» Το παρόν και το μέλλον
The present and the past time are probably both present in the future time, and the future time is contained in the past time.
Ο παρών και ο παρελθόντας χρόνος είναι πιθανώς και οι δύο παρόντες στον μέλλοντα χρόνο, και ο μέλλοντας χρόνος εμπεριέχεται στο παρελθόν.
Thomas Sterns Eliot (1888-1965)
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO, 2020) ένας στους τρείς ανθρώπους παγκοσμίως δεν έχει πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό. Δύο δισεκατ. άνθρωποι στερούνται βασικών συνθηκών υγιεινής, 1,8 δισεκατ. άνθρωποι δεν έχουν επαρκές και ασφαλές πόσιμο νερό ενώ 144 εκατ. πίνουν ανεπεξέργαστο πόσιμο νερό. Αντίθετα, στον αναπτυγμένο κόσμο και φυσικά στη χώρα μας, η υγεία έχει βελτιωθεί σημαντικά από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα. Αυτό, όπως έχει προαναφερθεί, δεν οφείλεται μόνο στις εξελίξεις στη φαρμακευτική και την ιατρική επιστήμη, ή την αύξηση του ιατρικού προσωπικού. Αυτό, κυρίως, οφείλεται στους υδραυλικούς και τους υγιεινολόγους Μηχανικούς και φυσικά στους Φορείς/Οργανισμούς Νερού, που ιδρύθηκαν μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο και λειτουργούν επιτυχώς σ’ ολόκληρο σχεδόν το δυτικό κόσμο. Σε αυτό συνέβαλε σημαντικά η ίδρυση και λειτουργία των πρώτων ΔΕΥΑ στη 10/ετία του 80 και η προμήθεια νερού ασφαλούς ποιότητας. Το ίδιο συνέβη και στην Κρήτη, όπου ιδρύθηκαν μόνο 12 ΔΕΥΑ, που καλύπτουν το 82,6% του μόνιμου πληθυσμού της και το ήμισυ περίπου της έκτασής της (Tzanakakis et al., 2020).
Σήμερα επιβάλλεται η άμεση αναδιάταξη των ΔΕΥΑ με δημιουργία μεγαλύτερων, πιθανόν Διαδημοτικών ΔΕΥΑ (ΔΔΕΥΑ), που θα καλύπτουν ολόκληρη την Κρήτη και φυσικά το σύνολο του πληθυσμού της. Αυτές οι ΔΔΕΥΑ θα πρέπει να μελετηθούν με την μέγιστη δυνατή προσοχή ώστε: (α) να σχεδιαστούν και να οργανωθούν πρότυπα, (β) να είναι του μεγαλύτερου δυνατού σχήματος και να καλύπτουν πλήρεις λεκάνες απορροής, (γ) να στελεχωθούν με άρτια εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, και (δ) να λειτουργούν εύρυθμα. Οι προτεινόμενες 14 Επιχειρήσεις, δηλαδή οι υφιστάμενες τρεις ΔΕΥΑ (Ρεθύμνου, Χερσονήσου και Σητείας), η ΔΕΥΑ Ιεράπετρας, η Κοινοτική Επιχείρηση Ύδρευσης-Αποχέτευσης (ΚΕΥΑ) Γαύδου και οι εννέα ΔΔΕΥΑ φαίνονται συνοπτικά στον Πίνακα 1 (Tzanakakis et al., 2020). Πρόκειται για ένα μικρότερο αριθμό με το οποίον θα μπορούσαν να βελτιωθούν υφιστάμενες συνθήκες, όπως π.x. να αμβλυνθεί η μη οριοθέτηση τους σύμφωνα με τις λεκάνες απορροής ποταμών (ΛΑΠ), που έχει θεσπίσει η οδηγία 60/2000 της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων.
Πίνακας 1. Υφιστάμενοι 24 Δήμοι και μία Κοινότητα, οι υφιστάμενες 12 ΔΕΥΑ και οι προτεινόμενες 14 Επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων τριών υφιστάμενων ΔΕΥΑ, της ΔΕΥΑ Ιεράπετρας, της ΚΕΥΑ Γαύδου και εννέα ΔΔΕΥΑ.
Τέλος, απαιτείται εξορθολογισμός της υδατικής πολιτικής, προσαρμογή της στην αρχή της αειφόρου ανάπτυξης και εναρμόνισή της με τις άλλες συναφείς πολιτικές με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, τη συνεχή βελτίωση της ποιότητας του νερού αλλά και φυσικά της ποιότητας της ζωής των πολιτών της Χώρας μας. Οι Διαδημοτικές ΔΕΥΑ θα μπορούσαν: (α) Να ιδρυθούν, να οργανωθούν και να λειτουργήσουν κατά τα πρότυπα διεθνών φορέων. (β) Να συμμετέχουν σε κοινοτικά και εθνικά χρηματοδοτικά προγράμματα και σε άλλες σχετικές πρωτοβουλίες και δράσεις. (γ) Να αναλαμβάνουν την μελέτη, κατασκευή και λειτουργία έργων ύδρευσης, αποχέτευσης και άλλων, που να βασίζονται σε σύγχρονες, χαμηλού κόστους, και αποτελεσματικές τεχνολογίες υδατικών πόρων. (δ) Να προωθούν πρότυπες αναπτυξιακές δραστηριότητες στην περιοχή δραστηριοποίησης τους σχετικές με τους υδατικούς πόρους και γενικά το περιβάλλον, όπως είναι η επεξεργασία και η προμήθεια υψηλής ποιότητας πόσιμου νερού. Και (ε) να συμμετέχουν σε τοπικούς και διεθνείς φορείς, ώστε να είναι δυνατή η συνεχής εκπαίδευση και ενημέρωσή τους σε σύγχρονες τεχνολογίες για την αποτελεσματική αντιμετώπιση υφισταμένων προβλημάτων.
Βιβλιογραφία
Tzanakakis, V. A., Angelakis, A. N., Paranychianakis, N. V., Dialynas, Y. G., and Tchobanoglous, G. (2020). Challenges and Opportunities for Sustainable Management of Water Resources in the Island of Crete, Greece. Water 2020, 12(6), 1538; https://doi.org/10.3390/w12061538
WHO (2020). 1 in 3 people globally do not have access to safe drinking water, https://www.who.int/news/item/18-06-2019-1-in-3-people-globally-do-not-have-access-to-safe-drinking-water-unicef-who
