκών τους σε διάφορους τομείς όπως στη θέρμανση και τη ψύξη τους, στη παραγωγή ζεστού νερού, στο φωτισμό καθώς και στη λειτουργία διαφόρων συσκευών και μηχανημάτων (και αργότερα για τη φόρτιση των συσσωρευτών των ηλεκτρικών οχημάτων των πελατών τους). Η κατανάλωση ενέργειας στα ξενοδοχεία εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως το κλίμα της περιοχής, το τύπο κατασκευής τους, το μέγεθος τους, τη περίοδο λειτουργίας τους καθώς και τη συμπεριφορά των τουριστών. Τα ξενοδοχεία στη Κρήτη και την Ελλάδα χρησιμοποιούν κυρίως ηλεκτρική ενέργεια και ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, φυσικό αέριο και υγραέριο) ενώ η χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι περιορισμένη. Το κόστος της ενέργειας είναι αρκετά χαμηλό σε σχέση με τα άλλα κόστη λειτουργίας των ξενοδοχείων και εκτιμάται ότι αντιπροσωπεύει περίπου το 3-10% του συνολικού ετήσιου κόστους λειτουργίας τους. Δεδομένης της μικρής συμβολής του κόστους της ενέργειας στο λειτουργικό κόστος των ξενοδοχείων οι διευθυντές/ιδιοκτήτες τους έχουν περιορισμένο ενδιαφέρον για τις εναλλακτικές τεχνολογίες παροχής ηλεκτρικής (και θερμικής) ενέργειας στις επιχειρήσεις τους καθώς εστιάζουν τις προτεραιότητες τους σε άλλους τομείς. Η ενδεικτική κατανάλωση ενέργειας σε ξενοδοχεία που λειτουργούν όλο το χρόνο φαίνεται στο πίνακα 1.
Υπολογίζεται ότι σε ένα τυπικό ξενοδοχείο που λειτουργεί όλο το έτος η απαιτούμενη θερμότητα για τη θέρμανση χώρου και νερού αντιστοιχεί περίπου στο μισό της συνολικής ετήσιας ενεργειακής κατανάλωσης του.
2. Τεχνολογίες διεσπαρμένης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε ξενοδοχεία
Οι τεχνολογίες διεσπαρμένης παραγωγής ηλεκτρισμού οι οποίες χρησιμοποιούνται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό σε ξενοδοχεία περιλαμβάνουν:
Α) Τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως ηλιακής ενέργειας, αιολικής ενέργειας και βιομάζας, και
Β) Τη χρήση φυσικού αερίου με τεχνολογίες υψηλής ενεργειακής απόδοσης και χαμηλές εκπομπές ανθρακούχων αερίων όπως τα συστήματα συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρισμού και οι κυψέλες καυσίμου.
2.1 Χρήση ηλιακής ενέργειας
Η ηλιακή ενέργεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε μικρά αποκεντρωμένα συστήματα με α) Φωτοβολταϊκά συστήματα, β) Υβριδικά φωτοβολταϊκά-θερμικά συστήματα, και γ) Ηλιακά θερμικά συστήματα ηλεκτροπαραγωγής με παραβολικά ή δισκοειδή κάτοπτρα.
Από αυτά χρησιμοποιούνται σε μικρά ή μεγαλύτερα ξενοδοχεία τα φωτοβολταϊκά συστήματα ενώ οι άλλες δύο αναφερόμενες τεχνολογίες δεν είναι ακόμη ώριμες για εκτεταμένες εμπορικές εφαρμογές. Τα φωτοβολταϊκά συστήματα μπορούν να καλύψουν μέρος ή όλης της ηλεκτρικής ενέργειας που χρειάζονται τα ξενοδοχεία.
2.2 Χρήση της αιολικής ενέργειας
Η αιολική ενέργεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα ξενοδοχεία για παραγωγή ηλεκτρισμού με ανεμογεννήτριες μόνο εφόσον στη περιοχή που βρίσκεται το ξενοδοχείο η μέση ετήσια ταχύτητα του ανέμου είναι υψηλή. Στη περίπτωση αυτή η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια είναι ικανοποιητική και η επένδυση των ανεμογεννητριών έχει θετικό οικονομικό όφελος για τα ξενοδοχεία.
