Το 2017 μ’ αφορμή το δημοψήφισμα της 16/4, έγινε “η Τουρκία” θέμα συζήτησης παγκοσμίως. Πώς όμως δημιουργήθηκε αυτή η έννοια; Κάποιοι νομίζουν ότι αυτή από γενέσεως κόσμου υπήρχε. Η ιστορία όμως ξεκινά περίπου 1000 χρόνια πριν και το ιστορικό είναι τούτο:
Oι Τούρκοι, οι οποίοι εμφανίσθηκαν στα ανατολικά σύνορα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας τον 11ο αιώνα, ανήκαν στην φυλή των Ογούζων Τούρκων και πέρασαν στην ιστορία ως Σελτζούκοι, παίρνοντας το όνομα μιας οικογένειας, της οποίας ο γενάρχης έζησε στα μέσα του 10ου αιώνα. Ζούσαν τότε ως νομάδες (νέμω, νέμομαι την ιδιοκτησία άλλου, έχω νομή, εξουσία) στα ανατολικά της Κασπίας, όπου και εξισλαμίστηκαν.
Στις αρχές του 11ου αιώνα άρχισαν να προχωρούν προς τον νότο. Η μετανάστευση των Σελτζούκων στο σημερινό Horassan έγινε αρχικά με την έγκριση της τουρκικής καταγωγής ηγεμόνων της Gazna (Αφγανιστάν). Τα νομαδικά φύλα ενδιαφέρονταν για αμεσότερα κέρδη. Επεδίωκαν να αποκτήσουν νέους βοσκοτόπους και, κυρίως, να καρπωθούν λεία πολέμου από τις ΕΠΙΔΡΟΜΕΣ (πειρατεία) που πραγματοποιούσαν. Το ανατολικό σύνορο του “Βυζαντίου” υπέφερε πολύ από τις επιδρομές αυτές των ατάκτων ήδη από τα μέσα του 11ου αιώνα. Η δημοσιονομική πολιτική του Κωνσταντίνου Θ’ του Μονομάχου, είχε καταλήξει στην διάλυση των τμημάτων στρατού που αποτελούσαν οι χωρικοί (διάλυση ακριτών) και η άμυνα της αυτοκρατορίας είχε ανατεθεί σε τμήματα μισθοφόρων. Συνεπώς οι αστραπιαίες Τουρκικές επιδρομές δεν έβρισκαν σοβαρή αντίσταση από τους κατά τόπους αγροτικούς πληθυσμούς.
Ο Ρωμαίος στρατηγός Βαασπροκανίας Στέφανος Λειχούδης αιφνιδιάσθη και ηττήθη κατά κράτος από τις κύριες δυνάμεις του σελτζουκικού κράτους το 1045-1046.
Οι επιδρομές συνεχίσθηκαν και εντάθηκαν από τακτικό στρατό και από άτακτους νομάδες, οι οποίοι έφθαναν ως την Φρυγία και απειλούσαν την Αντιόχεια. Η άλωση και η λεηλασία της Μελιτηνής (1057), της Σεβάστειας (1059) και κυρίως, του Ανίου (1061), δείχνουν πως η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία είχε πια αρχίσει να εξασθενεί, ενώ οι τουρκικές επιθέσεις γίνονταν σε όλο και μεγαλύτερη κλίμακα. Φαίνεται ότι ο νέος σουλτάνος Alp – Arslan (1063-1072), είχε αρχίσει να αποβλέπει σε μονιμότερη προώθηση των Τούρκων προς τις ρωμαϊκές χώρες.
Το 1070 έπεσε στα χέρια των Τούρκων η πόλη του Μαντζικέρτ (Μυριοκέφαλοι). Έτσι το 1071 επιχειρήθηκε εκστρατεία υπό τον Ρωμανό Διογένη, ο οποίος οδηγούσε τεράστια στρατιά αποτελούμενη από Έλληνες, Ίβηρες, Αρμένιους, Φράγκους, Ρως, Αλβανούς, Πατζινάκες, κ.ά.
Το Μαντζικέρτ παραδόθηκε στους Ρωμιούς.