2.3 Χρήση της βιομάζας
Η στερεά και η αέρια βιομάζα (βιοαέριο) μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε για τη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή τη συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας σε ξενοδοχεία. Όμως οι υπάρχουσες εφαρμογές σήμερα είναι λιγοστές. Επιθυμητό είναι η βιομάζα να βρίσκεται πλησίον του ξενοδοχείου οπότε ελαχιστοποιείται το κόστος μεταφοράς της. Η καύση της βιομάζας είναι συνυφασμένη με την έκλυση καυσαερίων (τα οποία απαιτούν επεξεργασία) στο χώρο του ξενοδοχείου και για πολλά ξενοδοχεία αυτό δεν αποτελεί επιθυμητή επιλογή.
2.4 Χρήση συστημάτων συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρισμού σε ξενοδοχεία
Τα συστήματα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας χρησιμοποιούνται ευρύτατα σήμερα σε διάφορους τομείς λόγω των πολλών πλεονεκτημάτων τους ιδιαίτερα όπου χρειάζεται ταυτόχρονα και η ηλεκτρική ενέργεια και η θερμότητα. Πρόκειται για ενεργειακά συστήματα (όπως αεριοστρόβιλοι, μηχανές εσωτερικής καύσης, κ.α.) τα οποία συμπαράγουν ηλεκτρισμό και θερμότητα. Χαρακτηρίζονται από υψηλό συνολικό βαθμό απόδοσης (της τάξης του 80-90%), χρησιμοποιούν σαν καύσιμο συνήθως το φυσικό αέριο (ή εναλλακτικά το υγραέριο) ενώ οι εκπομπές τους σε ανθρακούχους ρύπους είναι χαμηλές και θεωρούνται σαν ενεργειακά συστήματα ιδιαίτερα φιλικά στο περιβάλλον. Όπως είναι ευνόητο τα συστήματα αυτά μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες των ξενοδοχείων σε ηλεκτρική ενέργεια και σε θερμότητα ενώ η χρήση τους ενδείκνυται για σχετικά μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες.
2.5 Χρήση κυψελών καυσίμου σε ξενοδοχεία
Οι κυψέλες καυσίμου αποτελούν συσκευές οι οποίες μπορούν να παράξουν ταυτόχρονα ηλεκτρική και θερμική ενέργεια από καύσιμα όπως το φυσικό αέριο ή το υδρογόνο. Η χρήση τους σε διάφορους τομείς αυξάνεται τα τελευταία χρόνια καθώς οι σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις έχουν βελτιώσει την αξιοπιστία και τη λειτουργικότητα τους. Αν και το κόστος τους είναι ακόμη υψηλό η χρήση τους ενθαρρύνεται μέσω κρατικών επιδοτήσεων. Η λειτουργία τους είναι αθόρυβη και συνεχής ενώ οι εκπομπές τους σε ανθρακούχους ρύπους είναι χαμηλές.
3. Οφέλη για τα ξενοδοχεία από τη χρήση αυτών των τεχνολογιών
Τα οφέλη των ξενοδοχείων από τη χρήση των τεχνολογιών διεσπαρμένης παραγωγής ηλεκτρισμού στις εγκαταστάσεις τους είναι:
Α) Οικονομικό όφελος από την ενεργειακή επένδυση,
Β) Αύξηση της ενεργειακής αυτάρκειας και ανεξαρτησίας τους ιδιαίτερα σημαντική όταν υπάρχουν διακοπές στο ηλεκτρικό δίκτυο,
Γ) Μείωση των εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων λόγω της χρήσης ενέργειας,
Δ) Βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων τους και κατάταξη τους σε υψηλότερη ενεργειακή κλάση,
Ε) Αύξηση της ελκυστικότητας του ξενοδοχείου σε οικολογικά ευαισθητοποιημένους τουρίστες. Δυνατότητα ενημέρωσης και πληροφόρησης τους για τις αειφορικές ενεργειακές τεχνολογίες που χρησιμοποιεί.
4. Επιπλέον οφέλη από τη χρήση των τεχνολογιών διεσπαρμένης παραγωγής ηλεκτρισμού σε ξενοδοχεία
Τα γενικότερα οφέλη από τη χρήση των προαναφερθέντων τεχνολογιών διεσπαρμένης παραγωγής ηλεκτρισμού στα ξενοδοχεία είναι πολλά και περιλαμβάνουν:
Α) Τη μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων και την αύξηση της χρήσης τοπικών ανανεώσιμων ενεργειακών πόρων,
Β) Τη μείωση των δαπανών για την εισαγωγή ορυκτών καυσίμων, τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας και την αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας της,
Γ) Την αύξηση της σταθερότητας και τη βελτίωση της λειτουργικότητας του δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας,
Δ) Τη στήριξη τοπικών ενεργειακών επιχειρήσεων και την αύξηση της απασχόλησης, και
Ε) Τη συμβολή στην επίτευξη του Ευρωπαϊκού και Ελληνικού στόχου για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και το μηδενισμό των εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων με ορίζοντα το 2050.
5. Ένα “πράσινο ενεργειακά ξενοδοχείο” στη Βιέννη
Το ξενοδοχείο Boutiquehotel Stadthalle είναι ένα ξενοδοχείο στη Βιέννη το οποίο παράγει ετησίως στις εγκαταστάσεις του όση ηλεκτρική και θερμική ενέργεια καταναλώνει και θεωρείται σαν ένα ξενοδοχείο μηδενικής καθαρής ενεργειακής κατανάλωσης. Αυτό επιτυγχάνεται με τη χρήση στις εγκαταστάσεις του: α) Φωτοβολταϊκών στοιχείων, β) Ηλιακών θερμικών κατόπτρων, και γ) Γεωθερμικής αντλίας θερμότητας. Ταυτόχρονα διαθέτει συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας και ενθαρρύνει τους επισκέπτες του να χρησιμοποιούν τρόπους μετακίνησης στη πόλη που έχουν μειωμένες/μηδενικές εκπομπές ρύπων. Το ξενοδοχείο έχει δεσμευθεί να συμβάλλει στην επίτευξη των 17 στόχων για την αειφόρο ανάπτυξη του ΟΗΕ και οι οικολογικά ευαισθητοποιημένοι τουρίστες το επιλέγουν για τη διαμονή τους στη Βιέννη.
6. Συμπεράσματα
Από όσα προαναφέρθηκαν προκύπτει ότι:
Α) Οι νέες ενεργειακές τεχνολογίες διεσπαρμένης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούνται στα ξενοδοχεία όπως και σε πολλούς άλλους τομείς. Είναι ενεργειακά αποδοτικές, περιβαλλοντικά φιλικές και κοινωνικά χρήσιμες και επωφελείς.
Β) Οι τεχνολογίες αυτές που χρησιμοποιούνται σήμερα στα ξενοδοχεία περιλαμβάνουν τη χρήση:
1. Της ηλιακής ενέργειας με φωτοβολταϊκά πλαίσια για τη παραγωγή ηλεκτρισμού,
2. Της αιολικής ενέργειας με ανεμογεννήτριες για τη παραγωγή ηλεκτρισμού,
3. Της βιομάζας με καύση για τη συμπαραγωγή θερμότητας και ηλεκτρισμού,
4. Του φυσικού αερίου με διάφορα συστήματα συμπαραγωγής για τη συμπαραγωγή θερμότητας και ηλεκτρισμού, και
5. Του φυσικού αερίου με κυψέλες καυσίμου για τη συμπαραγωγή θερμότητας και ηλεκτρισμού.
Γ) Η χρήση τους έχει πολλά πλεονεκτήματα για τα ξενοδοχεία, το περιβάλλον, το ενεργειακό σύστημα και τη κοινωνία ενώ αναμένεται να συμβάλλουν στην επίτευξη του φιλόδοξου Ευρωπαϊκού στόχου για μια κλιματικά ουδέτερη Ήπειρο μέχρι το 2050.
Περισσότερα στοιχεία για τη χρήση διεσπαρμένων τεχνολογιών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στα ξενοδοχεία είναι διαθέσιμα στο επιστημονικό άρθρο του γράφοντος με τίτλο “Use of Distributed Electricity Generation Technologies in Hotels” το οποίο δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο διεθνές Αγγλόφωνο επιστημονικό περιοδικό International Journal of Global Sustainability, 5(1), σελ. 1-14, 2021.