Ο Σελτζούκος σουλτάνος Alp – Arslan απέρριψε τις προτάσεις ειρήνης που του έκανε ο Ρωμαίος αυτοκράτωρ και έδωσε αποφασιστική μάχη στις 26 Αυγούστου 1071. Ίσως εξαιτίας της προδοσίας του Ανδρόνικου Δούκα, που ήταν πολιτικός αντίπαλος του αυτοκράτορος και που, καθώς αναφέρουν οι πηγές -παρεξήγησε- αυτοκρατορικό σύνθημα και αντί να επιτεθεί υπεχώρησε, ο ρωμαϊκός στρατός νικήθηκε ολοκληρωτικά!
Ο ίδιος ο Ρωμανός Διογένης τραυματίσθηκε, πιάσθηκε αιχμάλωτος και αναγκάσθηκε να δεχθεί τους όρους συνθήκης που του υπαγόρευσε ο Αλπ Αρσλάν: παροχή ετήσιων φόρων και στρατιωτικής βοήθειας προς τον σουλτάνο, απελευθέρωση όλων των μουσουλμάνων αιχμαλώτων και συνοριακοί διακανονισμοί (επιστροφή του Μαντζικέρτ στους Τούρκους, ίσως και παραχωρήσεις μερικών ακόμη πόλεων του ανατολικού συνόρου). Οι συνέπειες της μάχης του Μαντζικέρτ είναι τεράστιες, αλλά παραδόξως, δεν οφείλονται αποκλειστικά στην ίδια την ήττα των Ρωμιών. Ο Σελτζούκος σουλτάνος που ενδιαφερόταν κυρίως για την ενοποίηση των μουσουλμάνων και ετοιμαζόταν να πολεμήσει εναντίον της Αιγύπτου (υπό μουσουλμανική κατοχή), δεν επεδίωξε σοβαρά κέρδη εις βάρος της νικημένης αυτοκρατορίας, για την οποία έτρεφε, όπως όλοι οι σύγχρονοί του, σεβασμό και κάποιο δέος. Μετά την νίκη, επεδίωξε τη συμμαχία.
Ο εμφύλιος όμως πόλεμος που ξέσπασε στη Μικρά Ασία, όταν ο Ρωμανός Δ’ ελευθερώθηκε και προσπάθησε να επιστρέψει εις την Κωνσταντινούπολη, έδωσε το τελικό κτύπημα σε ό,τι είχε περισωθεί από την οργανωμένη ρωμαϊκή άμυνα.
Η σύλληψη και τύφλωση του Ρωμανού Δ’ έδωσε στους Τούρκους την αφορμή να θεωρήσουν άκυρη την συνθήκη του 1071 και να αρχίσουν πάλι με μεγαλύτερη ένταση τις επιδρομές στα ρωμαϊκά εδάφη. Στο διάστημα της κρίσιμης δεκαετίας που ακολούθησε, οι Σελτζούκοι προήλασαν στη Ρωμαϊκή Μικρά Ασία και εγκατεστάθησαν στα εδάφη της όπου ίδρυσαν ένα ΙΣΧΥΡΟ ΚΡΑΤΟΣ. Βιολογικά το κράτος αυτό στηρίχθηκε στον εξισλαμισμό των κατοίκων.
Οι λίγες χιλιάδες νομάδες επολλαπλασιάσθησαν έτσι σε εκατοντάδες χιλιάδες αφού συνεκτικό στοιχείο ήταν πλέον η θρησκεία του Ισλάμ.
Η αποδυνάμωση της αυτοκρατορίας από τους Σελτζούκους και τις εμφύλιες διαμάχες, έδωσε τη δυνατότητα στους δυτικούς, οι οποίοι εποφθαλμιούσαν τον εμπορικό δυναμισμό του “Βυζαντίου”, αρχικά να το ανταγωνισθούν και εις την συνέχεια να το αποκλείσουν, προλειαίνοντας σταδιακά το έδαφος και για την στρατιωτική τους επέμβαση εις την ΒΑΣΙΛΕΥΟΥΣΑ, επιδίωξη, η οποία υλοποιήθη υπό το πρόσχημα των Σταυροφοριών (“Χ.Ν.” 12.4.2017, “η Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως”).
